Xuất hiện trong bộ tiểu thuyết kiếm hiệp Ỷ thiên đồ long ký của cố nhà văn Kim Dung, Minh giáo được biết tới là môn phái mang gốc gác từ xứ sở Ba Tư, khác biệt hoàn toàn so với các môn phái trên võ lâm Trung Nguyên thời bấy giờ. Do vậy, võ công đệ tử Minh giáo được tu luyện cũng có chiêu thức rất thần bí, có tính thiên biến vạn hóa, khiến đối phương khi giao đấu đều không dễ nắm bắt được.

Cảnh Trong phim Ỷ thiên đồ long ký.

Minh giáo cùng với Thiếu Lâm và Cái Bang được xem là 3 thế lực hùng mạnh nhất võ lâm. Tổng đàn của Minh giáo đặt trên đỉnh Quang Minh, dãy núi Côn Luân (Côn Lôn). Dưới chức giáo chủ là chức Quang Minh tả sứ và Quang Minh hữu sứ. Hai vị sứ giả này những nhân vật quan trọng nhất của Minh giáo, sở hữu võ công trác tuyệt chỉ xếp sau giáo chủ Dương Đỉnh Thiên.

Quang Minh tả sứ Dương Tiêu

Quang Minh tả sứ Dương Tiêu.

Dù chỉ là nhân vật phụ nhưng Quang Minh tả sứ Dương Tiêu có một vai trò quan trọng trong tác phẩm Ỷ thiên đồ long ký. Nhắc đến Dương Tiêu, người ta nhớ ngay đến mối tình với Kỷ Hiểu Phù, con gái yêu của Kỷ lão anh hùng, đồng thời là đệ tử yêu quý của sư phụ Diệt Tuyệt phái Nga My.

Dương tả sứ là người đàn ông nhiều tài lại rất phóng khoáng, chỉ một ngón đàn cũng đủ làm thao thức lòng người. Dựa vào địa vị của ông, tìm một cô gái đẹp không là điều khó, nhưng để tìm một tri kỷ hồng nhan, Dương Tiêu đã phải mất bao nhiêu công sức để có được Kỷ Hiểu Phù.

Kỷ Hiểu Phù là một cô gái thông minh, xinh đẹp và rất giàu tình cảm, tính tình ngay thẳng. Lẽ ra, cô có một tương lai rất sáng chói ở phái Nga My. Nhưng cuối cùng để bảo vệ tình yêu của mình, cô đã phải chết thảm về tay chính sư phụ mình là chưởng môn Nga My - Diệt Tuyệt sư thái.

Trong một lần được Diệt Tuyệt sư thái cử đi tìm tung tích thanh Đồ long đao, Kỷ Hiểu Phù đã gặp Tả Sứ Dương Tiêu. Ban đầu, Hiểu Phù rất chán ghét Dương Tiêu nhưng về sau, khi có thời gian tiếp xúc, Kỷ Hiểu Phù đã đem lòng yêu thương người mà sư phụ nàng cho là đại ác nhân.

Vì có mối huyết hận thâm thù với Dương Tiêu nên Diệt Tuyệt sư thái ra sức cấm cản đệ tử của mình lại gần chàng. Nhưng người tính không bằng trời tính, càng ngăn cấm thì Kỷ Hiểu Phù càng yêu Dương Tiêu hơn.

Cuối cùng, Kỷ Hiểu Phù trốn cả Dương Tiêu lẫn Diệt Tuyệt sư thái để âm thầm sinh ra cô bé Dương Bất Hối, đến lúc Bất Hối được 8 tuổi, Diệt Tuyệt sư thái tìm đến gặp Kỷ Hiểu Phù và đã dùng 1 chưởng giết chết nàng. Trước lúc chết Kỷ Hiểu Phù gửi Bất Hối cho Vô Kỵ nhờ cậu đưa đi tìm cha Dương Tiêu. Sau này gặp được con gái, Dương Tiêu rất mừng và cũng xót thương cho Hiểu Phù. Ông đã hết lòng yêu thương, nuôi nấng con gái.

