Nằm trong một con ngõ nhỏ trong phố Hồng Mai là nơi Gland, một cửa hàng máy tính nhỏ tọa lạc. Bạn có thể nghĩ rằng, nó thì khác gì một cửa hàng bình thường nơi bạn có thể đặt mua những cỗ PC đủ cấu hình y hệt như các đại lý lớn trên khắp mọi miền Tổ quốc. Nhưng không, đây là nơi một trong những con người nổi tiếng nhất của làng tản nhiệt nước Việt Nam làm việc.

Một góc bên trong Gland, cửa hàng dành cho dân mê tản nước tại Hà Nội.

Bước vào bên trong, là cả một thiên đường cho dân cuồng phần cứng máy tính. Nó vô tình khiến chúng tôi quên đi hết những mệt mỏi của cuộc sống hàng ngày, của con đường gập ghềnh đầy xe cộ, của cái nắng chiều oi ả.

Đã từ lâu, tản nhiệt nước đã trở thành một lựa chọn gần như tối ưu nhất dành cho những tín đồ phần cứng máy tính. Sở hữu hầu hết mọi ưu điểm giúp cho hệ thống hoạt động hiệu quả, tản nước cũng đã và đang dần thay thế những tản nhiệt khí với quạt thông gió truyền thống. Trong khi đó tại Việt Nam, phong trào lắp tản nhiệt nước cho hệ thống máy tính trong vài năm trở lại đây cũng đã trở nên nóng hơn bao giờ hết kể từ khoảng năm 2013 đến nay.

Một hệ thống tản nhiệt CPU all-in-one mua về chỉ cần lắp là dùng luôn.

Dành cho người mới nhập môn, muốn tháo dỡ chiếc quạt tản nhiệt CPU cồng kềnh, ồn ào để thay một bộ tản nước êm ái, mát mẻ, họ có không ít lựa chọn. Đơn giản nhất là ra cửa hàng máy tính và sắm cho mình một bộ thiết bị all-in-one với giá khoảng 2 triệu Đồng.

Nếu chỉ có tiền mà không có bàn tay của modder, dám chắc 100% bạn sẽ không thể mua được một bộ máy tính nhìn "quyến rũ" như thế này

Thế nhưng trong mắt rất nhiều game thủ, chỉ mua một bộ tản thông thường đơn điệu như trong bức hình phía trên là điều quá bình thường. Đối với họ, tản nhiệt nước phải đẹp, phải chất, và phải mô tả được mức độ đam mê và chịu chi, bất chấp việc cấu hình máy tính ở mức như thế nào.

Tản nước custom thì có khác gì?

Không như các hệ thống after market thông thường mua về lắp vào dùng luôn, tản nhiệt nước custom đòi hỏi công sức lắp ráp rất nhiều vì khi mua về chúng là một đống ống nước máy bơm không có giá trị sử dụng cho tới khi được cố định vào bên trong máy tính cá nhân bằng ốc vít, gioăng chống thấm và dĩ nhiên, khả năng sáng tạo của người lắp tản nước.

Một trong số những tác phẩm được thực hiện gần đây của Gland.

Trước thời đại phần cứng mạnh luôn phải đi kèm với ngoại hình đẹp mắt, thì tản AIO gần như không chiều lòng được họ. Và một thị trường mới toanh đã hình thành. Nếu như trước đây, các cửa hàng linh kiện máy tính cũng như dịch vụ lắp ráp máy theo cấu hình chơi game được người dùng chọn lựa chỉ có vài công việc đơn giản là vào kho lấy phần cứng ra lắp vào case, thì bây giờ, họ còn đứng trước một thử thách mới, đó là lắp đặt một hệ thống tản nhiệt nước cao cấp vào đúng bộ máy tính đó, sử dụng những thiết bị có sẵn.

Nói thì dễ, nhưng đến khi bắt tay vào làm, cuộc đua tản nhiệt nước bỗng trở thành thử thách rất lớn. Cả một quá trình học hỏi, thử-sai, cũng như nghiên cứu để biến đống linh kiện vô tri vô giác của các hãng sản xuất phần cứng như thế này…

…trở thành một bộ máy tính đẹp lung linh, thu hút mọi ánh nhìn như thế này:

Giờ đây tản nhiệt nước đã trở thành một thú chơi dễ tiếp cận hơn bao giờ hết. Chỉ cần khoảng 2 đến 3 triệu Đồng, game thủ đã có thể sở hữu một hệ thống tản nhiệt cao cấp, sử dụng linh kiện tốt và được chính những bàn tay có kỹ thuật và kiến thức lắp đặt. Và cũng chính vì việc không phải ai cũng có thời gian và kỹ năng làm những thứ như thế này, nên các cửa hàng máy tính và modder cũng có một nguồn thu nhập mới, đó là không chỉ bán máy tính, mà còn nhận lắp đặt các hệ thống tản nước theo yêu cầu của khách hàng.

