Nguồn gốc của Thần thoại Bắc Âu

Đúng như tên gọi của mình, Thần thoại Bắc Âu là tập hợp của những phạm trù văn hóa như tôn giáo, tín ngưỡng, truyền thuyết, phong tục, tập quán của vùng phía Bắc của Châu Âu, đặc biệt là vùng Scandinavia (gồm các nước Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan, Iceland và một phần của Anh). Ngoài ra, Thần thoại Bắc Âu còn mở rộng vùng ảnh hưởng lên các khu vực khác của Châu Âu như Đức…

Khu vực Scandinavia

Thần thoại Bắc Âu được truyền miệng dưới dạng những bài thơ dài. Việc lưu truyền tôn giáo Bắc Âu diễn ra mạnh nhất vào thời Viking. Người ta tìm hiểu về thần thoại Bắc Âu chủ yếu qua các sử thi Edda và các văn bản ghi chép trong thời Kitô giáo mở rộng về khu vực Scandinavia. Ngày nay, Thần thoại Bắc Âu có ảnh hưởng lớn đến các tác phẩm văn học nghệ thuật.

Sự phân chia thế giới trong thần thoại Bắc Âu

Quan niệm vũ trụ của thần thoại Bắc Âu: gồm chín thế giới đều được liên kết với nhau bằng cây tần bì Yggdrasil. Trái Đất là một đĩa dẹt đặt trên cành của cây thế giới Yggdrasil. Asgard, nơi các vị thần sinh sống, nằm ở trung tâm đĩa. Con đường duy nhất dẫn đến Asgard là cầu vồng Bifröst.

Cây tần bì Yggdrasil

Các người khổng lồ sống ở Jotunheim (nghĩa là "vùng đất của người khổng lồ"). Người chết đến một nơi lạnh lẽo và tối tăm gọi là Niflheim do Hel, con gái của Loki, cai trị. Đâu đó ở phương nam là vùng Muspelheim rực lửa, nơi các người khổng lồ lửa sinh sống. Các vùng đất siêu nhiên khác là Álfheim - vương quốc của người Elf trắng, Svartálfaheim (hay Nidavellir) - vương quốc của người lùn, Vanaheim – vương quốc của những vị thần Vanir. Giữa Asgard và Niflheim là Midgard (hay Middle-earth), nơi con người sinh sống. Còn Valhalla là nơi các chiến binh đến sau khi tử trận.

Các chủng tộc thần thánh

Có ba thị tộc thần thành trong thần thoại Bắc Âu là Aesir, Vanir và Jotunheim. Sự khác biệt giữa hai thị tộc Aesir và Vanir chỉ là tương đối. Giữa hai thị tộc thần thánh này từng xảy ra chiến tranh mà phần thắng thuộc về phe Vanir. Nhưng họ đã chấp nhận dàn hòa để cùng nhau cai trị thế giới và để giữ hòa bình, hai bên trao đổi con tin và đã có những cuộc hôn nhân giữa các thành viên của hai thị tộc. Một số vị thần thuộc về cả hai nơi.

Một số học giả suy đoán rằng câu chuyện này phản ánh quá trình các thần linh của người Ấn-Âu xâm lăng chiếm ưu thế so với các thần linh của người bản địa. Tuy nhiên đây chỉ là một giả thuyết. Có những người cho rằng sự phân biệt Aesir/Vanir chỉ là phiên bản Bắc Âu của hệ thống thần thánh của các dân tộc Ấn-Âu, giống như sự phân biệt giữa các vị thần trên đỉnh Olympus với các Titan trong thần thoại Hy Lạp.

Odin, vua của các vị thần Aesir

Một số vị thần nổi tiếng của tộc Aesir và Vanir:

- Odin: Thần chiến tranh, vua của các vị thần, người cai quản Asgard

- Thor: Con trai Odin, thần sấm

- Baldur: Con trai Odin, thần lẽ phải

- Njord: Xuất thân từ thị tộc Vanir, thần gió, biển cả và lửa

- Frey: Trị vì tiên tộc Elf, thần thời tiết

- Tyr: Thần chiến tranh

- Heimdal: Thần canh gác cầu Bifrost

- Hood: Thần mùa đông và bóng tối

- Mimir: Thần trí tuệ

- Loki: Thần gian xảo

- Mani: Thần mặt trăng

- Frigg: Vợ Odin, nữ hoàng của các vị thần

- Freyja: Thần tình yêu

- Skadi: Nữ thần mùa đông

- Sol: Nữ thần mặt trời

Cuộc chiến giữa các vị thần

Chiến tranh đã nổ ra giữa hai thị tộc thần Aesir và Vanir, khi các thần Aesir hành hạ Gullveig – một thành viên của thị tộc thần Vanir. Khi các thần Vanir đòi các thầnAesir phải bồi thường vì cách họ đối xử với Gullveig bằng việc cho họ có địa vị ngang bằng với nhóm thần Æsir, các thần Aesir đã gây chiến với nhóm thần Vanir. Tuy thế, nhóm thần Vanir lại tỏ ra thiện chiến hơn, và họ đã khiến cho nhóm thần Aesir vốn hung hăng phải chịu hết thất bại này đến thất bại khác. Sau 10 năm chiến tranh, cuối cùng nhóm thần Aesir phải thuận theo đề nghị đòi địa vị ngang bằng của nhóm thần Vanir.

Thần trí tuệ Mimir xuất hiện trong God of War

Sau trận chiến khốc liệt giữa hai nhóm thần Aeris và Vanir, hai bên đã trao đổi con tin. Các vị thần Aesir nhận được Njoror và Frey. Ở chiều ngược lại, Mimir và Hoenir (em trai của Odin) phải sang bên Vanir. Sau này, do một sự cố xảy ra, nhóm Vanir đã chặt đầu Mimir và gửi trả về cho các vị thần Aesir. Vì quá yêu thích trị tuệ và sự thông thái của Mimiir, Odin đã bảo quản cái đầu của ông và sử dụng như một nhà cố vấn.

(Còn tiếp…)