Về võ công, Dương Tiêu là người tinh thông khá nhiều võ học uyên bác của các môn phái. Dương Tiêu còn học được đến tầng thứ hai của tuyệt kỹ Càn khôn đại na di, thần công hộ giáo của Minh giáo. Thời trẻ ông là một mỹ nam đào hoa, thích phiêu diêu tự tại. Về trung niên thì trầm tĩnh hơn, chỉ chú tâm khôi phục, đóng góp cho Minh giáo và chăm lo Dương Bất Hối, sau này được Trương Vô Kỵ nhường lại chức vị giáo chủ Minh giáo.

Quang Minh hữu sứ Phạm Dao

Quang Minh hữu sứ Phạm Dao.

Quang Minh hữu sứ Phạm Dao là người tinh thông nhiều võ công trong thiên hạ, được xếp vào hàng cao thủ đương thời, sánh ngang với các cao thủ như Huyền Minh nhị lão.

Thời còn trẻ Phạm Dao và Dương Tiêu còn được gọi là "Tiêu Dao nhị tiên" do dung mạo hai người anh tuấn tiêu sái.

Về trung niên, sau khi giáo chủ Dương Đính Thiên qua đời, Phạm Dao vì muốn tìm ra chân nguyên hung thủ muốn phá hoại Minh giáo. Phạm Dao đã điều tra được âm mưu thâm độc của Thành Côn và biết hắn làm việc cho triều đình nhà Nguyên. Tuy nhiên Phạm Dao lại trúng độc thủ của hắn nhưng may mắn không chết.

Vì từng chạm mặt Thành Côn, rất dễ bại lộ thân phận, Phạm Dao bèn hủy đi dung nhan của mình. Hắn dùng dao rạch cả chục nhát trên mặt, dùng thuốc nhuộm tóc vàng, lại nuốt than để làm méo giọng nói. Ai có thể ngờ đệ nhất mỹ nam giang hồ đã biến thành một tên đầu đà quái tướng xấu xí như vậy.

Phạm Dao lại vượt ngàn dặm sang nước Hoa Thích Tử Mô giả làm dân bên đó lấy tên là Khổ Đầu Đà. Chờ đợt chiêu mộ nhân sĩ của Nhữ Dương Vương phủ, Phạm Dao trổ tài võ nghệ nên được nhận vào ngay, từ đó Phạm Dao ẩn nhẫn cả chục năm đã quen đường đi lối lại trong phủ, còn được làm thầy dạy võ của Triệu Mẫn.

Phạm Dao sẵn sàng hủy đi khuôn mặt đẹp vì Minh giáo, không coi tính mạng mình vào đâu. Nên việc y đánh chết hai vị hương chủ trong giáo để chiếm được lòng tin của Nhữ Dương vương không có gì lạ.

Làm thân tín cho Nhữ Dương Vương và thầy dạy võ cho Triệu Mẫn, qua đó Phạm Dao đã có cơ hội nhiều lần ra tay trợ giúp Minh giáo trong việc giữ thanh danh (điển hình là việc quay lưng 18 tượng La hán tại chùa Thiếu Lâm có viết chữ giá họa cho Minh giáo).

Sau khi Trương Vô Kỵ lên làm giáo chủ Minh giáo, Phạm Dao đã bộc lộ thân phận thật của mình là Quang Minh hữu sứ của Minh giáo và về phò tá cho Trương Vô Kỵ. Trong lần cứu Lục đại môn phái bị Triệu Mẫn giam ở bảo tháp, Phạm Dao đã có kế sách tìm được thuốc giải từ tay Huyền Minh nhị lão, cứu các cao thủ bị trúng độc.

Kế hoạch triển khai thành công, Phạm Dao nhanh chóng đi khắp các tầng tháp để phát thuốc giải cho các phái, sau đó Trương Vô Kỵ, Dương Tiêu và Vi Nhất Tiếu cũng hỗ trợ giải cứu người của lục đại môn phái thành công. Nếu không có Phạm Dao giúp đỡ thì dù Trương Vô Kỵ dù có võ công cao cường cũng chưa chắc có thể giải cứu được lục đại môn phái.