Không chỉ làm mát cho CPU, mà thậm chí tản nước đã trở thành một thú chơi, một cách khoe khoang dàn máy tính khủng của bản thân. Gọi là biến tướng thì không đúng, nhưng tản nước đã trở thành một cái “mốt” khiến bao người chạy theo cho dù nó có hợp với nhu cầu bản thân hay có tiện dụng hay không. Cũng chẳng thiếu những game thủ bỏ một số tiền vừa phải mua case nhưng không ngần ngại bạo chi cho dàn tản nước.

Và đó cũng là lúc, những con người có niềm đam mê mãnh liệt như anh Dũng Mai xuất hiện.

Gã đàn ông hào sảng "cuồng tản nước"

Đối với cộng đồng phần cứng Việt Nam, cái tên Dũng Mai, admin của “Vietnam Watercooling Group” chẳng còn xa lạ gì với họ. Bước chân vào thế giới tản nhiệt nước nhiều năm về trước, khi những hệ thống thiết bị làm mát máy tính hầu như chỉ tập trung vào tính thực dụng của hệ thống, với những ống nước mềm bé xíu đủ để làm mát cho con chip xử lý bên trong bo mạch chủ.

Anh Dũng đang tập trung lắp ráp phần cứng, "khung xương" trước khi làm việc với hệ thống tản nước.

6 năm, quãng thời gian không dài nhưng chắc chắn chẳng ngắn, anh cùng các đồng nghiệp đã tự tay thực hiện biết bao bộ máy tính tích hợp tản nhiệt nước đẹp mắt, giành được những giải thưởng trong các cuộc thi tại Việt Nam cũng như trên thế giới.

Ngẫm lại quá trình đến với thế giới tản nhiệt nước, anh Dũng chia sẻ:

“Cách đây 6 năm, tôi là member cựu của diễn đàn VOZ , tôi rất thích mày mò về ép xung CPU , VGA . Cơ mà vấn đề lớn nhất khi gặp ở trò ép xung đó là nhiệt độ. Tôi sẽ ko thể ép được lên cao khi nhiệt độ quá nóng. Và thế là tôi đã thay đủ thứ tản khí bán ở thời điểm đó mà ko có loại nào có thể thoả mãn được nhu cầu của tôi. Và tôi đã bước vào thế giới tản nhiệt nước từ đó. Nó giúp dàn máy của tôi giải nhiệt một cánh không ngờ , điều mà không 1 chiếc tản khí nào có thể làm được.

Để hoàn thành dự án này, anh Dũng cùng đồng nghiệp đã mất tới vài tuần lễ.

Ngoài việc hiệu năng cao, nó còn mang lại thẩm mỹ cho dàn PC trở lên cực đẳng cấp. Cơ mà việc tản khí có khả năng làm mát tương tự thì không đúng hoàn toàn, chỉ với các dàn nước cơ bản lắp chạy thanh cảnh dành cho người mới chơi thì OK, hiệu năng có thể ngang những chiếc tản khí ‘xôi thịt’. Còn với các dàn nước tầm trung đổ lên là không một chiếc tản khí hay AIO nào có thể đuổi đc hiệu năng lẫn thẩm mỹ của tản nước custom mang lại cả.”

Những giải thưởng trong suốt quá trình làm việc với tản nước được anh đặt trang trọng ngay gần cửa ra vào cửa hàng, ai đi qua cũng nhìn thấy ngay.

Từ một người mê phần cứng máy tính, anh đã từng bước chìm vào cuộc chơi tản nhiệt nước muôn màu và bị nó cuốn hút đến hết mức. Đối với anh, máy tính không chỉ phải mạnh, mà còn phải đẹp nữa. Cũng may mắn, anh đến với công việc của mình đúng thời điểm máy tính cá nhân chẳng còn là những thứ phần cứng đơn điệu như xưa nữa. Tìm được một chiếc bo mạch chủ hợp với game thủ đã dễ, một vỏ case máy tính đẹp cũng chẳng khó khăn một chút nào. Công việc còn lại là thả sức sáng tạo để chiều lòng “thượng đế”, những vị khách tin tưởng giao cỗ máy cho anh Dũng cùng đồng nghiệp.

