Những cơn "ác mộng" có thể xảy ra với ông lớn Microsoft

Doanh số của Microsoft đạt hơn 60 tỷ USD một năm, lợi nhuận hàng năm tiến tới con số 20 tỷ USD. Gã khổng lồ này có 60 tỷ USD tiền mặt, doanh thu vẫn đạt mức tăng trưởng 10%/năm.

Tuy nhiên, nhiều nhân vật uy tín ở thung lũng Silicon tin rằng Microsoft sẽ tụt dốc trong thời gian không xa, thậm chí chỉ trong vài năm tới. Nghe có vẻ không hợp lý nhưng những lập luận trong thời gian qua từ những chuyên gia, giám đốc điều hành có kinh nghiệm có thể khiến người ta cho rằng đó là những kết luận có cơ sở. Dưới đây là những "ám ảnh" đang làm Steve Ballmer và lính tráng dưới quyền "mất ăn mất ngủ" và chúng ta sẽ chờ đợi xem Microsoft sẽ làm gì để không đi theo vết xe đổ của 1 cuộc suy thoái tương tự như IBM đã gặp vào những năm 1990.

Đây là một thực tế đang diễn ra. Báo cáo thu nhập mới đây nhất của Apple cho thấy doanh số iPad tương đương với khoảng 13% thị trường PC. Hãng nghiên cứu Canalys mới đây cho biết Apple sẽ trở thành hãng sản xuất máy tính cá nhân lớn nhất thế giới vào năm tới nếu như tính tablet là PC.

 

Microsoft chiếm hơn 90% thị phần hệ điều hành dành cho máy tính cá nhân trong suốt 2 thập kỉ. Windows vẫn là sản phẩm lớn nhất, đem lại nhiều lợi nhuận nhất cho Microsoft với khoảng 13 tỷ USD lợi nhuận trong tổng số 20 tỷ USD doanh thu của hãng mỗi năm.

Doanh nghiệp có thể cũng sẽ từ bỏ Windows để lựa chọn các nền tảng khác. Cách đây ít năm, các công ty đã cho phép nhân viên của họ sử dụng iPhone và Android trong công việc và bộ phận IT không còn cách nào khác phải hỗ trợ nhân viên của công ty. Ngày nay, xu hướng này tiếp tục tăng đối với iPad, đặc biệt là lãnh đạo công ty và nhân viên trong các dịch vụ tài chính.

Ballmer từng cho biết Windows 8 là ván bài quan trọng nhất từ trước đến nay của Microsoft. Hệ điều hành này sẽ ra mắt vào năm sau, hỗ trợ màn hình cảm ứng mà các hãng sản xuất PC có thể sử dụng để sản xuất máy tính bảng.

 

Xây dựng 1 hệ điều hành chung cho cả tablet và máy tính có thể đã là bước tiếp cận chậm trễ. Một chuyên gia từng chỉ ra rằng Windows 8 trên máy tính bảng sẽ chỉ là "phần vỏ". Không có gì đảm bảo rằng các nhà phát triển sẽ đi chung con thuyền với Microsoft để sản xuất ứng dụng cho Windows 8 giống như họ đã làm với iPad. Trong khi đó, phần mềm văn phòng Offiice đã có cho máy tính bảng Microsoft cả thập kỉ này và nó cũng sẽ không giúp thúc đẩy doanh số của tablet. Ngoài ra, cũng chưa rõ ràng ràng phiên bản Office tiếp theo sẽ được tối ưu cho giao tiếp cảm ứng.

Các đối tác sản xuất phần cứng của Microsoft đơn giản không đủ khả năng để sản xuất phần cứng cho máy tính bảng chạy Windows 8 có thể lôi kéo và móc túi người dùng như iPad đã làm được. Một nguy cơ hiện hữu với Windows 8.

Windows 8 khiến những nhà phát triển trung thành nhất của Microsoft cảm thấy bị "ghẻ lạnh" khi tuyên bố hệ điều hành này sẽ hỗ trợ các ứng dụng trên nền HTML5 và JavaScript. 1 thập niên trở lại đây, nền tảng .NET và Silverlight là những nền tảng chính để viết ứng dụng cho Windows và hàng triệu nhà phát triển trung thành đều phàn nàn về Windows 8. Với việc thị phần Windows đang ngày càng bị "xói mòn" cùng sự đi xuống mà nhiều người đang dự đoán về Microsoft, chẳng có lý do gì các nhà phát triển đặt trọn niềm tin vào nền tảng của gã khổng lồ phần mềm này.

