Gacha là cách gọn rút gọn của gashapon (Tiếng Nhật : ガチャポン). Từ này trong tiếng Nhật là từ tượng thanh gồm 2 âm thanh gacha và pon. Gacha là âm thanh khi quay đồ chơi của máy bán tự động và cha là âm thanh khi đồ chơi rơi xuống khe lấy.

Máy gachapon là máy đồ chơi tự động dùng xu để đổi quà trong máy. Các món đồ trong máy gashapon thường là các nhân vật anime, manga, game. Mỗi máy trò chơi tự động gachapon đều có những bộ nhân vật với số lượng nhất định và mỗi món đồ chơi đều được bao bì bên ngoài để không thấy được nhân vật bên trong.

Từ đó, cùng với sự phát triển của trò chơi trực tuyến cũng áp dụng cơ chế ngẫu nhiên để sáng tạo nên các trò chơi có tính chất vật phẩm rơi ngẫu nhiên. Nói một cách đơn giản, đây giống như hình thức "test nhân phẩm" hên xui may rủi, với hi vọng nhận được phần thưởng hiếm. Đó có thể là thẻ bài, vũ khí, nhân vật. Tỉ lệ rơi ra các phần thưởng này là khác nhau tuỳ thuộc vào độ hiếm mà nhà phát triển quy định. Khi mở ra phiên bản trùng lặp, game thủ thường có thể dùng để nâng cấp sao hoặc chỉ số cho các vật phẩm, nhân vật cũ. Ví dụ trong Tam Quốc Ca Ca thì bạn có thể nâng cấp các tướng lên cấp sao cao hơn và phẩm chất cao hơn, sức mạnh trở nên vượt trội. 

Với phương thức hoạt động này, nó đánh trúng tâm lý muốn hơn người của game thủ, cũng như ham muốn sưu tầm. Các nhân vật gacha thường trông xinh trai, đẹp gái, long lanh lồng lộn phù hợp tâm lý yêu cái đẹp của chúng ta. Bên cạnh đó thì nhà phát triển làm ra các nhân vật giới hạn để khiến người chơi sợ bỏ lỡ (fear of missing out). Thế là game thủ cứ tiếp tục quay gacha với hi vọng nhận thêm nhiều phần thưởng có giá trị cao hơn trong lần quay tiếp theo.

Từ phương thức gacha đơn giản ban đầu, các nhà phát triển game khắp thế giới thi nhau tạo ra nhiều loại gacha mới:

Gacha hoàn thành (Kompu gacha): Game thủ cần sưu tầm vật phẩm theo bộ để kết hợp thành chúng thành vật phẩm có độ hiếm cao hơn. Thường trong bộ sẽ có 1 hoặc 2 vật phẩm có tỉ lệ rơi cực thấp sẽ khiến cho rất khó chiến thắng. Cách thức này bị game thủ ghét cay ghét đắng.

Hộp Gacha: Hộp gacha cho phép người chơi lấy tất cả vật phẩm có trong đó. Các món đồ đã được lấy ra sẽ tăng cơ hội nhận các món đồ còn lại trong hộp. Bạn cần thỏa mãn một điều kiện nào đó để lấy đồ.

Gacha thử lại: Nhiều game sẽ cho bạn cơ hội "trả hàng" khi mở gacha. Vì thế, bạn không cần phải tạo quá nhiều tài khoản để mở ra nhân vật mình thích.

Gacha trao đổi: Trong game sẽ có tính năng giúp bạn có thể đạt được vật phẩm quý hiếm hơn bằng cách đổi các vật phẩm giá trị thấp.

Gacha số lượng: Bạn có thể chọn mua những gói gacha với số lượng lớn để tăng khả năng và xác suất vào vật phẩm hiếm với mức giá chiết khấu theo phần trăm. VD mua 10 tặng 1, quay 10 lần chắc chắn ra 1 món tím…

Gacha tích lũy: Bạn quay gacha càng nhiều lần thì cơ hội nhận vật phẩm hiếm cũng tăng lên. 

Gacha xem trước: Game thủ có thể biết trước món đồ sẽ xuất hiện trong hộp kế tiếp. Nó kích thích game thủ quay "thêm một hộp" với hi vọng sẽ may mắn hơn ở hộp sau.