Một ngày bên công việc

Nếu như showroom, nơi chúng tôi đặt chân vào đẹp đến lung linh, thì khu xưởng lắp ráp thiết bị của cửa hàng lại toát lên cái chất kỹ thuật đúng nghĩa. Tủ thiết bị, bàn làm việc, những cuộn dây vỏ bọc vải đủ màu để làm dây nguồn, đèn khò, ống nước, khớp nối, máy bơm cỡ nhỏ, thậm chí cả thùng máy tính đặt khắp căn phòng rộng chừng 20 mét vuông. Những tác phẩm khi lên hình đẹp đến mức bạn muốn sở hữu, kỳ thực, đều được khai sinh bên trong căn phòng nhỏ này.

Cưa, kìm, kéo, máy khoan, tua vít, tất cả những gì một thợ cơ khí (hay một modder) cần, ở đây đều có đủ.

Thậm chí nếu bạn muốn can thiệp sâu vào case như khoan cắt hay sơn sửa, các modder cũng sẽ chiều lòng.

Dây dù bọc cáp nguồn. Nếu nguồn máy thông thường có màu đơn điệu thì chính những chiếc vỏ bọc dù này giúp cho cỗ máy trở nên có cá tính hơn nhiều.

Ghi hình lại quá trình lắp đặt một hệ thống tản nước, chúng tôi mới nhận ra sự cầu kỳ, tinh tế của những gã “phù thủy” tại đây. Họ không chỉ đơn giản là hàn gắn những linh kiện có sẵn vào bên trong thùng máy, mà còn tính toán đường ra, đường vào của nước tản nhiệt, sử dụng nước màu gì để hợp gu với đèn LED của quạt tản nhiệt và dải đèn được hàn thêm, và thậm chí là tạo ra cả dây cáp cấp nguồn cho mainboard và card đồ họa cùng tông, đúng theo yêu cầu của khách hàng.

Chỉ cần nhìn cách họ tỉ mỉ dùng đèn khò làm mềm ống để uốn, đo đạc khoảng cách để cưa và mài ống đến con số chính xác nhất có thể, chúng ta cũng có thể bị cuốn hút đến không thể cưỡng lại rồi:

Lắp được một bộ tản nước cho máy tính cũng lắm công phu

Chia sẻ về cỗ máy khó khăn nhất bản thân từng làm, anh chia sẻ: “Thật sự thì dự án gây khó khăn nhất với tôi đó là 'The JOKER' , tôi đã sử dụng những tấm nước tự độ, độ các tấm nước rất khó như: đo đạc sau cho khớp các đường ống ngẫu nhiên mình bố trí và nguy cơ rò nc rất cao nếu ko làm cẩn thận. Tôi đã phải làm ra tới hai bản thử nghiệm mới ra được một bản chính thức, mà cỗ máy này thực tình cũng chỉ đáp ứng được 90% ý tưởng của cá nhân mà thôi.”

The Joker PC - Dự án được coi là khó nhất trong sự nghiệp làm tản nước của anh Dũng.

Trước khi "tác nghiệp", trông nó cũng chẳng khác gì những cỗ máy tính bình thường.

Khoảng thời gian trò chuyện của chúng tôi bị ngắt quãng giữa những lúc anh tập trung hàn dây nguồn, bật đèn khò uốn cong những chiếc ống nhựa cứng. Cũng phải thôi, đang mùa hè, mùa sắm máy móc chơi game và nâng cấp của cả làng game Việt, anh cùng đồng nghiệp chìm ngập trong công việc âu cũng là điều tốt. Nhưng cũng chính giữa những câu chuyện không đầu, không kết giữa chúng tôi, những nỗi khổ của anh em làm tản nhiệt nước cũng vô tình được mô tả, trần trụi, phũ phàng chẳng giống chút nào cái ánh hào nhoáng của những tác phẩm bàn tay họ tạo ra.

Không hề thiếu những khó khăn

Ánh hào quang của công việc, những lượt like, bình luận của hàng nghìn game thủ mê tản nước trên Facebook có thể khẳng định là không thể nào khuất lấp được những khó khăn của những người yêu nghề. Đầu tiên cần phải kể đến là những tai nạn nghề nghiệp không đáng có trong quá trình lắp ráp. Ai ai cũng từng nghe đến khái niệm “rò nước” rồi, thế nhưng mãi đến khi cận cảnh quá trình làm tản nước, chúng tôi mới được tận mắt chứng kiến tai nạn nghề nghiệp mà anh em ai cũng muốn tránh như thế này:

Vô tình, ngay lúc đang quay clip, nước tản nhiệt bắt đầu rỉ từ bên trong case ra lênh láng.

