Lời đầu tiên, có lẽ GameK sẽ vẫn phải giải thích thuật ngữ tồn tại trên tiêu đề bài viết. MOBA, viết tắt của Multiplayer Online Battle Arena. Hiểu một cách đơn giản, đây là dạng game trong đó những người chơi được chưa thành 2 đội, và phải sử dụng chiến thuật nhóm một cách cực kỳ hợp lý để hoàn thành những yêu cầu mà tựa game đặt ra. Khác với những game dạng đối kháng online, những nhân vật trong game sẽ có những đặc điểm, ưu, nhược điểm cũng như khả năng riêng biệt.

 

 

Cũng sở hữu yếu tố online, thế nhưng điều dễ nhận thấy nhất, giúp phân biệt MOBA với những game online khác là ở yếu tố gameplay. Trong MOBA, sẽ không có những bản đồ rộng lớn nơi người chơi có thể khám phá, đánh quái, thực hiện những quest mà NPC trong game đặt ra. Trong MOBA, có thể nói việc kết hợp nhóm giữa những người chơi cùng một team là điều quan trọng bậc nhất để một đội, hay các cá nhân trong đội chơi có thể giành chiến thắng.

 

 

Đối với những game thủ tại Việt Nam, khi nhắc đến cụm từ MOBA, và tựa game MOBA đầu tiên người Việt làm quen và đã ăn sâu vào tâm trí mỗi gamer không gì khác chính là DotA (Defense of the Ancients). Được biết đến như một custom map của tựa game Warcraft 3: The Frozen Throne, chỉ sau vài năm ra mắt, nó đã trở thành trào lưu không chỉ ở khắp các quán game tại Việt Nam, mà còn trên toàn thế giới. Lối chơi mang đậm tính đồng đội đã khiến bao game thủ chết mê chết mệt. Tôi còn nhớ, hồi học cấp 3, khi tôi vẫn còn chìm đắm trong Counter-Strike, thì chúng bạn cùng lớp đã kịp “bỏ rơi” D-Day (một custom map khác của Warcraft 3) để đến với DotA.

 

 

Thế rồi sau một câu chuyện dài giữa Valve, Blizzard (chủ sở hữu thương hiệu Warcraft) và IceFrog, một trong những người phát triển custom map DotA từ năm 2005, Valve, chủ sở hữu hệ thống phân phối game Steam hùng mạnh cũng đã có được quyền sử dụng cái tên DotA một cách thương mại hóa. Và như vậy, DotA 2 ra đời. Nó mang theo hy vọng của những fan cuồng DotA một thời, những người ngày đêm cày cuốc trong những map DotA hiện tại, nhưng vẫn mong đợi map mới, với những sửa chữa giúp game cân bằng hơn.

 

 

Đợi chờ rồi, game thủ cuối cùng cũng đã được chạm tay vào tựa game họ hằng mong ước vào tháng 8/2011. Thế nhưng cho đến thời điểm gần 2 năm sau, DotA 2 hiện vẫn đang trong giai đoạn Beta, chưa hề được chính thức ra mắt, mặc dù nhiều giải đấu thể thao điện tử uy tín đã chọn DotA 2 làm hạng mục thi đấu thay thế cho custom map tiền nhiệm. Trong khi đó, Riot Games và S2 Games cũng đã kịp tung ra MOBA của riêng họ, League of Legends (2009) và Heroes of Newerth (2010), với lối chơi và hệ thống game ít phức tạp hơn nhiều so với DotA. Điều này giúp cho người chơi dễ nắm bắt cơ chế gameplay của game.

 

 

LoL và DotA 2, hai tựa game cùng thể loại, với cơ chế game khác nhau, rất dễ dẫn đến việc fanbase của cả hai bên có những cuộc khẩu chiến nảy lửa cho đến tận ngày hôm nay. Cả hai bên đều ra sức bảo vệ những giá trị tựa game mình ưa thích sở hữu, hoặc ra sức chê bai tựa game còn lại nếu cảm thấy… đuối lý. Chuyện này không khác nhiều so với thời kỳ tôi thưởng thức cả Modern Warfare 3 và Battlefield 3, rồi cũng ngồi “thưởng thức” những cuộc tranh cãi không hồi kết trên internet của cộng đồng fan 2 tựa game.

 

 

Điều này là sự thật hiển nhiên, thế nhưng đáng tiếc thay một bộ phận đông đảo game thủ tại Việt Nam lại có suy nghĩ gần như ngược lại. Nhắc lại định nghĩa một chút, thông thường lối chơi của MOBA tập trung rất nhiều vào kỹ năng cá nhân, cũng như việc quan sát tổng thể chung của mỗi trận đấu. Điều này vô tình khiến cho một số người nghĩ rằng, chỉ có dạng gameplay thể loại RPG (nhập vai) mới có được đầy đủ những tính chất kể trên để tạo ra một game MOBA. Trên thực tế, họ đã rất sai lầm.

 

 

Hãy bắt đầu với tựa game mà Valve ra mắt vào năm 2007 mang tên Team Fortress 2. Sở hữu 9 class nhân vật riêng biệt với khả năng, đặc điểm riêng, tựa game FPS này hoàn toàn có thể đặt vào nhóm những game MOBA. Người chơi không chỉ cần kỹ năng bắn súng, mà còn phải có chiến thuật tốt và cách phối hợp đồng đội hoàn hảo thì mới mong “làm cỏ” được đội bạn.

 

Trên thực tế, sau khi Team Fortress 2 được chuyển từ dạng trả phí sang free to play và mở cash shop để kiếm lợi nhuận vào tháng 6/2011, tựa game đã có được thêm cộng đồng người chơi cực kỳ đông đảo. Chính Gabe Newell sau này cũng đã tuyên bố, DotA 2 sẽ được thương mại hóa theo mô hình tương tự Team Fortress 2, miễn phí giờ chơi cộng với cash shop đi kèm.

 

 

Một game bắn súng khác cũng xứng đáng xếp vào thể loại game MOBA, đó là Super Monday Night Combat. Mặc dù không sở hữu hệ thống nhân vật như Team Fortress 2, nhưng SMNC với hệ thống item trong game và cơ chế gameplay vừa lạ vừa quen vẫn có khả năng đem lại cho người chơi những trận đấu nghẹt thở.

 

 

Ở thời kỳ hậu-DotA, thị trường MOBA Việt hiện chủ yếu vẫn đang là sân chơi của hai cái tên, DotA 2 và League of Legends. Số lượng người chơi những MOBA khác rất khó có thể so sánh với cộng đồng đam mê hai tựa game kể trên. Thế nhưng điều đó không có nghĩa là thị trường trong nước không có chỗ đứng cho các MOBA khác. Điển hình, một MMO với lối chơi MOBA mang tên Mộng Tam Quốc cũng đã có mặt ở Việt Nam từ tháng 11 năm ngoái. Tuy nhiên tựa game vẫn chưa thể có được sự quan tâm như NPH mong đợi.

 

 

Tương tự, MOBA quốc tế không hề “ngủ đông” trước cái bóng quá lớn của những tựa game MOBA bom tấn. Những cái tên như Steal Fighter hay Onigiri vẫn được hứa hẹn sẽ là những cái tên lớn, thu hút sự chú ý của cộng đồng game thủ châu Á.

 

Nói tóm lại, thị trường Việt Nam vẫn còn chỗ đứng cho những MOBA khác, với điều kiện các NPH hoặc các nhà phân phối game tại Việt Nam có được khả năng định hướng trào lưu cũng như chăm sóc cộng đồng game thủ như rất nhiều người mong đợi.