Windows Phone chiếm chưa đầy 2% thị phần trong năm đầu tiên xuất hiện trên thị trường. Microsoft và Nokia cho biết phiên bản mới của nền tảng này cùng với sự cải tiến ở phần cứng, chiến lược marketing quy mô lớn sẽ giúp thúc đẩy Windows Phone trong năm 2012. Sự đi xuống của RIM cũng có thể sẽ là một thuận lợi cho Microsoft khi người dùng "bất mãn" với BlackBerry sẽ lựa chọn cho mình 1 nền tảng khác.

Tuy nhiên Windows Phone vẫn đang thiếu kho ứng dụng, một  trong những yếu tố chính giúp iPhone trở thành điện thoại được ăn khách nhất thế giới. Các nhà mạng, các nhà sản xuất đang rất hài lòng với Android bởi khả năng tùy biến cũng như tính miễn phí của nền tảng này. Quan trọng nhất, các nhà phát triển, nhà mạng và nhà sản xuất có xu hướng tập trung vào các nền tảng đã phổ biến bởi điều này có lợi cho họ hơn (nhiều ứng dụng, nhiều lựa chọn phần cứng...). Nó cũng giống như việc các hãng sản xuất chọn Windows làm nền tảng cho PC trong những năm 1990, rất khó để phá vỡ.

 

Trong năm ngoái, Office và các ứng dụng dành cho doanh nghiệp đã thúc đẩy rất mạnh cho sự phát triển của Microsoft. Riêng bộ phần mềm văn phong của Microsoft chiếm khoảng 15 tỷ USD doanh thu mỗi năm.

 

Tuy nhiên, Office chỉ có thể chạy trên nền tảng của Microsoft và Mac. Khi mà nhân viên bắt đầu chuyển sang sử dụng các thiết bị không chạy Windows như smartphone và iPad, các công ty liệu sẽ đầu tư tiền để mua Office cho nhân viên của mình?

 

Khi các doanh nghiệp IT ngày càng ít sử dụng Windows và Office, họ càng có ít lý do để sử dụng các dịch vụ như Exchange Server cho email, Lync cho hội thảo video...Office 365 nền tảng đám mây mang lại nhiều lợi ích, nhưng đang có hàng loạt đối thủ ra mắt những dịch vụ tương tự và rẻ hơn, dễ triển khải hơn và tương thích với nhiều nền tảng. Exchange, SharePoint, và Dynamics mang lại cho Microsoft 1 tỷ USD mỗi năm còn Lync là ứng dụng cho doanh nghiệp có sức phát triển nhanh nhất của hãng phần mềm này. Không những thế, chúng còn gắn kết, thúc đẩy sự phát triển các sản phẩm khác của Microsoft.

Trong thập kỉ trước, mảng phát triển nhanh nhất của Microsoft là Server & Tools, chủ yếu là Windows Server (doanh thu hàng năm khoảng 6 tỷ USD) và SQL Server (khoảng giữa 3 đến 4 tỷ USD). Phần lớn doanh thu này đến từ ứng dụng dành cho doanh nghiệp của Microsoft: Exchange, SharePoint, và Dynamics. Nhưng khi các doanh nghiệp ngừng mua các ứng dụng này, họ cũng sẽ chẳng có lý do gì để mua các sản phẩm nền tảng của Microsoft chạy chúng.

 

Mảng kinh doanh Xbox của Microsoft đã có sự tăng trưởng ấn tượng. Nó cho thấy Microsoft có đủ khả năng để bước vào 1 lĩnh vực mới và tạo ra lợi nhuận hàng tỷ USD, tạo ra thương hiệu mới chỉ trong vòng chưa đầy 1 thập kỉ. Kinect và Xbox Live là những sản phẩm cho thấy sức sáng tạo mạnh mẽ của Microsoft. Nhưng hiện nay, chúng kiếm về cho Microsoft chưa đến 1,5 tỷ USD. Con số này là không đủ để bù lại cho sự sụt giảm của Office và Windows. Trong khi đó, Xbox đang phải đối mặt với các nguy cơ từ đối thủ như Google TV và có thể là Apple TV. Nhưng có vẻ như khi mà các mảng kinh doanh cốt lõi cũng đang bị tấn công thì có lẽ Microsoft sẽ không còn có thời gian để chống lại những nguy cơ này.