Web drama trong 2 năm trở lại đây không còn là khái niệm quá xa lạ với khán giả Việt. Theo định nghĩa dễ hiểu nhất, web drama là những bộ phim được sản xuất để phát sóng trên nền tảng internet chứ không phải chiếu trên các đài truyền hình. Hình thức sản xuất web drama hiện đang là xu hướng trên thế giới, sau thành công của Netflix, nền tảng xem phim trực tuyến này đã định nghĩa lại toàn bộ khái niệm xem phim của người trẻ trên thế giới. Tính riêng ở Châu Á, web drama cũng rất phát triển ở các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc và Thái Lan.

Glee là web drama hiếm hoi ở Việt Nam được sản xuất và phát hành bài bản.

Tại Việt Nam, việc sản xuất web drama trên nền tảng của một nhà phát hành định hình được tên tuổi vẫn còn chưa bổ biến. Những bộ phim như Glee, Hậu Duệ Mặt Trời mới dừng ở mức "thử lửa" thị trường, chưa tiến hành sản xuất ào ạt. Riêng tại mặt trận Youtube, đây là nơi "tung hoành ngang dọc" chính của các nghệ sĩ và nhóm làm phim độc lập.

Ưng Hoàng Phúc là đại diện tiêu biểu trong nhóm làm MV ca nhạc, phim ngắn giang hồ có thâm niên trong showbiz. Với 8 - 9x đời đầu, bạn đã xem full dvd Sóng Ngầm chưa?

Nam diễn viên có sản xuất phần hai của bộ phim.

Với nghệ sĩ, họ đầu tư sản xuất web drama ngoài việc muốn quảng bá tên tuổi, họ cũng muốn xây dựng channel Youtube của mình trở nên nổi tiếng hơn, "ăn nhiều" lượt đăng ký (subcribers) hơn. Ngoài nhóm đối tượng trong showbiz, web drama còn được đầu tư bởi những nhãn hàng, đang có nhu cầu quảng cáo sản phẩm. Nhờ vậy, web drama ở Việt Nam có xu hướng làm phim theo kiểu "ăn theo trào lưu". Thay vì sáng tạo để công chúng chạy theo sản phẩm của mình, các NSX đa phần chọn những ý tưởng đã có sẵn, xu hướng trending trong giới trẻ, chấp nhận gạt cái tôi làm nghệ thuật để chạy theo trào lưu của công chúng. Chính điều này đã gây ra không ít hệ luỵ cho web drama Việt Nam, nhất là mảng đề tài liên quan đến phim giang hồ.

Chỉ cần tìm kiếm cụm từ phim giang hồ, hàng loạt phim ngắn triệu view hiện ra trước mắt người xem.

1. Khá Bảnh và kênh Youtube 2 triệu lượt theo dõi

Khá Bảnh là biệt danh ngoài đời, và cũng là tên gọi trên mạng của Ngô Bá Khá , một thanh niên sinh năm 1993. Vào năm 2011, Khá bị đưa vào trại giáo dưỡng sau nhiều lần quấy rối trật sự công cộng xã hội, gây thương tích cho người khác. Sau 2 năm, Khá "cầm trịch" luôn 1000 học viên tại nơi đây. Cuối năm 2017, Khá gây chú ý trong cộng đồng mạng bằng video ra tù được đông đảo "anh hùng võ lâm" nghênh đón. Ở thời điểm kênh Youtube Khá BảnH còn "sống", đoạn video này ghi nhận con số cực khủng 13 triệu lượt xem.

Từ trò tiêu khiển trên mạng xã hội

Khá Bảnh trở thành một "hiện tượng" không có nội dung trên Youtube.

Với hơn 2 triệu lượt subcribers trên trang Youtube cá nhân, kênh của Khá Bảnh thường xuyên đăng tải các video cổ suý cho lối sống tha hoá, ăn chơi. Nội dung video xoay quanh cuộc sống rảnh rỗi, lười biếng lao động và tụ tập với những thành phần bất hảo trong xã hội của Khá. Bên cạnh đó, Khá cũng làm nhiều video liên quan đến chủ đề bạo lực như: trả thù cho đàn em, dạy bảo đàn em bằng cách đánh đập. Mặc cho chất lượng video kém, nội dung nhảm nhí, Khá vẫn kiếm hàng trăm triệu từ loạt video rẻ tiền này.

