K-14 là mẫu súng ngắn do Việt Nam chế tạo với nhiều tính năng ưu việt nằm đáp ứng các yêu cầu trong thi đấu bắn súng lẫn trang bị chiến đấu.
Súng ngắn K-14 được thiết kế dựa trên phiên bản súng ngắn K-54 từng được Liên Xô sử dụng trong thập niên 50.
Năm 1920, nguyên mẫu súng ngắn đầu tiên được nhà chế tạo súng tự động nổi tiếng của Nga là Fedor Tokarev giới thiệu với tên gọi TT-30. Sau đó mẫu súng này đã được nâng cấp thàng TT-33 với cấu tạo khá đơn giản nhưng chắc chắn và độ chính xác cao.
Trong chiến tranh thế giới thứ 2, súng TT-33 được Liên Xô sản xuất và sử dụng với số lượng lớn cho đến tận những năm 1950. Dù vậy, các quốc gia như Trung Quốc, Hungary, Tiệp Khắc, Ba Lan, Nam Tư,… vẫn được sản xuất, tạo ra nhiều phiên bản sao chép TT-33 hoặc có cải tiến nhỏ. Từ năm 1965, súng ngắn K-54 dần bị thay thể bởi khẩu K-59 Makarov.
Tại Việt Nam, trong cuộc chiến tranh giải phóng đất nước, vũ khí bộ binh của quân đội được viện trợ nhiều từ Liên Xô và một số quốc gia khác. Trong đó không thể thiếu được sự góp mặt của súng ngắn K-54, và loại súng này chỉ dành riêng cho sĩ quan chỉ huy cũng như lực lượng làm nhiệm vụ đặc biệt.
Súng ngắn K-54 có thiết kế đơn giản và đồng nhất, thế nên trong thời chiến, các quân khí viên dễ dàng loại bỏ các cấu kiện bị hỏng để dồn ghép các chi tiết còn tốt, tạo ra một khẩu súng hoàn chỉnh. Bên cạnh đó, súng phù hợp với môi trường khắc nghiệt như bùng lầy, đất cát, bảo dưỡng dễ dàng. Chính vì vậy, K-54 vẫn được sử dụng trong quân đội ngay cả ở thời hậu chiến.
Tuy súng K-54 có nhiều ưu điểm và được quân đội Việt Nam sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, súng vẫn có 2 nhược điểm lớn là chất lượng gờ bám không tốt, dễ bị mòn dẫn đến lệch nòng súng với trục thước ngắm. Ngoài ra, báng súng quá to và cứng, khiến cổ tay không được thoải mái.
Do những nhược điểm cộng với tuổi thọ cao lẫn sự xuống cấp, thiếu hụt về số lương của súng K-54, từ năm 2001 Viện vũ khí thuộc Trung tâm Khoa học công nghệ quân sự đã bắt đầu nghiên cứu để xây dựng bộ tài liệu súng ngắn K-54VN.
Từ bộ tài liệu nghiên cứu này, nhà máy Z111 thử nghiệm và chế thử thành công, xây dựng bộ tài liệu thiết kế và chế tạo đảm bảo cho việc sản xuất hàng loạt súng K-54VN. Mẫu súng ngắn mới được bổ sung nhiều chi tiết cải tiến để phù hợp với địa hình chiến đấu cũng như nâng độ chính xác, tạo ra phiên bản K-14:
Nòng súng K-14 dài hơn K-54VN 11mm. Kích thước nòng súng, buồng đạn, đường kính ngoài và các thông số chính xác hơn. Thân khóa nòng cũng được thiết kế dài để phù hợp với nòng súng. Phần tay cầm được thiết kế dày và dài hơn, để được hộp tiếp đạn 13 viên.
So với súng K-54, K-14 có ưu điểm: Chính xác hơn, chất thép chế tạo nòng súng bền hơn, tay cầm súng chắc chắn tạo sự thoải mái và băng đạn chứa 13 viên (thay vì 8 viên như K-54).
[Phim tài liệu] Súng ngắn K14 do Việt Nam sản xuất