Thư điện tử đã trở thành công cụ thiết yếu cho hơn 1 tỷ người trên thế giới, email thay đổi cách thức con người giao tiếp, làm việc, mua sắm và cả phong cách sống. Chúng ta sử dụng email mỗi ngày nhưng ít ai trong số chúng ta biết rằng, cách đây 40 năm, cũng vào
tháng 10 năm 1971 email đã chính thức ra đời.
Cội nguồn của email
Cũng giống như hầu hết các phát minh công nghệ khác, email cũng có gốc gác từ công nghệ quân sự. Vào cuối những năm 60 của thế kỷ trước, chàng kĩ sư công nghệ Ray Tomlinson đang làm việc cho hãng Bolt, Beranek and Newman đã khai sinh ra email. Công việc Tomlinson liên quan đến việc kết nối các hệ thống mạng trong quân đội, dựa trên hệ thống mạng ARPANET (tiền thân của Internet ngày nay).
(xem thêm: infographich về lịch sử email)
Ban đầu, cùng với những kinh nghiệm trong lĩnh vực này Tomlinson được phân công để cải tiến một chương trình với tên gọi SNDMSG, cho phép trao đổi thư điện tử giữa các người dùng khác nhau trên cùng một hệ thống máy tính. Tại thời điểm này thì máy tính vẫn còn khá cồng kềnh và giá cả rất đắt, bởi vậy ý tưởng mỗi người sở hữu một máy tính cá nhân là một điều không tưởng. Mãi đến tháng 10/1971, ông mới thực hiện được ý tưởng của mình là nâng cấp phần mềm, cho phép trao đổi thư điện tử giữa hai hệ thống máy tính khác nhau. Tomlinson cũng đã từng chia sẻ cảm xúc của mình về email đầu tiền trên tờ The Times vào năm 2008: “Tôi không thể nhớ chính xác được nội dung của thư điện tử đầu tiên mà tôi gửi đi là gì, đó có thể là dòng chữ "QWERTYUIOP" (toàn bộ chuỗi ký tự chữ cái trên dòng đầu tiên của bàn phím) hoặc bất cứ một thông điệp nào khác, khoảng cách giữa 2 máy tính được thử nghiệm lúc bấy giờ chỉ là 1 mét. Đó có thể là một khoảng cách rất nhỏ, nhưng là tiền đề cho một bước nhảy vọt cho loài người trong cách thức giao tiếp và trao đổi thông tin”.
Bên cạnh sự ghi nhận về thành quả của ông trong việc sáng tạo một sản phẩm tuyệt vời email, thì kí tự @ được sử dụng rộng rãi trong địa chỉ email ngày nay cũng được ông lần đầu tiên sử dụng. Nhằm giúp người dùng có thể xác định được người gửi cũng như hệ thống mà họ sử dụng. Tom cảm thấy rằng ký tự @ là phù hợp nhất để tách biệt 2 thông tin trên.
Sự bùng nổ của thư điện tử email trên toàn cầu
Được ra đời từ những năm đầu tiên của thập kỷ 70, nhưng phải đến thập kỷ 90 email mới thực sự tiếp cận được nhiều người dùng trên thế giới, nhờ sự ra đời của WWW (World Wide Web). Từ đây thư điện tử email bắt đầu “len lỏi” đến mọi ngõ ngách trên toàn thế giới.
Trở lại năm 2001, khi trường Quản lý và hệ thống thông tin SIMS tại UC Berkey đã đưa ra một thống kê rằng, tại thời điểm đấy có khoảng 31 tỷ email được gửi mỗi ngày. Nhưng đến năm 2008, con số này lại lên tới 170, tức là khoảng 2 triệu thư điện tử được gửi đi mỗi giây. Con số tăng trưởng này không dừng lại tại đây, khi chỉ 2 năm sau năm 2010, hãng Pingdom lại đưa ra số liệu rằng mỗi ngày có tới 294 tỷ email được gửi đi trên toàn thế giới. Và chắc chắn số lượng email được gửi đi mỗi ngày vẫn chưa dừng lại ở đây.
