Những lần "đầu tiên" trong lịch sử chuột máy tính

Cách đây 30 năm, Xerox đã ra mắt một sản phẩm có cấu tạo đặc biệt, được coi như chú chuột máy tính thương mại đầu tiên trên thế giới. Chính thiết bị này đã dẫn đầu cho kỷ nguyên của máy tính cá nhân khi nó giúp người dùng giao tiếp với máy tính một cách đơn giản. Mặc dù chú chuột có tuổi đời 30 năm này trông rất khác với những gì chúng ta đang sử dụng ngày nay, nhưng nó vẫn mang ý nghĩa quan trọng khi đặt tiền đề cho công nghiệp sản xuất hiện đại.

 

 

Thiết bị sử dụng trackball đầu tiên, hoạt động dựa trên sự chuyển động của tay, được phát minh bởi Hải quân Hoàng gia Canada năm 1952. Thực tế, nó là quả bóng bowling được gắn trên phần cứng. Phần cứng của thiết bị sẽ ghi lại chuyển động của trackball rồi sau đó chuyền thông tin lên màn hình. Vì đây thuộc phạm trù bí mật quân sự nên thiết kế kỹ thuật của nó chưa bao giờ được công bố.

 

 

Mảnh phần cứng đầu tiên chúng ta nhận ra chính là “tổ tiên” của chuột máy tính hiện đại, được phát triển năm 1963 bởi Douglas Engelbart. Nó sử dụng hai bánh xe để cung cấp dữ liệu theo hai trục, sau đó chuyển tải lên máy tính.

 

 

 

Năm 1968, chú chuột sử dụng trackball đầu tiên ra đời. Trackball được giấu bên dưới lớp vỏ nhựa và chỉ có một nút bấm. Sản phẩm được sử dụng để vẽ Vector.

 

 

 

Chuột sử dụng các bộ phận di chuyển cơ học được đánh giá là hoạt động không chính xác. Vậy là vào khoảng cuối năm 1970, Xerox đã khiến cả thế giới phải kinh ngạc với thiết kế của một bộ phận mà sau này trở nên phổ biến với bất cứ sản phẩm chuột máy tính nào: Bóng đèn LED và cảm ứng quang, hay còn gọi là Alto. Tuy nhiên, công nghệ mới này đòi hỏi chuột phải được đặt trên một bề mặt in dạng lưới để hoạt động hiệu quả nhất.

 

 

 

Năm 1981, hãng Xerox đã lắp Alto vào bộ phận điều khiển cho hệ thống 8010 với giao diện có tên là Star. Đây là chú chuột máy tính đầu tiên được bày bán trên thị trường mặc dù giá của hệ thống 8010 lúc đó vào khoảng 75.000 USD (tương đương 1,5 tỷ VNĐ).

 

 

 

Apple quyết định sử dụng công nghệ Trackball cho chuột máy tính của mình, đi kèm dàn máy tính Apple Lisa trị giá 10.000 USD (tương đương 200 triệu VNĐ) năm 1983. Chuột máy tính Lisa chỉ có duy nhất một nút, cùng với đó là trackball lớn và nặng được làm từ thép. Bạn có thể trách móc Apple đến 20 năm sau nữa về việc sản phẩm của hãng chỉ có một nút bấm duy nhất, tất cả đều bắt nguồn từ đây.

 

 

 

Chú chuột không dây được giới thiệu lần đầu tiên năm 1984, là sản phẩm của Logitech kết nối bằng sóng hồng ngoại. Sau này, sản phẩm Cordless MouseMan, ra mắt năm 1991, là thiết bị đầu tiên giao tiếp bằng sóng vô tuyến, cho phép chúng ta sử dụng chuột khi giữa chuột và bộ thu có vật cản (các bộ thu hồng ngoại không làm được điều này).

 

 

Logitech tiếp tục khẳng định vị thế trong lĩnh vực sản xuất chuột khi ra mắt chuột công nghệ laser đầu tiên vào năm 2004, mang tên MX1000. Nếu chuột quang dựa vào đèn LED để chiếu sáng bề mặt và theo dõi việc di chuyển của chuột, thì chuột laser lại sử dụng tia laser , cho độ nhạy và khả năng hoạt động được trên nhiều loại bề mặt.

 

 

Chuột không dùng bàn di đã loại bỏ những giới hạn gây ra bởi việc sử dụng các bề mặt phẳng làm bàn di chuột. Sử dụng các cảm biến gia tốc và thăng bằng, thiết bị này giúp bạn có thể điều khiển máy tính chỉ bằng cách “khua khoắng” chuột trong không khí thay vì cách di chuột truyền thống. Trong ảnh là Logitech MX Air, một trong những chuột máy tính đẹp nhất từng được sản xuất.

 

 

Chú chuột này, ban đầu, được thiết kế cho việc nhập liệu. Hơn thế nữa, nó còn “phản ứng lại” khi sử dụng. Novint Falcon sử dụng mô – tơ trong ba càng của sản phẩm để tương tác với tay của người sử dụng, khiến người dùng có cảm giác như đang “chạm” vào vật thể trên màn hình.

 

 

Thông thường, chuột máy tính hoạt động trên hai chiều nhưng chúng ta đang sống trong thế giới với những điều phi thường hơn thế. Một số thiết bị được thiết kế để có thể thao tác theo nhiều cách khác nhau. Một ví dụ điển hình là sản phẩm xuất phát từ Axsotic, có tới 6 mức độ tự do: Chuyển động trackpall 6 hướng khác nhau.

 

 

 

“Chú chuột” đặc biệt này có nhiệm vụ ghi lại động tác của người dùng rồi biến đổi chúng thành chuyển động trên màn hình máy tính. Nhưng điều đáng nói ở đây là bạn không cần bất cứ “mảnh” phần cứng nào để sử dụng sản phẩm. Microsoft Kinect chính là sản phẩm đầu tiên sử dụng công nghệ này. Và sớm thôi, chúng ta sẽ được trải nghiệm nó trên laptop hay thậm chí là điện thoại di động.

 

 

 

Phần cứng? Động tác? Tất cả đều quá phức tạp. Trong tương lai, con người sẽ sử dụng chuột thông qua suy nghĩ của mình. Hiện tại, hệ thống phần cứng hiện tại chưa thể đáp ứng yêu cầu để sản xuất “chú chuột” này. Nhưng trong tương lai, việc này hoàn toàn có thể xảy ra khi người ta đã đưa vào sản xuất đại trà hệ thống đọc suy nghĩ con người.