Hơn 25 triệu lượt xem cho một video "phim" ngắn hoàn toàn không có nội dung về mặt điện ảnh.

Thông điệp nguy hiểm trong phim.

Mức độ nhảm nhí được đẩy lên cao nhất khi Khá Bảnh sản xuất web drama có độ dài 15 phút mang tên Tình Anh Em. Theo như Khá chia sẻ, đây là bộ phim mang tính khuyên can mọi người không nên dính vào tệ nạn cờ bạc. Tuy nhiên, trong phim Khá lại có câu thoại khá nguy hiểm: "Ở xã hội này không có đúng sai, chỉ có kẻ yếu và kẻ mạnh". Tuyên bố này của Khá trong phim không khác gì coi thượng một xã hội pháp quyền, coi thường pháp luật?

Ngoài đời thực, liệu có tồn tại xã hội như thế này?

2. Kênh Youtube của Khá Bảnh đã bị đóng, đây là thời điểm thích hợp để "làm sạch" nội dung video được phát tán trên mạng

Vào ngày 2/4, ông Nguyễn Thanh Lâm, Cục Trưởng Cục Phát Thanh Truyền Hình & Thông Tin Điện Tử. Bộ Thông Tin & Truyền Thông cho biết, đã gửi đề nghị đến Youtube, yêu cầu tháo kênh của Khá Bảnh. Sau đó vào sáng ngày 3/4, kênh Youtube của Khá Bảnh đã chính thức bị sập.

Thông báo tài khoản Youtube của Khá Bảnh bị chấm dứt do vi phạm điều khoản.

Kênh Youtube với hơn hai triệu lượt subcribers trong mơ của Khá Bảnh.

Ngoài Khá Bảnh, một kênh Youtube có nội dung tương tự là Dương Minh Tuyền cũng chính thức bị xoá sổ.

Sau hàng loạt hành động gây hoang mang trong xã hội như làm video trả thù, đốt xe, dàn hàng ngang chụp hình trên đường cao tốc... Cuối cùng, sau chỉ đạo của Bộ Thông Tin & Truyền Thông, Google và Youtube phải gỡ bỏ nội dung những kênh có nội dung giang hồ gây ảnh hưởng đến giới trẻ này. Đồng thời, Youtube cũng cam kết sẽ thắt chặt chính sách của mình và tăng cường xử lí đến với những người làm Youtuber. Động thái này của Youtube được xem là quá muộn màng, sau hàng video độc hại trên mạng được lan truyền vô tội vạ.

3. Showbiz cũng không nằm ngoài sân chơi giang hồ trên Youtube!

Bên cạnh những tay "anh chị gốc" như Khá Bảnh hay Dương Minh Tuyền , xu hướng làm web drama với phần hình ảnh được đầu tư chỉn chu vốn đã xuất hiện trên Youtube từ sớm. Ví dụ minh hoạ điển hình có thể kể đến là series MV ca nhạc giang hồ của nam ca sĩ Hồ Việt Trung. Vào năm 2018, cư dân mạng được dịp khuynh đảo với web drama Thập Tam Muội , với hơn 115 triệu lượt xem, Thập Tam Muội là web drama lấy đề tài giang hồ có lượt xem khủng nhất tại Việt Nam.

Nhờ thành công của Thu Trang, hàng loạt web drama "ăn theo" khác mọc lên nhanh như nấm sau mưa, những cái tên tiểu biểu như: Quách Ngọc Tuyên với Vi Cá Tiền Truyện , Nam Thư với Thập Tam Muội . Tất cả đều được A Tô làm đạo diễn và xây dựng nhân vật có tính xâu chuỗi, kết nối với nhau. Thậm chí còn tạo ra được đế chế "vũ trụ giang hồ" theo cách cư dân mạng thường gọi.

