Nghẽn cổ chai: Tiền mất tật mang khi nâng cấp PC (Phần 2)

Trước tiên, xin được nhắc lại các kết luận đã đưa ra ở phần trước:

- Nghẽn cổ chai là một hiện tượng có thực cần phải lưu tâm khi nâng cấp hoặc mua mới máy tính, tuy nhiên không phải lúc nào cũng đáng sợ. Nếu đang sở hữu bộ xử lý 4 nhân Core 2 Quad, Athlon, Phenom xung nhịp cỡ 3.0GHz hay Core i3 Sandy Bridge 2 nhân, hãy yên tâm nâng cấp VGA thoải mái. Có thể đối với các game “sát” CPU, hiện tượng nghẽn vẫn xảy ra nhưng khó nhận biết bằng mắt thường, trong khi đó VGA mạnh sẽ phát huy tác dụng trong các game “sát” GPU.

 

- Khái niệm nghẽn cổ chai chỉ mang tính tương đối, còn phụ thuộc vào game đòi hỏi nhiều CPU hay GPU. Các game hành động, bắn súng thường yêu cầu cao về VGA hơn CPU, tất nhiên cũng có trường hợp ngoại lệ như BBC2. Trong khi đó các game chiến thuật đòi hỏi CPU mạnh, còn game nhập vai thì yêu cầu cả 2.

- Trong bối cảnh game ngày càng đòi hỏi và hỗ trợ tốt đa nhân như hiện nay, các bộ xử lý Core 2 Duo hay Dual Core rất có khả năng sẽ gặp khó khăn khi chơi game, dù với VGA mạnh cỡ nào chăng nữa. Đặc biệt nếu bạn là fan nghiền game chiến thuật hay nhập vai, hãy đầu tư thỏa đáng cho CPU.

 

- i3-2100 có hiệu năng/giá thành cực tốt cho game. Hiện nay với 4.000.000 VNĐ, bạn đã có thể sở hữu combo Main H61 + CPU i3-2100 hoặc 6.500.000 VNĐ cho một bộ case Core i3-2100 (chưa kể card đồ họa) – rẻ hơn rất rất nhiều so với i5 mà hiệu năng quá đủ cho mọi game.

- Dù không được kiểm chứng trong bài viết nhưng gián tiếp qua các kết quả đối với VGA cao cấp GTX 560 Ti, có thể tạm kết luận các card đồ họa cỡ HD 5770, GTS 450 trở xuống cũng tạm xứng đôi vừa lứa với các bộ xử lý Core 2 Duo hay Dual Core.

 

Ở phần trước, chúng ta đã làm rõ mức độ ảnh hưởng của hiện tượng nghẽn cổ chai đến hiệu năng chơi game và đã kết luận: các bộ xử lý 4 nhân Core 2 Quad, Athlon, Phenom, Core i5 hoặc 2 nhân Core i3 hoàn toàn đáp ứng đủ nhu cầu của phần lớn các game hiện nay. Hiện tượng nghẽn ít nhiều cũng xảy ra, nhưng hầu như không ảnh hưởng tới trải nghiệm game. Hơn nữa trong các game “sát” GPU, VGA mạnh sẽ phát huy tác dụng tối đa. Bởi vậy GenK đã khuyên độc giả nếu đang sử dụng các bộ xử lý này, hãy mạnh dạn nâng cấp card đồ họa mà không cần để ý đến nghẽn.

 

Thế nhưng nếu bạn muốn nâng cấp card đồ họa mạnh trong khi chỉ sở hữu bộ xử lý 2 nhân Core 2 Duo, Dual Core, Athlon… thì sao? Trước mắt chúng ta có 3 giải pháp:

- Cắn răng… chịu nghẽn, tạm khắc phục bằng cách ép xung.
- Hạ mục tiêu nâng cấp xuống VGA thấp hơn để tránh nghẽn, giữ tiền thừa chi tiêu việc khác. Tất nhiên vẫn ép xung để tăng khung hình.
- Hạ mục tiêu nâng cấp xuống VGA thấp hơn, số tiền còn lại nâng cấp CPU cho cân xứng.

 

Lưu ý: Đây là vấn đề đặt ra với các VGA mạnh, cao cấp. Với các VGA tầm HD 6850 trở xuống, phương án duy nhất là chịu nghẽn, bởi nếu chia tiền nâng cấp CPU, hiệu năng game thậm chí còn tệ hơn.

 

Tình huống giả định: bạn đang sử dụng bộ xử lý Pentium E6600 2 nhân xung nhịp 3.06GHz và muốn nghắm nghía nâng cấp lên card đồ họa MSI GTX 560 Ti TF2 OC giá 5.750.000 VNĐ nhưng sợ nghẽn. Vậy có 3 phương án đề ra:

- Chấp nhận nghẽn, rước MSI GTX 560 Ti TF2 về và ép xung bộ xử lý lên 3.5GHz.

- Giảm xuống card đồ họa Asus HD 6850 (giá khoảng 3.900.000 VNĐ), khoản tiền dôi ra để dành việc khác (1.850.000 VNĐ). Vẫn ép xung bộ xử lý lên 3.5GHz.

- Giảm xuống card đồ họa Asus HD 6850, cộng với tiền thanh lý Main + Chip + Ram cũ, nâng cấp lên Core i3-2100. Tầm tiền này nên để ý tới combo H61 + i3-2100 + 2x2GB DDR3 1333MHz.

