Thông thường, cá bơi ngửa bụng là dấu hiệu cho thấy sức khỏe của chúng không ổn, hoặc tệ hơn là chúng đã không qua khỏi. Tuy nhiên, đối với loài cá trê kỳ lạ có tên cá trê ngửa bụng (Upside-down Catfish), thì tư thế bơi lội ngược đời này lại hoàn toàn bình thường.

Cá trê bơi ngửa mà vẫn sống tốt

Cá trê ngửa bụng (Upside-down Catfish) là tên gọi chung của một số loài cá trê thuộc chi Synodontis, đặc biệt là Synodontis nigriventris. Sở dĩ chúng có cái tên này là vì khả năng đặc biệt của mình: lật ngửa bụng lên mà vẫn bơi lặn một cách bình thường.

Lý do cho sự lạ đời này là vì cấu trúc cơ thể cá trê ngửa bụng có đôi chút khác biệt so với những loài cá bình thường ở bộ phận bong bóng cá. Ở mọi loại cá, phần bong bóng là bộ phận bên trong cơ thể, đóng vai trò như một cái phao điều khiển khả năng chìm – nổi của cá, giúp chúng bơi ‘đúng chiều’ và bơi úp. Tuy nhiên, vị trí của bộ phận này ở cá trê ngửa bụng lại không được bố trí như vậy, bóng khí nằm lệnh xuống nửa dưới cơ thể. Kết quả là phần bụng dưới của cá lại nhẹ hơn phần lưng, thế nên khi chúng bơm đầy bong bóng của mình, phần bụng sẽ trở nên nhẹ đến mức bị lật ngửa.

Cá trê ngửa bụng và cách săn mồi độc đáo

Cách hoạt động khác với đa số họ hàng cá không gây quá nhiều khó khăn cho cá trê ngửa bụng. Chúng đã dần thích nghi với kiểu bơi ngược và tiến hóa một số bộ phận cơ thể để có cách săn mồi thích hợp. Việc nổi lên tầng nước phía trên giúp cá trê ngửa bụng có một nguồn thứ ăn và oxy dồi dào hơn so với tầng đáy. Vì thế, thay vì phải nhọc sức đi kiếm ăn, chúng chỉ đơn giản là…thả nổi cơ thể, nằm trương lên trời để vừa thoái mái ăn uống vừa đỡ tốn công bơi lội.

Cá trê ngửa bụng dành phần lớn cuộc đời mình để bơi ngửa. Lối sống này hiệu quả đến nỗi dù vẫn có thể bơi úp như cá thường thì chúng cũng không mấy khi lật người lại. Vì thế, đặc điểm cơ thể chúng cũng biến đổi theo. Cụ thể hơn, nếu các loài cá bơi úp thường có phần lưng tối màu rồi nhạt dần xuống phần bụng để dễ bề ngụy trang chống lại kẻ săn mồi từ phía trên, thì cá trê ngửa bụng lại có màu cơ thể ngược lại. Phần bụng cá có màu tối và càng về phần lưng, màu sắc sẽ càng nhạt dần.

Bỗng dung trở thành lựa chọn số một cho những tay chơi cá cảnh

Loài cá bơi ngửa này vốn có xuất xứ từ châu Phi, nhưng nhờ màu sắc đẹp, khả năng thích nghi cao, kích thước nhỏ, dọn dẹp rong tảo rất hiệu quả và quan trọng là kiểu bơi lạ mắt, nó nhanh chóng được săn đón.

Ngày nay, cá trê bơi ngửa có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nước ngọt hay tiệm cá cảnh nào. Nhiều người nuôi cá cảnh rất ưu ái chọn loại cá này thay vì cá chùi bể truyền thống. Điểm cộng khác ở cá trê bơi ngửa là ngay cả khi sổng ra ngoài tự nhiên, chúng cũng ít có cơ hội gây ra thảm họa sinh thái như một số loài động vật ngoại lai khác.