"Nỗi đau" mang tên Spam
Bên cạnh những tiện ích tuyệt vời của email ngày này, thì người dùng vẫn còn những trăn trở với thư rác Spam. Sự khó chịu với các thư điện tử vô bổ thường được gửi đi một cách vô tội vạ, người nhận luôn là một danh sách rất dài được gửi đi từ các cá nhân hay các nhóm người, chất lượng của các thư này thường rất thấp và đôi khi còn lừa đảo người dùng.
Hãng nghiên cứu Nucleus cho hay, chỉ trong năm 2007 trung bình mỗi công ty thiệt hại 712$ trên mỗi nhân viên, chỉ bởi tốn thời gian trong việc xóa email spam và chi phí phải bỏ ra cho công nghệ anti-spam (lọc bỏ và ngăn chặn thư spam). Tờ The Times cũng cho hay tính trung bình mỗi nhân viên công sở, phải sử dụng 49 phút mỗi ngày chỉ để sắp xếp lại hòm thư của họ, và kiểm tra email 30 đến 40 lần mỗi giờ.
Một điều nhức nhối hiện nay là mà Pingdom vừa công bố, là trong số 294 tỷ email được gửi đi trên toàn thế giới trong năm 2010 thì có tới 89,1% là spam. Chiếm phần lớn trong tổng số email này, và đang có dấu hiệu ngày càng tăng lên khi các doanh nghiệp có xu hướng quảng cáo qua email. Cũng như bọn tội phạm công nghệ cũng sử dụng email để phát tán virus và lừa đảo người nhận cả tin. Người dùng hộp thư email giờ đây luôn có cảm giác như thể bị "tra tấn" mỗi ngày bởi thư quảng cáo điện tử. Có khi nào người dùng chán nản, bỏ email sang một công cụ khác như mạng xã hội Facebook, Twitter, hay Google+ hay không?
Email, Social Media, cơ hội và thách thức?
Phải thừa nhận rằng email vẫn đã và đang tác động, ảnh hưởng rất nhiều đến cộng đồng người dùng internet hiện nay. Nhưng dường như với những rắc rối từ Spam, người dùng đang có xu hướng tìm đến những công cụ trao đổi giao tiếp khác, thoải mái và nhanh chóng hơn như mạng xã hội. Theo các tài liệu nghiên cứu gần đây cho thấy, người dùng ở độ tuổi thanh thiếu niên rất ưa chuộng sử dụng công cụ tin nhắn của Facebook và BBM BlackBerry Messenger hơn thư điện tử rất nhiều. Số liệu từ Comscore cho hay trong năm 2010, số lượng email ở Mỹ giảm 8%, khoảng 59% người dùng internet có độ tuổi từ 12 đến 17 bỏ email sang mạng xã hội.
Mark Zuckerberg, ông chủ của Facebook cũng đã
đưa ra những lý giải tại sao những người trẻ tuổi lại ưa thích họ hơn email: "
Những người dùng ở lứa tuổi học sinh, họ không muốn sử dụng email, thay vào đó là những công cụ khác "nhẹ nhàng" hơn như SMS hay IM. Bởi vậy với nền tảng được Facebook xây dựng, các thành viên sẽ cả thấy nhanh chóng, tiện lợi và quan trọng là thoải mái hơn". Bên cạnh đó Facebook cũng không ngừng cải tiến, giúp người dùng có thể liên lạc qua cả 3 cách thức email, SMS, Facebook IM (trình tin nhắn nhanh) trên mạng xã hội này.
Nhưng dù gì, với 750 triệu thành viên Facebook cũng như các mạng xã hội khác cũng còn quá khó để đánh bại cả hệ thống email đã tồn tại tới 40 năm, với hơn 1 tỷ người dùng tâm huyết. Chắc chắn rằng
ngày tận thế của thư điện tử vẫn sẽ còn rất xa, một lần nữa chúc mừng sinh nhật thư điện tử Email!