Vấn đề đặt ra cho những bộ phim này, ngoài tác phẩm sở hữu phần hình hoành tráng, nội dung của phim lại được xây dựng khá hời hợt. Câu khách bằng những miếng hài dễ dãi, người xem chủ yếu muốn coi cảnh nóng và những phân đoạn giang hồ thanh toán lẫn nhau. Tính nhân văn lẫn nội dung mà web drama đọng lại trong đầu khán giả hoàn toàn là con số không. Thay vì làm phim có nội dung, phần lớn các NSX web drama hiện nay đều chạy theo xu hướng làm phim theo công thức "giang hồ + cảnh nóng = triệu view". Bài toán kinh doanh được đặt trên lợi ích của cống hiến nghệ thuật.

Ngoài cảnh nóng và những màn "ngôn tình" sến sẩm, bạn nhớ lại được gì sau khi xem Thập Tứ Cô Nương?

4. Khán giả chính là người tiếp tay cho rác phẩm!

Phàm những ai nói về câu chuyện làm web drama, đa phần đều "than" lỗ, phải chạy vay nợ người này người kia đến mức gần như phá sản. Tuy nhiên, sau khi hé lộ những con số thu nhập khủng từ sản xuất nội dung video giang hồ qua thống kê của kênh Youtube Khá Bảnh hay Dương Minh Tuyền, công chúng mới có dịp "ngã ngửa" về thu nhập "trăm triệu" của họ.

Thay vì cạnh tranh bằng chất lượng, bằng sự sáng tạo nội dung đúng nghĩa mà Youtube khuyến khích người dùng, những Youtuber và nghệ sĩ làm web drama lại sa đà chạy theo thị hiếu đám đông. Rồi sau đó, bản thân đám đông không nhận thức được sản phẩm web drama mình đang xem liệu có mang một thông điệp có ý nghĩa gì không, hay chỉ đơn thuần là sản phẩm giải trí vô thưởng vô phạt.

Đây là nội dung "sáng tạo" của youtube Việt?

Lẽ ra Youtube đã có thể xoá sổ kênh Khá Bảnh sớm hơn, nếu cộng đồng mạng cùng chung tay nhấn nút report. Thay vì lên mạng, chia sẻ những tiếng cười hay mỉa mai vô bổ, thậm chí còn góp phần làm tăng lượt xem và subs cho cho các kênh Youtube bẩn, thì hãy tận dụng quyền năng của mình, mạnh dạn nhấn nút report ở những video mà bạn thấy nhảm nhí.

Nhấn nút report hay không là quyền của những người đã làm nên 7 triệu lượt xem cho video nhảm nhí này, rất tiếc họ đã không làm.

Tạm kết

Cả người lớn và trẻ em hiện nay đều đang bị nhấn chìm bởi công nghệ số, nhất là giá thành ngày càng rẻ smartphone, khiến cho việc tiếp cận internet ngày càng dễ dàng, điều này tạo ra môi trường Youtube "màu mỡ", trở thành nơi dễ "đào tiền" từ người xem xem. Tuy nhiên, không phải ai cũng có bộ lọc đủ minh mẫn để nhận biết đâu là hại, đâu là lợi. Chúng ta ở quan điểm tùư phía những người mỉa mai "điệu nhảy múa quạt" của Khá Bảnh, nhưng trên Youtube, vẫn có những bạn trẻ phát cuồng và bắt chước theo nó.

Không một ai trong số chúng ta, có thể chắc chắn được giới trẻ sẽ không thần tượng Khá Bảnh. Lỡ đâu có cô bé cậu bé nào đó, ngồi trước màn hình smartphone và thèm khát sau này lớn lên sẽ giống "anh Khá" thì sao? Đã đến lúc công chúng và những cơ quan quản lí văn hoá cần vào cuộc, thanh lọc toàn bộ những nội dung "ngớ ngẩn" và "xàm xí" trên Youtube để tránh gây ra loạt hệ luỵ xấu trong xã hội.