Nhìn lại lịch sử bóng đá, sơ đồ 4-4-2 được coi là một trong những sơ đồ chiến thuật kinh điển và có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của môn thể thao vua.
Sơ đồ này do người Anh sáng tạo ra, từng là chuẩn mực của trường phái phòng thủ phản công bởi nó đạt được sự cân bằng ở cả ba tuyến.
Man United đã từng tạo nên cú ăn ba lịch sử năm 1999 với 4-2-2.
Tuy nhiên với tình hình bóng đá đương đại có nhiều thay đổi, 4-4-2 cũng đã được thay đổi khá nhiều đề phù hợp hơn với những nhu cầu thực tiễn, đó chính là một biến thể hoàn hảo của 4-4-2 ngày nào, sơ đồ 4-2-2-2.
Giới thiệu về sơ đồ 4-2-2-2
Trong bóng đá, yếu tố sáng tạo lại càng mang nhiều ý nghĩa thiết thực, bản thân sơ đồ 4-2-2-2 cũng chính là một sản phẩm ưu tú của sự sáng tạo. Sơ đồ 4-2-2-2 (Hexagon) được sinh ra từ sơ đồ 4-4-2 nên mang rất nhiều nét tương đồng với “tổ tiên” của nó. Hexagon là một sơ chiến thuật hướng tới sự cân bằng trên mọi mặt trận, chắc trong phòng thủ và mãnh mẽ với những pha tấn công, mà những bài đánh biên là sở trường.
Sơ đồ 4-2-2-2.
Mang trong mình dáng dấp của trường phái phòng thủ - phản công, ngoài những điểm giống với cội nguồn sản sinh ra nó, 4-2-2-2 còn mang những điểm táo bạo, đột biến so với phiên bản trước đó. Và chính bởi những điểm sáng tạo này đã tạo ra một thứ vũ khí nguy hiểm rất được các HLV ưa chuộng. Với 2 “số 10” được kéo ra hai cánh sẽ là nguồn cung cấp bóng cho bộ đôi tiền đạo phía trên từ những pha dạt biên hay bó vào trung lộ.
Có tới 2 cầu thủ thi đấu ở vị trí CDM như là một lá chắn trước hàng phòng ngự, vừa có nhiệm vụ thu hồi bóng và đánh chặn từ xa, lại thêm khả năng phát động tấn công, tạo ra những đột biến nguy hiểm khó lường.
FIFA Online 3 luôn được coi là môi trường lí tưởng để vận hành kiến thức bóng đá ngoài đời thực, và không ít HLV trong sân cỏ huyền thoại thường xuyên sử dụng sơ đồ 4-2-2-2. Tuy nhiên, để vận hành nó một cách trơn tru trong game thì không phải ai cũng làm đúng.
Ưu điểm
Sơ đồ 4-2-2-2 là sự kết hợp hài hòa giữa tấn công và phòng thủ. Sơ đồ này có thể triển khai các phương án tấn công như: Tấn công trung lộ hoặc rê biên tạt cánh (chủ yếu). Ưu điểm của đội hình 4-2-2-2 là luôn có 2 tiền vệ trụ (CDM) bảo đảm sự vững chắc, khả năng phòng thủ từ xa tốt ở khu vực trung lộ, áp chế hiệu quả các sơ đồ có ít tiền đạo của đối thủ.
Trong FIFA Online 3, với những sơ đồ sử dụng 2 tiền đạo khi gặp những sơ đồ được trang bị 2 CDM hầu như "tắt điện" hoặc "yếu pin" khi tiếp cận khung thành. Ngoài ra, vị trí CDM trên lý thuyết chính là tấm chắn ngăn chặn những cú sút xa, hoặc những đường chọc khe bổng trước khung thành.
Vị trí CDM.
Với sơ đồ 4-2-2-2 thì cặp trung vệ rất ít khi tham gia tấn công bởi ngoài nhiệm vụ phòng ngư, 1 CDM còn có nhiệm vụ phát động tấn công. Với thế trận vây hãm đối thủ , 2 CDM sẽ dâng cao giống như hai tiền vệ trung tâm. Cộng thêm phía trên vẫn có đủ mọi mũi tấn công (mạnh ở 2 biên - LAM và RAM) và 2 tiền đạo hoạt động rộng, tất cả yếu tố đó giúp bạn có nhiều sức mạnh hơn trong công lẫn thủ.
Nhược điểm
Có ưu thì ắt có nhược, điều đó hiển nhiên đúng với tất cả không riêng gì sơ đồ Hexagon. Sự cải tiến về việc sử dụng 2 CDM chứ không phải CM cũng dẫn đến một số hạn chế đó là tạo ra một khoảng trống mênh mông khu trung tâm bên phần sân đối phương do 2 tiền vệ trụ phải lùi sâu để đảm nhiệm vai trò hỗ trợ phòng ngự.
Khoảng trống mênh mông ở giữa sân...
Nếu đối phương biết khai thác vị trí này, từ đó triển khai bóng ra 2 bên cánh, ta sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Việc không có tiền vệ trung tâm thiên về tấn công nên 2 tiền đạo cần phải có sự linh hoạt nhất định để có thể kiến tạo nên những cơ hội ghi bàn.
Chơi với sơ đồ 4-2-2-2 là bạn chấp nhận chơi với cự li đội hình khá xa nhau, do đó đòi hỏi sự linh hoạt của các cầu thủ cũng như thể lực và sức bền. Nếu 2 CDM không hoàn thành nhiệm vụ “kết nối” thì rất dễ bị mất liên lạc giữa các cầu thủ tấn công và các cầu thủ hỗ trợ phía sau, từ đó đối mặt với nguy cơ bị đối thủ ép sân. Thêm nữa, nếu đối thủ chủ động đổ bê tông bên phần sân nhà thì 4-2-2-2 đôi khi cũng gặp những trở ngại trong việc tiếp cận khung thành đối phương.
Là rất nguy hiểm cho những pha đột phá trung lộ.
Đương nhiên, sẽ không một chiến thuật nào lại không khắc phục được nhược điểm của nó nếu như có thêm những yếu tố thứ 3 khác hỗ trợ cả. Phần 2 của bài viết sẽ hướng dẫn cho độc giả cách khắc phục cũng như vận hành của “bộ máy” Hexagon 4-2-2-2 trong Sân Cỏ Huyền Thoại.