Kỳ 2: Ai vui khi Microsoft Windows thống trị thị trường PC?

Việc Microsoft đang thống trị thị trường hệ điều hành PC (ít nhất là thị trường PC truyền thống) là điều hiển nhiên không cần bàn cãi. Nhiều người lo lắng rằng sự độc quyền gần như toàn bộ của Microsoft sẽ ảnh hưởng xấu đến sự phát triển và chất lượng của thị trường này. Thậm chí, một số anti fan cực đoạn còn liên hệ việc PC đang bị tablet lấn át phần nào là do Windows.

 

Tuy nhiên, chỉ cần suy nghĩ một chút bạn sẽ thấy thích sự thống trị "ngọt ngào" này? Ai là người có lợi khi Windows gần như là hệ điều hành duy nhất trên các PC truyền thống? Câu trả lời khá bất ngờ: gần như tất cả.

 

 

Đối tượng đầu tiên và có lợi nhiều nhất chính là chúng ta - những người dùng phổ thông.

 

 

Như đã nói ở trên, nhiều người nghĩ rằng việc Windows trở thành duy nhất trên các PC truyền thống sẽ tạo ra một thị trường độc quyền ảnh hưởng xấu đến sự phát triển chung. Tuy nhiên, sức ép của các đối thủ khác (như Mac chẳng hạn), quá đủ để Microsoft phải nỗ lực mỗi ngày. Còn bằng chứng thực tế thì bạn có thể nhìn thấy sự tiến bộ qua từng phiên bản Windows. Vậy người dùng sẽ có lợi gì với sự thống trị tuyệt đối của Windows?

Đầu tiên, hãy xét đến các phần mềm - yếu tố sống còn của bất cứ HĐH nào. HĐH dù có chạy tốt đến đâu mà không có phần mềm hoặc phần mềm không tốt và đa dạng cũng "vứt đi". Xét về yếu tố này, Windows thống trị tuyệt đối rõ ràng đem lại rất nhiều lợi ích cho người dùng.

 

Vì chỉ có một lựa chọn duy nhất, rất nhiều (hầu hết) nhà phát triển (NPT) sẽ tập trung sức lực phát triển phần mềm cho lựa chọn này. Do đó, Windows có một kho phần mềm khổng lồ, đa dạng phục vụ cho mọi mục đích. Không có cảnh bạn "ngóng chờ" một phần mềm phát hành phiên bản cho mình (như trên thị trường smartphone). Ngoài ra, sự cạnh tranh giữa các hãng phần mềm sẽ khiến bạn có nhiều lựa chọn  tốt hơn cho cùng một mục đích.

 

 

Thứ hai, là sự tương thích qua lại giữa các HĐH. Một HĐH duy nhất có nghĩa là bạn có thể dễ dàng chuyển và sử các file tài liệu, công việc với người khác. Nếu đã từng vất vả trong việc chia sẻ, sử dụng các file office trên Mac và Windows, bạn sẽ vô cùng cảm ơn việc tới 90% thế giới đang cùng sử dụng Windows với bạn.

 

Thứ ba (và cũng là yếu tố cuối cùng tôi đề cập trong bài viết này) là giá thành bản quyền và phần mềm. Việc Windows (và các phần mềm chạy trên Windows) bán được nhiều sẽ khiến cho giá thành mỗi bản sẽ rẻ đi rất nhiều (do chi phí phát triển là cố định).

  

 

Sẽ ra sao nếu thị trường HĐH  PC phân mảnh tương tự những gì đang xảy ra với smartphone? Để làm rõ điều đó, chúng ta hãy "ngó" một chút sang những "người anh em" này.

 

 

Điểm sơ sơ, hiện tại có cả chục HĐH dành riêng cho smartphone. Đáng nói  hơn, có tới 3 hoặc 4 HĐH chiếm thị phần hơn 10% và có ảnh hưởng lớn tới người dùng.  Điều này có nghĩa là khi sản xuất một phần mềm, bạn phải tính toán, cân nhắc xem nên sản xuất cho HĐH nào, dành cho đối tượng nào... Đương nhiên, có một lựa chọn là bạn sản xuất cho tất cả các HĐH. Nhưng việc code một ứng dụng chạy tốt trên vài ba nền tảng là điều không hề dễ dàng và hơn nữa, chi phí cho giải pháp này tăng lên nhiều lần khi doanh thu lại không tăng theo tỷ lệ thuận.  

 

Hãy nhìn sang thị trường PC, với việc Microsoft chiếm khoảng 90% thị phần, Mac khoảng 5 ~ 10% và các HĐH khác không đáng kể, các NSX sẽ có điều kiện tập trung chi phí, sức lực làm một phiên bản trên Windows. Họ chỉ cần bỏ một công (sản xuất trên Windows) để phục vụ 90% thị trường (và đương nhiên doanh thu cũng cao) - điều mà bất cứ công ty phần mềm smartphone nào cũng "mơ".

 

 

Các công ty sản xuất phần cứng cho PC là những người vui nhất khi Microsoft thống trị thị trường HĐH. Khoan, sao lại một HĐH duy nhất? Tất nhiên, tôi vẫn nhớ là Windows "chỉ" chiếm hơn 90% thị phần. Nhưng hãy nhớ, 10% còn lại phân bổ cho Mac (Apple độc quyền) còn lại các HĐH khác như Linux chiếm thị phần quá ít - không đáng quan tâm.

 

Nhờ sự thống trị này, HP, Dell,... chỉ cần tập trung sức lực sản xuất các sản phẩm tương thích tuyệt đối với Windows và có thể tạm quên đi các "mảnh" khác (như Linux chẳng hạn). Trong khi đó, Intel, AMD (CPU); AMD, Nvidia (VGA) hay những nhà sản xuất linh kiện nói chung, tuy vẫn phải "chia sức" cho Mac nhưng dù sao cũng "đỡ" hơn là cảnh ngộ của các "anh em" smartphone.

 

 

Những rắc rối trong quá trình sử dụng (tôi đề cập đặc biệt đến phần mềm) là cực kỳ phổ biến và các dịch vụ hỗ trợ khách hàng sẽ là người "chịu trận". Với PC hay laptop, các nhân viên hỗ trợ sẽ hiểu ngay là Windows và đưa ra phương án hỗ trợ dễ dàng. Hoặc nếu bạn bán cả Mac, mọi việc sẽ chỉ khó lên gấp 2.

 

 

Trong khi đó, với smartphone bạn sẽ phải có kiến thức hoặc tốn công tra cứu gấp 3 (hoặc hơn) lần để hỗ trợ cho tất cả các trường hợp cần trợ giúp. Khá vất vả đúng không? Vậy tại sao lại không cảm ơn Microsoft và Windows?

 

 

Tất nhiên, trong bài này tôi không đề cập đến chính Microsoft và một số đối tác thân thiết với Microsoft. Ngoài ra, có một số ít người không vui khi Microsoft vẫn giữ vững sự thống trị là các đối thủ trực tiếp của Microsoft như Apple chẳng hạn. Nếu không phải một trong số ít kể trên, đừng tìm cách hay chờ đợi ngày ngai vàng của Windows bị lật đổ hoặc gần hơn là lung lay.