Cuối tuần vừa rồi, Square Enix đã chính thức công bố "quyết định rút vốn không đầu tư cho IO Interactive nữa". Nếu như bạn chưa biết thì, IO Interactive chính là studio của trực thuộc Square Enix sau khi nhà làm game nổi tiếng Nhật Bản mua lại Eidos, nhà phát hành game lớn tại châu Âu. Tác phẩm nổi tiếng nhất, và cũng có lẽ chính là thứ khiến người hâm mộ game Việt Nam biết đến IO chính là series game hành động bí mật mang tên Hitman. Cùng với đó là những tựa game lẻ được người chơi hết sức yêu mến như Freedom Fighters hay Kane and Lynch, nhưng không có một sản phẩm nào đủ sức vượt qua tượng đài Hitman cả.

Vậy giữa thời điểm tất cả còn đang giống như một mớ bòng bong cho cả chủ quản đầu tư Square Enix và cha đẻ Hitman, IO Interactive, có lẽ sẽ là công bằng nếu chúng ta bỏ ra vài phút đồng hồ nhìn lại lịch sử của dòng game hành động bí mật hàng đầu thế giới này.

Hitman, gọi là game hành động bí mật cũng không sai, nhưng nó lại khác biệt hoàn toàn so với những cái tên khác có trên thị trường. Nếu như Metal Gear Solid, ra mắt năm 1998 đòi hỏi người chơi phải nắm rõ khu vực họ đang đứng, và dựa vào đó cùng quỹ đạo di chuyển của đối phương để né tránh và di chuyển đến địa điểm mới, còn Thief thì bắt game thủ phải nấp vào những khu vực tối tăm và dựa vào những chướng ngại vật trên bản đồ để trốn tránh. Còn Hitman, IO Interactive nghĩ ra một phong cách gameplay chưa từng có: Nơi nguy hiểm nhất là nơi an toàn nhất.

Sử dụng những bộ quần áo mà bạn có được sau khi hạ gục những nhân vật máy trong bản đồ game, bạn sẽ phải dùng chúng để cải trang, đánh lừa những nhân vật khác để chạm được vào mục tiêu cuối cùng của các màn chơi. Sự hồi hộp và ấn tượng đến từ chính sự liều lĩnh của bạn chứ không phải là từ những nhân vật máy như trong nhiều game khác, và cách mà bạn kết liễu con mồi trong từng màn chơi.

Phiên bản đầu tiên, có tên Hitman: Codename 47 ra mắt năm 2000, và nếu như bạn chưa biết, thì nó giống như một phép thử của IO trong việc tạo ra một thế giới mở nhiều tầng lớp để người chơi có trải nghiệm tự do nhất có thể. Đến phần thứ hai của series: Silent Assassin (2002), một trong những chế độ chấm điểm thú vị nhất làng game đã xuất hiện và trở thành thử thách lớn nhất của mọi game thủ. Họ phải cố gắng từng chút một, chơi đi chơi lại một màn chơi để trở thành "Silent Assassin", một sát thủ hoàn hảo, đến và đi như một cơn gió, không để lại một dấu vết gì.

Những thử thách như vậy càng lúc càng phức tạp trong các phiên bản sau này của Hitman. Blood Money là một ví dụ. Tựa game ra mắt năm 2006 cho phép các nhân vật AI ghi nhớ quần áo trước đó bạn đã mặc để cải trang, khiến cho màn chơi càng lúc càng khó khăn. Thậm chí nó còn cho phép game thủ, hay nói đúng hơn là ép người chơi phải sáng tạo hết mức để tạo ra những cái chết giống như tai nạn chứ không phải bàn tay của con người nhúng vào: Thay đổi một món vũ khí giả thành vũ khí thật để hạ gục một gã trùm mafia thích đóng opera, chọc ngoáy cái bếp nướng để nó phát nổ, hay phá vỡ nền kính của một bể bơi cheo leo giữa vách núi để giết bất kỳ ai đang bơi trong đó. Tất cả trở thành những thử thách lớn cho mọi fan hardcore của dòng game.

Thế rồi, chính những thử thách đó đã biến Hitman trở thành tượng đài của làng game, cũng như đặt ra tiêu chuẩn chung cho những tựa game sau này. Thế giới trong game do IO tạo ra chân thực và tự do tới nỗi bạn có thể tin tưởng rằng chưa từng có một tựa game nào trước và sau đó tạo ra dược một thế giới quan hoàn hảo đến như vậy.

Nhưng đến năm 2012, phiên bản Absolution lại khiến người hâm mộ thất vọng, khi cố gắng nhồi nhét những chi tiết gameplay hành động và bối cảnh khác hoàn toàn so với 3 phiên bản tiền nhiệm khi ném 47 vào một thế giới miền nam nước Mỹ, nơi những gã cao bồi hay redneck sinh sống. Thậm chí nó còn có cả... nữ tu làm sát thủ, một thứ mà đến cả một người làm nghề múa thoát y cũng từng nói là không thể chấp nhận được.

Đến năm 2016, phiên bản Hitman mới nhất đã dám gạt bỏ mọi thứ tạo ra sai lầm của Absolution, bất chấp việc chúng hút khách và khiến game dễ tiếp cận hơn bao nhiêu đối với những game thủ newbie. Thay vào đó là một tựa game với gameplay sở hữu nền tảng đã tạo ra thành công của những phiên bản trước đó. Những màn chơi được thiết kế hẹp hơn, nhưng khiến người chơi phải phát huy tính sáng tạo hơn hẳn so với trước đó, cùng tốc độ gameplay được đẩy cao đến nghẹt thở.

IO đã làm được một tựa game không chỉ xứng tầm cỡ bom tấn, mà còn chiều chuộng các fan hết mức có thể. Không chỉ đưa game trở về thời hoàng kim, bạn còn có thể tạo ra những nhiệm vụ khác nhau cùng bạn bè, đưa ra những phần thưởng độc đáo theo từng nhiệm vụ đã hoàn thành, và dần hoàn thiện tựa game, tạo ra một "mini series" được đông đảo game thủ trên thế giới yêu thích.

Vậy điều gì đã tạo nên thành công của Hitman? Đó chính là khả năng tạo ra câu chuyện theo ý muốn của chính người chơi. Những pha ám sát hoàn hảo chỉ là một trong số những bài kiểm tra khả năng của người chơi, trong khi họ hoàn toàn có thể sáng tạo để qua màn. Từ những thử thách cá nhân, màn chơi có chiều sâu, giải pháp tự do, cho đến kịch tính trong từng màn chơi đều được đẩy lên cao độ, và tất cả tổng hòa lại trở thành một series game với giá trị chơi lại cao hơn bao giờ hết.