Thể loại game AFK/Idle: Vẫn là gacha nhưng mà... nó lạ lắm

Từ bản chất gacha đánh thuần vào tỉ lệ may rủi ban đầu, các nhà làm game - như đã nói ở trên luôn tìm cách lồng ghép yếu tố này để kích thích game thủ có kinh tế đầu tư nhiều hơn, với khát khao trở thành kẻ mạnh nhất. Tuy nhiên, ở thể loại game AFK/Idle, sự phân bố của tính gacha được đánh giá là thông minh nhất và được lòng game thủ nhất, bỏ xa các tựa game bắt buộc phải bỏ tiền mới có được lợi nhuận khác.

Ở dòng AFK/Idle, bản chất gameplay không có quá nhiều thay đổi nhưng ở đó, các hoạt động gacha chiếm tỉ trọng thiểu số, trong khi lượng tài nguyên game thủ có thể nhận được free chỉ bằng cách chơi game, làm nhiệm vụ thông thường chiếm đa số. Nói cách khác, những vòng quay tướng, quay thưởng "tốn tiền" chỉ là sân chơi riêng cho các đại gia top đầu để cạnh tranh vị trí số 1, còn lại gameplay đều thân thiện với mọi người dùng.

Ở các game AFK, tượng tài nguyên được nhận free luôn cao bậc nhất (Ảnh: Tam Quốc Ca Ca)

Thậm chí, 1 vài tựa game còn tận dụng cơ chế gacha theo 1 cách... miễn phí cho người chơi. Nghĩa là họ vẫn đưa vào các sự kiện quay thưởng, mở rương ở nhiều thể loại (tích lũy, số lượng, xem trước...) để mang đến cho người chơi cảm xúc phấn khích, FOMO đặc trưng nhưng tài nguyên phần nhiều đều là miễn phí. 

Trong Tam Quốc Ca Ca, cày chay cũng có thể sở hữu đội hình full SS, SS

Ví dụ như Tam Quốc Ca Ca, ở ngày đầu tiên đăng nhập, tựa game này sẽ cho game thủ 50 lượt quay tướng miễn phí, ngoài ra là hàng chục lượt quay mỗi ngày thông qua việc vượt ải, nâng tỷ lệ quay ra tướng SS và SSS lên rất cao khiến game thủ dễ dàng sở hữu được vị tướng mình thích. Hay như các sự kiện đổi quà, đốt pháo nhận thưởng cũng đều chỉ yêu cầu các nguyên liệu có thể kiếm được free thông qua quá trình chơi. Đương nhiên, ai muốn nhiều hơn có thể đầu tư chút đỉnh nhưng như đã nói ở trên, người người nhà nhà đều có thể đạt cảm giác thỏa mãn thay vì cay cú khi bị "bào" quá nhiều như các tựa game truyền thống.

Tính chất may rủi đầy hưng phấn của thể loại gacha được tiết chế và điều chỉnh rất tốt ở Tam Quốc Ca Ca

Có lẽ chính vì dung hòa được cảm xúc "may rủi" và tăng giá trị vật phẩm nhận lại được đó mà Tam Quốc Ca Ca đã trở thành đại diện duy nhất ở thể loại này thành công tại thị trường Việt Nam, trong khi hàng loạt đối thủ khác dần bị khai tử. Trên CH Play và App Store, cảm xúc "được tặng nhiều", "free quà nhiều" cũng là chủ đề được rất nhiều game thủ nhắc tới tại phần đánh giá.

Quà tặng nhiều, không cần mệt đầu, tốn ít thời gian, tỉ lệ ra tướng xịn cao bậc nhất thị trường là những điểm mạnh của Tam Quốc Ca Ca, rất được lòng game thủ

Tổng kết lại, có thể nói gacha luôn hấp dẫn và kích thích người chơi không ngừng "thử thêm", qua đó đẩy mạnh luồng vật phẩm và tiền tệ lưu thông, tuy nhiên tận dụng yếu tố này 1 cách thông minh sẽ khiến các tựa game giữ chân được cộng đồng của mình lâu hơn. 

Trải nghiệm 1 tựa game gacha đỉnh cao và rất thông minh tại: https://tamquoccaca.onelink.me/aOER/PR