Internet – kênh phân phối tiềm năng của công nghiệp điện ảnh

Doanh thu của Netflix, nhà cung cấp dịch vụ xem phim qua internet hàng đầu của Mỹ, trong quý III năm 2011 đạt khoảng gần 900 triệu USD, tăng 47% so với cùng kỳ năm 2010. Tính đến cuối năm 2011, số thuê bao của Netflix đã lên tới con số 24.4 triệu. Sự thành công của Netflix, Hulu và một số nhà cung cấp khác… đang cho thấy sự lấn sân  ngoạn mục của kênh trực tuyến vào lĩnh vực phân phối phim ảnh.

Vài năm gần đây, thế giới chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của các nền tảng trực tuyến, và cùng với đó là nhu cầu sử dụng các sản phẩm nội dung số. Bắt đầu từ Netflix, Hulu rồi đến Google và cả Amazon đều nhảy vào cuộc với mong muốn thu được nguồn lợi nhuận khổng lồ từ thị trường tiềm năng này.

Đi đầu là Netflix, từ một nhà cung cấp dịch vụ cho thuê băng đĩa qua đăng ký trực tuyến, Netflix đã tạo ra bước nhảy ngoạn mục khi đầu tư để cung cấp dịch vụ xem phim trực tuyến theo yêu cầu. Kết quả là chỉ sau 2 năm từ 2009 đến 2011 doanh thu và số lượng thuê bao của Netflix đã tăng lên gấp đôi. Chỉ tính riêng trong 3 tháng cuối năm 2011, các thuê bao của Netflix đã sử dụng tổng số khoảng 2 tỷ giờ trên dịch vụ này. Tính ra trung bình mỗi thuê bao đã sử dụng gần 33 tiếng mỗi 1 tháng cho việc xem phim trực tuyến - gấp 4.5 lần so với YouTube.

Một cái tên khác là Hulu, trang web đứng đầu về cung cấp các phim truyền hình dài tập, cũng đã thu về 420 triệu USD đến từ 1.5 triệu thuê bao của mình trong năm 2011. Biểu đồ tăng trưởng thuê bao của Hulu từ cuối năm 2010 cho thấy, chỉ sau một năm, số lượng thuê bao đã tăng gấp 5 lần.

Những website xem phim trực tuyến đã thành công nhờ việc tiếp cận một thị trường không giới hạn và cung cấp các tiện ích tối đa cho người sử dụng. Thực tế, khái niệm “video on demands” đã được nhắc tới từ thời điểm thế giới xuất hiện dịch vụ truyền hình cáp nhưng phải đến khi có internet, khái niệm này mới được đáp ứng một cách toàn vẹn và đầy đủ. Xem bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu và hơn hết là được lựa chọn chương trình hay bộ phim mà mình yêu thích – đó là điều mà không người sử dụng nào có thể cưỡng lại.

 

Sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường xem phim và truyền hình trực tuyến đã tác động không nhỏ đến các nhà sản xuất nội dung. Với đặc điểm là mức chi phí nhỏ trên mỗi thuê bao để đổi lại số lượng thuê bao lớn, internet  không chỉ là một kênh phân phối tiềm năng mà còn là giải pháp cho vấn nạn “ăn cắp bản quyền” – đặc biệt là với các thị trường châu Á.

Tại thị trường Trung Quốc, thiên đường của nạn sao chép nội dung không bản quyền, các tên tuổi như Walt Disney, Dream Works, Paramount, Warner Bros, 20th Century Fox và mới nhất là Lionsgate đã quyết định phân phối trực tuyến các sản phẩm của mình qua trang web chia sẻ video lớn nhất nước này: Youku.  Dịch vụ thuê bao và thuê lẻ phim trực tuyến chất lượng cao mới được Youku đưa ra từ cuối năm 2010 nhưng đến nay đã đạt hơn 1 triệu lượt đăng ký. Tính cả thị trường Trung Quốc, doanh thu từ xem video trực tuyến đạt mức 1.48 tỷ Nhân Dân Tệ (tương đương 234 triệu đô) với mức độ tăng trưởng đạt 139%/năm.

Ở Việt Nam, các website xem phim trực tuyến đã có một thời gian phát triển khá dài. Tuy nhiên, phần lớn website chọn hướng phát triển là cho người sử dụng xem miễn phí và khai thác doanh thu từ quảng.  Tiêu biểu trong số này có thể điểm mặt như phimvang.org, v1vn.com, hiphim.com …Tuy nhiên, hướng phát triển này được đánh giá là khó bền vững bởi phần nội dung phần lớn là không có bản quyền nên chất lượng phim hạn chế.

 

Ngoài ra, do mục tiêu doanh thu là khai thác quảng cáo nên người xem dễ bị làm phiền bởi các loại pop-up, banner nhảy ra màn hình bất cứ khi nào. Hướng phát triển khai thác doanh thu từ nội dung hiện nay chỉ có một số ít website lựa chọn như SohaPhim của VC Corp hay Pub.vn. Với tâm lý quen sử dụng các dịch vụ miễn phí của người dùng Việt Nam thì các website như SohaPhim hay Pub sẽ gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, có vẻ như các đơn vị này cũng đã tìm ra điểm yếu chất lượng của các website xem miễn phí. Động thái rõ nhất là gần đây, SohaPhim đã ra mắt dịch vụ xem phim chất lượng cao trực tuyến – phim HD.