Trong bảy Hokage của làng Lá (Konoha), có hai người được biết đến là đã gây ra nhiều việc không tốt trong bộ truyện Naruto. Đó là Hokage Đệ Nhị Tobirama và Hokage Đệ Tam Hiruzen.
Nhưng giữa Tobirama và Hiruzen thì ai là Hokage tệ hơn?
1. Đóng góp cho làng Lá và những sai lầm của Hokage Đệ Nhị Tobirama
Hokage đệ nhị Senju Tobirama đã có đóng góp rất lớn trong việc phát triển hệ thống tổ chức của làng Lá, cũng như xây dựng các cơ sở căn bản cho làng như xây dựng học viện ninja, thành lập tổ chức Anbu, lực lượng cảnh vệ Konoha và kỳ thì Chunin.
Dù có nhiều thành tựu như vậy nhưng Tobirama vẫn phạm phải những sai lầm đáng tiếc.
Tobirama lớn lên trong thời đại chiến tranh, ông xuất thân từ gia tộc Senju vốn có mối thù truyền kiếp với gia tộc Uchiha. Thế nên từ nhỏ anh đã có xung đột với tộc nhân Uchiha. Vì điều này, Tobirama trở nên đầy nghi ngờ và thù hận với gia tộc Uchiha, dẫn tới cách cư xử đáng tiếc sau này.
Lực lượng cảnh vệ Konoha vốn được thành lập nhằm thể hiện sự tin tưởng của Hokage đối với gia tộc Uchiha, nên hầu hết thành viên của tổ chức này là người của gia tộc Uchiha. Nói là như vậy nhưng Tobirama chưa bao giờ thực sự tin tưởng gia tộc Uchiha, mục đích thực của ông khi thành lập đội cảnh vệ là để cô lập và tách biệt tộc Uchiha ra khỏi làng, không quên cử đội Anbu giám sát, canh chừng họ nghiêm ngặt.
Ngoài hành động sai lầm với gia tộc Uchiha, Tobirama còn sáng tạo ra một nhẫn thuật cấm nguy hiểm, uy hiếp mạng sống của con người.
Không thể phủ nhận rằng Tobirama là một ninja cực kỳ tài năng. Ông không chỉ giỏi về nhẫn thuật mà còn là người tiên phong sáng tạo ra nhiều thuật cực mạnh bằng trí tuệ của mình như Shadow Clone, Teleportation Jutsu,… và cả Edo Tensei (Uế Thổ Chuyển Sinh)
Kỹ thuật Edo Tensei sẽ hồi sinh người đã khuất bằng cách hy sinh người sống. Vấn đề là Tobirama đã tạo ra kỹ thuật này như thế nào? Có phải ông đã sử dụng tù nhân chiến tranh cho các thí nghiệm của mình? Điều này vẫn còn là một bí ẩn.
Tuy nhiên về sau, cấm thuật này đã bị Orochimaru lợi dụng khi đã hoàn thiện nó. Hắn từng hồi sinh chính Tobirama và Hashirama, dẫn tới sự ra đi của Hokage đệ tam Hiruzen. Thậm chí, Kabuto còn dùng Edo Tensei để triệu hồi vô số nhẫn giả mạnh đã mất trong quá khứ, để chống lại liên minh nhẫn giả trong cuộc đại chiến ninja lần thứ 4, gây ra vô số thương vong.
2. Đóng góp cho làng Lá và những sai lầm của Hokage Đệ Tam Hiruzen
Trong cách điều hành làng Lá của mình, Hiruzen chấp nhận quan điểm rằng tất cả cư dân Konoha đều là gia đình của mình. Thế nên ông thường gặp gỡ, giao lưu với người dân trong làng và đối xử chân tình với mọi người.
Tuy nhiên, đây chỉ là bề nổi của tảng băng chìm, trong bóng tối Hiruzen vẫn có những hành động ám muội. Việc Hiruzen để Danzo được làm theo ý mình đã gây ra rất nhiều rắc rối và xung đột trong tương lai
Với vai trò là Hokage Đệ Tam - người đứng đầu làng Lá, Hiruzen đã không có hành động dứt khoát với Danzo và thậm chí còn cho hắn thực hiện những hành động độc đoán. Chẳng hạn như biến Anbu Root trở thành nhóm đối đầu với đội Anbu ban đầu của Konoha. Kết quả là chính sự do dự của Hiruzen đối với Danzo đã trở thành một điều nguy hiểm, khiến nhiều người vô tội phải trả giá bằng mạng sống.
Thậm chí, Hiruzen cũng không thể quyết định và tìm ra giải pháp tốt cho một số xung đột.
Mặc dù Danzo là kẻ chủ mưu trong vụ thảm sát gia tộc Uchiha, nhưng sai lầm của Hiruzen là quá chậm chạp trong việc đưa ra quyết định, để rồi vụ việc đáng tiếc với gia tộc Uchiha vẫn xảy ra.
Khi phát hiện gia tộc Uchiha có dấu hiệu tạo phản để chiếm quyền lại làng Lá, Danzo đã giao cho Uchiha Itachi làm nhiệm vụ gián điệp trong gia tộc với hy vọng moi móc thông tin. Lúc đó, Hiruzen chỉ hứa tìm giải pháp hòa bình cho đôi bên, nhưng đến khi gần như đảo chính thì Hiruzen cũng không có giải pháp gì. Để rồi, Danzo đã ra lệnh cho Itachi tiêu diệt toàn bộ gia tộc Uchiha và rời khỏi làng, mang theo tội danh sát hại gia tộc, phản bội làng Lá.
Một sự cố tương tự là xung đột của tộc Hyuga với làng Mây - kẻ chủ mưu đằng sau âm mưu bắt cóc Hinata để mưu lợi. Vì Hiruzen không thể đưa ra giải pháp tốt trong cuộc xung đột này nên cuối cùng Hizashi - cha của Neji đã trở thành nạn nhân để hòa giải mâu thuẫn này.
Thêm nữa, Hiruzen có vẻ cũng hơi "nhẹ nhàng" xử lý học trò cũ Orochimaru, bao gồm cả việc không để ý tới các việc làm mờ ám của hắn, khiến nhiều người trở thành nạn nhân cho các thí nghiệm của Orochimaru.
7. Kết luận, Hiruzen là Hokage tệ hơn Tobirama
Không thể phủ nhận rằng Hiruzen thực sự là một Hokage thân thiện và chu đáo, nhưng đáng tiếc nhiều quyết định của ông lại chưa đúng đắn, dẫn tới sự hy sinh của nhiều người. Vào thời của ông, tình trạng bắt nạt vẫn luôn tồn tại ở Konoha, ngay cả đối với ninja nổi danh như Sakumo, hay sự đối xử hắt hủi tàn nhẫn với cậu bé Naruto. Rồi để Danzo hành động theo ý mình, và có những quyết định hoặc giải pháp chậm trễ, dẫn đến nhiều xung đột và mất mát.
Còn đối với Tobirama, ông tuy kiên định và hà khắc hơn, một số quyết định đưa ra và sáng tạo cũng gây ra nhiều điều đáng tiếc. Nhưng nó lại không gây tử vong nhiều như những gì Hiruzen đã làm.