Sự bùng nổ của thương mại điện tử khiến số lượt xem và lượt click chuột, lượt thích... trở thành một trong những thước đo quan trọng để đánh giá sản phẩm và dịch vụ. Nhiều người cho rằng, cứ sản phẩm gì nhiều lượt xem (lượt view), nhiều người thích thì sản phẩm đó có chất lượng tốt. Nhưng có phải những giá trị này là thật? Có những giá trị đã được xây dựng nhờ một mô hình gọi là "nông trại điện thoại".

Nông trại điện thoại, hay Phone Farm, đã không xa lạ trong cộng đồng chuyên mua bán lượt tương tác trên mạng xã hội. Đó là hệ thống gồm hàng loạt những chiếc điện thoại cũ. Chỉ cần cài một ứng dụng duy nhất, tất cả điện thoại sẽ nhận lệnh điều khiển giống hệt nhau: đọc thông báo, kết bạn, tương tác, xem video, tham gia nhóm... thậm chí cả những thủ thuật phức tạp như đổi mật khẩu.

Khác với việc tăng tương tác ảo ồ ạt như trước đây, hệ thống này đã được các lập trình viên cài đặt để qua mặt sự truy quét của các nền tảng.

Anh Kiều Xuân Tùng, một kỹ sư phần mềm tại Hà Nội, cho biết: "Trước dây, lượt view tăng rất là nhanh, không tự nhiên thì nó khiến nền tảng không đánh giá cao. Nền tảng cũng dựa vào hành vi của người dùng để đánh giá lượt view có chất lượng không. Hệ thống bên này đã tùy chỉnh những thao tác giống hành vi của con người nhất để lượt view tặng tự nhiên nhất".

Hiện trên mạng xã hội, dịch vụ PhoneFarm được quảng cáo công khai, với các tính năng như tăng tương tác, giúp gia tăng đơn hàng, giúp người kinh doanh bán được nhiều sản phẩm hơn. Một số hệ thống còn tích hợp dàn nút bấm để chơi các trò chơi trúng thưởng trên mạng xã hội. Mô hình này hiện còn được cải tiến thành những chiếc hộp nhỏ gọn hơn, điện thoại cũng gỡ bỏ một số bộ phận như pin, vỏ máy để nhằm tối ưu hóa hoạt động.

Dịch vụ tương tác ảo nhiều lần bị Facebook siết vì vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng. Trong khi đó, điều khoản của các nền tảng như YouTube, TikTok cũng cấm sử dụng công cụ tự động để tăng lượt xem và bình luận. Vì thế, những hệ thống như thế này cũng luôn phải chịu rủi ro khi bị các nền tảng truy quét

Anh Bùi Quang Linh, một kỹ thuật viên công nghệ, cho rằng "Những lỗi nền tảng quét vẫn là lỗi bất thường. Nếu bạn duy trì đều đặn một hành vi sáng, trưa, chiều tối trong 1 tháng thì nó sẽ là bất thường. Bởi bình thường con người sẽ có rất nhiều hoạt động, nên đó cũng là một lỗi dễ bị quét".

Về bản chất, Phone Farm lợi dụng cơ chế đề xuất của các nền tảng mạng xã hội, đó là nếu có nhiều tương tác cho một nội dung thì nền tảng sẽ phổ biến nội dung đó rộng rãi hơn đến người dùng. Vì vậy, nếu như nó bị lợi dụng cho mục đích xấu như lan truyền tin giả hay các nội dung bôi nhọ, xấu độc, thì sẽ là mối nguy cho cộng đồng.

Tại Việt Nam, hiện chưa có chế tài để quản lý dịch vụ nông trại điện thoại nên tính pháp lý của dịch vụ này vẫn đang để ngỏ. Tuy nhiên, bản thân các nền tảng mạng xã hội cũng luôn tìm cách để hạn chế những lượt xem ảo, tương tác ảo từ những nông trại điện thoại này. Mọi chiêu trò gian lận đều không mang lại kết quả bền vững.