Chỉ vì một khớp nối chưa được vặn đủ chặt, nhưng người lắp vẫn đinh ninh mọi thứ đã ổn, đến khi bơm nước vào bên trong hệ thống, thứ nước tản nhiệt đỏ quạch bắt đầu rò ra ngoài, chảy lênh láng khắp bàn. Không phải cứ lau sạch là xong, vì sau đó, anh Dũng cùng đồng nghiệp đã mất cả tiếng đồng hồ kiểm tra toàn bộ hệ thống xem nước có rò vào bên trong những thiết bị phần cứng hay trôi vào các góc khuất trong case hay không. Những sự cố như thế này không khó tránh, nhưng rõ ràng chỉ cần quên một bước, modder đã có thể mất cả ngày chỉ để sửa sai rồi.

Mà kể cả khi bản thân cẩn thận, cũng chẳng thiếu những lần không biết nói sao khi đơn vị chuyển phát làm hỏng cả hệ thống do va đập trong quá trình vận chuyển. Nhìn cỗ máy tính lênh láng nước, tràn cả vào bên trong những khe rất nhỏ của mainboard hay card đồ họa, có ai mà chẳng xót lòng cơ chứ?

Ấy là chưa kể yêu cầu công việc. Chúng đòi hỏi modder phải hết sức tỉ mỉ, chính xác, và hai điều này dẫn đến một thực tế là một hệ thống máy tính chạy tản nhiệt nước đòi hỏi rất nhiều thời gian thực hiện. Những ngày làm việc thêm giờ, thậm chí đi đến các nơi rất xa chỗ làm để phục vụ khách hàng là điều chẳng có chút xa lạ gì với những người như anh Dũng. Thời gian dành cho gia đình dần ít đi, những lần chạy sản phẩm cho kịp deadline đã hứa với khách hàng dần nhiều lên. Những đêm về nhà muộn, khi đã sang ngày mới chẳng còn là điều xa lạ. Nhưng vì cơm áo gạo tiền, và vi đam mê, họ vẫn chấp nhận.

Thứ ba chính là cuộc đua cạnh tranh của các cửa hàng máy tính tại Việt Nam. Như đã đề cập, không chỉ nhận xây dựng cấu hình chơi game, mà ngày càng có nhiều đơn vị và cửa hàng có cả dịch vụ lắp đặt tản nước custom. Chỉ cần kiến thức và kỹ tính, họ đã có thể phần nào chiều lòng cộng đồng khách hàng của mình. Tuy nhiên đối với những modder thực sự, lắp tản nước thì dễ, nhưng tạo ra một tác phẩm đẹp mắt và độc nhất vô nhị, đó lại là chuyện hoàn toàn khác.

Trong suốt quá trình tạo ra những tác phẩm tản nhiệt nước, anh Dũng chẳng hề thiếu những kỷ niệm khó lòng quên được. Tất cả chúng, cộng với lòng yêu nghề, đã khiến anh gắn bó hơn với cuộc chơi tản nước đang hot hơn bao giờ hết tại Việt Nam:

Tai nạn nghề nghiệp: Đang lắp dở thì... nước tản phụt thẳng vào mặt !!!

Cứ như thế, từ một thứ thiết bị xa xỉ chỉ phục vụ một số nhu cầu chuyên nghiệp, tản nhiệt nước tại Việt Nam đã trở thành một trào lưu, một thú chơi riêng , tôn vinh vẻ đẹp của kỹ thuật và sức sáng tạo của các modder. Cảm giác ngồi trong bóng tối, nhìn dàn máy “con cưng” phát ra ánh sáng lập lòe, tiếng nước tản nhiệt tí tách chảy trong bình và tiếng quạt khẽ thổi bên trong qua khung kính cường lực bên cạnh thùng máy giờ đã là thú vui của hàng nghìn người Việt, những người đi từ yêu game đến yêu cả phần cứng chơi game.

Và những con người như anh Dũng Mai, những bàn tay “phù thủy” thổi hồn biến những cỗ máy tính khô khan, thiếu sức sống trở thành những tác phẩm thu hút mọi ánh nhìn xứng đáng được gọi là những nghệ sĩ đúng nghĩa, vì nếu nghề lắp đặt tản nhiệt nước custom không phải một môn nghệ thuật đòi hỏi sức sáng tạo tối đa, và bàn tay đầy ma thuật chơi đùa với những món đồ công nghệ, thì chúng tôi cũng không biết nên gọi là gì nữa.