Các game đều được bench ở độ phân giải 1920 x 1080, thiết lập game không thay đổi so với phần I. Do ảnh hưởng lớn nhất của nghẽn cổ chai là làm tụt khung hình gây giật lag nên ngoài khung hình thấp nhất và nhỏ nhất, tôi sẽ thống kê thêm tỉ lệ khung hình “xấu”:

- Game bắn súng góc nhìn thứ nhất và game đua xe: thời điểm có FPS < 35.
- Game hành động, nhập vai góc nhìn thứ ba: thời điểm có FPS < 30.
- Game chiến thuật: thời điểm có FPS < 20.

 

Nếu khung hình/s luôn duy trì trên các mức này, thì dù có nghẽn cũng không ảnh hưởng tới trải nghiệm game.

 

Chỉ trừ BBC2 là game “ngốn” khá nhiều CPU, kết quả của 3 game còn lại đều thiên về phương án “cắn răng chịu nghẽn” khi E6600 @3.5GHz + GTX 560 Ti cho khung hình vượt trội hơn 2 phương án còn lại. Ngay cả tỉ lệ khung hình “xấu” cũng ít hơn nhiều. Các game hành động bắn súng thường yêu cầu cao hơn về GPU. HD 6850 dù đi với E6600 @3.5GHz hay i3-2100 cũng đều cho khung hình tương đương nhau.

 

Ở game này, có vẻ E6600 @3.5GHz là quá đủ đáp ứng nhu cầu dựng hình của CPU. Một lần nữa phương án “chịu nghẽn” lại cho khung hình vượt trội, nhưng cả 3 phương án đều chơi được mượt game này khi không có khung hình “xấu”.

 

Trong phần này, tôi gạt bỏ Lost Planet 2 do game này đặc biệt kị các VGA của AMD, khiến kết quả không có tính tham khảo. Ngoài ra trong Just Cause 2, card đồ họa Nvidia có một số thiết lập hình ảnh mà AMD không có nên GTX 560 Ti cho khung hình thấp hơn HD 6850 (do thiết lập nặng hơn). Ở Mafia II, kết quả một lần nữa nghiêng về phương án “chịu nghẽn”.

 

Đây là một phép thử hơi đặc biệt. Với HD 6850, game bị “thắt” ở GPU; trong khi đó khi chạy GTX 560 Ti, game lại gặp nghẽn tại CPU. Kết quả khung hình tối thiểu và khung hình trung bình thể hiện rõ điều này. Nhìn chung cả 3 phương án cho khung hình gần tương đương nhau.

 

Như tôi đã kết luận ở phần trước, dòng game chiến thuật đặc biệt đòi hỏi khả năng xử lý của CPU khi phải điều khiển cùng lúc nhiều unit, tính toán lượng sát thương, ảnh hưởng của địa hình và hiệu ứng lên từng đơn vị quân… Vì thế bộ xử lý i3-2100 tỏ rõ ưu thế áp đảo so với E6600 @3.5GHz. Trong 2 game này, HD 6850 và GTX 560 Ti cho khung hình tương đương nhau khi cặp cùng E6600, chứng tỏ mức độ nghẽn rất nặng.

 

Qua 10 phép thử game nói trên, chỉ có 2 game chiến thuật và BBC2 ủng hộ phương án giảm xuống VGA thấp hơn + nâng cấp CPU, tới 5 game ủng hộ phương án “chịu nghẽn” và 2 game nghiêng về phương án giảm VGA, “tiền thừa bỏ túi”. Chúng ta hãy đánh giá lại ưu và nhược của từng phương án:

Ưu:

- Có vẻ là phương án hợp lý nhất trong cả 3 phương án, đặc biệt với các fan của dòng game hành động, bắn súng.
- Đỡ mất công mua đi bán lại, thanh lý cấu hình cũ.

Nhược:

- Yêu cầu ép xung – việc mà không phải bo mạch chủ hay bộ xử lý nào cũng hỗ trợ tốt.
- Nghẽn cổ chai nặng trong các game thiên về CPU như các game chiến thuật và một số ít game hành động khác.
- Không thuận lợi cho nâng cấp sau này.

Ưu:

- Giảm được lãng phí do hiện tượng nghẽn cổ chai gây nên.

Nhược:

- Thua kém 2 phương án còn lại về mặt hiệu năng hệ thống. Đây là điều đương nhiên bởi chi phí đầu tư thấp hơn.
- Không thuận lợi cho nâng cấp sau này.

Ưu:

- Hạn chế tối đa nghẽn cổ chai.
- Phù hợp với các fan dòng game chiến thuật.
- Thuận lợi hơn cho nâng cấp sau này.

Nhược:

- Phải tham gia thị trường second-hand để thanh lý nền tảng cũ – việc không phải lúc nào cũng thuận lợi, đặc biệt với người không thông thạo giá cả.
- Thua kha khá khung hình trong các game hành động, bắn súng so với phương án 1.

 

 

Tùy theo tình hình thực tế của từng cá nhân, có lẽ chính game thủ mới là người có thể đưa ra quyết định phù hợp nhất cho bản thân. GenK hi vọng loạt bài viết này có thể giúp các bạn có cái nhìn chính xác hơn về hiện tượng nghẽn cổ chai để tránh mắc phải khi mua máy mới, cũng như cố gắng khắc phục lúc cần nâng cấp. Nếu không đề phòng nó, rất có thể người dùng sẽ phải ôm nuối tiếc khi phí tiền cho một cỗ máy không như ý. Ngược lại nếu quá kiêng dè, bạn cũng chẳng thể nâng cấp được hệ thống như ý muốn.