Trong vài ngày trở lại đây, các nhà đầu tư vào
Apple đang tự hỏi tại sao giá cổ phiếu của họ liên tục tụt giảm dù cho Apple vẫn đang có một tốc độ tăng trưởng phi thường trong hiện tại và triển vọng tiếp tục lớn mạnh trong tương lai? Điều gì đã làm cổ phiếu Apple trở nên kém hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư?
Tất nhiên, trong sự tụt dốc này có một phần đến từ tình cảnh chung của thị trường chứng khoán Mỹ. Tuy nhiên, cũng không thể bỏ qua những nguyên nhân đến từ nội tại của Apple.
Biểu đồ giá cổ phiếu Apple và một số sự kiện quan trọng
(từ trái qua phải: iPhone 4 ra mắt, Apple TV thế hệ 2 ra mắt, nâng cấp MacBook Air,
SteveJobs rời khỏi vị trí CEO do lý do sức khỏe, công bố kết quả kinh doanh quý 1,
iPad 2 ra mắt, công bố kết quả kinh doanh quý 2, WWDC 2011).
Steve Jobs
Nguyên nhân đầu tiên của việc cổ phiếu Apple mất giá trong thời gian gần đây và xa hơn là thấp hơn rất nhiều so với mức đỉnh hơn 360 USD mỗi cổ phiếu vào đầu tháng 2 đến từ
tình trạng sức khỏe của CEO Steve Jobs.
Ai cũng biết Steve Jobs là người quan trọng thế nào với Apple. Chính ông là nhân tố quan trong nhất đưa một công ty trên bờ vực phá sản vào năm 1997 trở thành công ty công nghệ lớn nhất thế giới vào thời điểm này. Sự xuất hiện của Steve Jobs trong mỗi sự kiện quan trọng của Apple dường như đã trở thành điều tất yếu để đảm bảo thành công cho sản phẩm. Hiếm có CEO nào trên thế giới nổi tiếng và được quan tâm nhiều như Steve Jobs.
Vài tháng trở lại đây, Steve đang phải vật lộn với căn bệnh ung thư của mình. Chính căn bệnh này khiến ông phải tạm thời rời bỏ ghế CEO của "quả táo" suốt một thời gian dài. Các nhà đầu tư hiện tại đang đặt câu hỏi: Liệu ai sẽ thay thế ông nếu như Steve không thể trở lại Apple? Liệu người mới có tiếp tục đưa Apple ổn định trong quỹ đạo của sự thành công? Tất nhiên, câu trả lời vẫn đang bỏ ngỏ.
Chính tài năng quá lớn của Steve lại càng khiến cho người ta lo lắng về một ngày Apple không còn ông. Thực tế, những thông tin về tình trạng sức khỏe của Steve luôn luôn có ảnh hưởng rất lớn tới giá cổ phiếu của Apple. Minh chứng rõ ràng là sau khi ông tạm rời khỏi ghế CEO, giá cổ phiếu Apple tụt tới gần 20 USD (tương đương khoảng 6%) mặc cho hãng công bố kết quả kinh doanh Q1 cực kỳ khả quan.
iPhone 5 không ra mắt vào tháng 6
Theo thông lệ, mùa hè - mà cụ thể hơn là WWDC hàng năm là dịp Apple tung ra một dòng iPhone mới. Tuy nhiên, năm nay là một ngoại lệ, iPhone 5 (hoặc 4S) không ra mắt. Apple không thừa nhận đây là một sự chậm chễ nhưng thị trường thì coi là như vậy. Theo những thông tin không chính thức, iPhone thế hệ tiếp theo sẽ ra mắt vào cuối năm nay cùng iOS 5.
Sự lớn mạnh của điện thoại Android
Cho tới nay, dù đã ra mắt rất nhiều sản phẩm được quy vào dạng "thay đổi thế giới" nhưng sản phẩm thành công nhất của Apple vẫn là iPhone. Trong quý tài chính đầu tiên của năm nay, đã có hơn
18 triệu iPhone được bán ra, đóng góp gần 1 nửa doanh thu tổng của hãng. Dù vậy, có vẻ như iPhone và iOS đang gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc chiến với Android. Nền tảng của Google đã vượt qua iOS và tiếp tục mở rộng sự thống trị của nó.
Chính điều này đã khiến cho các nhà đầu tư lo lắng về tương lai của Apple. Rõ ràng, với nhiều sự lựa chọn về kiểu dáng, giá thành, tính năng, smartphone chạy Android đã là nguy cơ lớn nhất với táo khuyết trong thời gian tới.
Một mùa WWDC không thành công
WWDC là ngày hội lớn nhất trong năm của Apple và vài năm trở lại đây, hội nghị này luôn là một trong những sự kiện đơn thu hút sự chú ý tột độ của giới công nghệ. Đơn giản là bởi với WWDC, Apple thường tung ra những sản phẩm đột phá (năm 2005 là chuyển sang dùng chip Intel, 2007: iPhone, App Store vào năm 2008, iPad năm 2010). Sự kỳ vọng này thể hiện rõ qua việc vé WWDC 2011 đã hết trong vòng 12h cho dù có mức giá trên trời: 1500 USD. Thực thế thì trong khoảng thời gian trước WWDC 2011, giá cổ phiếu Apple cũng tăng.
Tuy nhiên, những gì Apple giới thiệu với thế giới tại WWDC 2011 không thực sự thuyết phục. iOS 5 và Lion có nhiều cải tiến thú vị nhưng vẫn quá nhỏ bé so với kỳ vọng. Đáng nói hơn, lần này, các tính năng mới hầu như đã có từ lâu trên các HĐH khác hoặc trên chính iOS jailbreak.
Có lẽ, chính vì lý do này mà giá cổ phiếu Apple đã tụt dốc trong thời gian gần đây.
Apple đã quá lớn
Là công ty công nghệ lớn nhất hàng tinh với giá trị thị trường khoảng 320 tỷ USD (hơn cả Intel lẫn Microsoft cộng lại), doanh thu hàng năm cỡ 100 tỷ USD nên ai cũng hiểu Apple không thể tiếp thục duy trì sự tăng trưởng thần kỳ trong dài hạn. Tuy cơ hội thị trường của Apple hiện tại còn rất lớn nhưng các nhà đầu tư đủ thông minh để hiểu rằng khó lòng có thể duy trì tốc độ này trong vài năm tới.
Kết
Có nhiều lý do nhưng lý do lớn nhất, quan trọng nhất có lẽ vẫn là Steve Jobs. Tài năng và tầm ảnh hưởng quá lớn của ông với sự phát triển của Apple là quá lớn. Chính điều này đã tạo áp lực rất lớn cho cả người kế nhiệm ông lẫn công ty: các nhà đầu tư sẽ thận trọng hơn với một Apple không Steve Jobs. Một khi thuyền trưởng chưa trở lại, con tàu Apple sẽ khó có thể giành lại niềm tin tuyệt đối từ các nhà đầu tư.