Tại sao Apple phải sản xuất iPhone ở Trung Quốc?

Thời gian gần đây các quy trình sản xuất sản phẩm của Apple và các hãng chế tạo đồ điện tử khác luôn bị soi mói một cách mạnh mẽ. Song song với đó là những thông tin chi tiết hơn tiết lộ về cuộc sống của người công nhân Trung Quốc, những người đang được cho là công nhân của cả thế giới. Họ có một cuộc sống rất kham khổ và phải hứng chịu nhiều bất công.

 

Điều kiện sống và làm việc của họ rất kham khổ với ca làm việc kéo dài từ 12 đến 16 tiếng nhưng lại chỉ được trả lương 1 USD/giờ thậm chí còn ít hơn. Kết thúc ngày làm việc họ trở về khu ở tập thể cho những người công nhân, đó là những căn phòng rất chật hẹp nhưng được bố trí tới 15 giường ngủ. Có lẽ là ai cũng có thể hiểu được rằng tại sao những công nhân Trung Quốc lại phải chịu đời sống khắc khổ như vậy đó là vì các nhà sản xuất thiết bị muốn tăng lợi nhuận của mình lên mức tối đa.

 

Các nhà sản xuất hám lợi vì lý do muốn tạo ra lợi nhuận khủng nên họ đã cho sản xuất các thiết bị của mình ở những nơi mà pháp luật Mỹ sẽ không cho phép nhằm giảm được tối đa chi phi và từ đó nâng cao được lợi nhuận. Trong số các nhà sản xuất như thế xuất hiện một cái tên danh tiếng: Apple. Qua đây chúng ta cũng có thể biết thêm được một lý do giải thích cho việc Apple tạo ra được lợi nhuận lớn đến như vậy từ các sản phẩm của mình.

 

Sự chênh lệch về chi phí sản xuất ở Mỹ và Trung Quốc là khá lớn và đây chính là động cơ chủ yếu để nhà thiết kế iPhone hay iPad lựa chọn Trung Quốc như là một xưởng sản xuất của mình. Để sản xuất một chiếc iPhone tại Mỹ sẽ phải mất 65 USD tiền lương cho công nhân, nhưng tại Trung Quốc chi phí đó giảm đi rất nhiều chỉ còn khoảng 8 USD. Nếu sản xuất tại Mỹ thì 65 USD chi phí này sẽ làm Apple mất đi một phần kha khá lợi nhuận mà hãng kiếm được trên mỗi chiếc iPhone. Con số này khá là lớn nếu như bạn biết được rằng trung bình mỗi chiếc iPhone có giá 600 USD được bán ra, Apple sẽ kiếm được 250 USD.

Tuy nhiên thì ngoài lương nhân công rẻ mạt cũng tồn tại một số lý do khiến Apple chọn Trung Quốc là nơi sản xuất iPhone.Dưới đây là một trong số những lý do như thế.

1. Hiện nay hầu hết các bộ phận của iPhone và iPad  được sản xuất tại Trung Quốc thế nên nếu Apple chọn mua các bộ phận của iPhone tại Trung Quốc và lắp ráp tại Mỹ thì đó sẽ là một khó khăn lớn bởi chi phí sản xuất sẽ bị đội lên do phải di chuyên các linh kiện của iPhone hay iPad về Mỹ để tiến hành lắp ráp.

2. Các nhà máy Trung Quốc có quy mô lớn và linh hoạt hơn rất nhiều so với các nhà máy của Mỹ. Họ có thể thuê hoặc đuổi việc hàng chục nghìn lao động chỉ trong một đêm. Lý do là bởi Trung Quốc có rất nhiều lao động thừa thãi và tập trung rất nhiều quanh các nhà máy, nên các nhà sản xuất có thể dễ dàng tập trung một số lượng lớn nhân công ngay khi cần thiết. Mặt khác các nhà máy của Trung Quốc có thể thay đổi quy trình sản xuất và cách thức làm việc rất nhanh chóng khi có những biến động xảy ra.

3. Trung Quốc có nguồn cung nhân công lớn hơn Mỹ rất nhiều và công nhân của Trung Quốc có những kỹ năng cần thiết để chế tạo các thiết bị phức tạp mà không phải mất quá nhiều chi phí cho họ.

4. Thêm một lý do nữa là Trung Quốc có nhu cầu về việc làm lớn hơn rất nhiều so với bất cứ đâu trên đất Mỹ. 

Chúng ta cũng nên biết rằng một công nhân tên là Saragoza làm việc ở nhà máy sản xuất Macbook tại Mỹ có thể kiếm được tới 50,000 USD/năm, với số tiền như thế người công nhân này hoàn toàn có thể mua một căn nhà có bể bơi tại Mỹ. Sự chênh lệch về mức lương giữa Mỹ và Trung Quốc quả là đáng sợ.

 

Lương của Saragoza quá cao đối với những công việc không đòi hỏi nhiều tay nghề, ông cũng không có kinh nghiệm hay những chứng chỉ cần thiết để được làm quản lý cấp cao. Một kết quả tất yếu là ông đã bị sa thải vào năm 2002 khi Apple đóng của nhà máy nơi ông làm việc, ông trở thành một nhân viên trực tổng đài của Apple với mức lương 12 đô mỗi giờ, thấp hơn rất nhiều so với công việc trước đó. Tại Mỹ không cần phải có quá nhiều bằng cấp để kiếm được một công việc có mức lương cao như Saragoza.

 

 

Trong khi đó thì ở Thẩm Quyến, Trung Quốc, một nhân viên quản lý dự án trẻ tên là Lina Lin làm việc trong một công ty sản xuất các phụ kiện cho sản phẩm của Apple. Cô là một kỹ sư của Apple và tuy lương của cô có thấp hơn Saragoza một chút thì cô vẫn có chế độ giờ làm việc ít và mua được một căn biệt thự rất lớn ở Trung Quốc để sống cùng chồng và các con. Nói như vậy chúng ta cũng biết được rằng mức sống của Trung Quốc so với Mỹ là khá rẻ, và với mức lương mà gia đình của Lina Lin kiếm được, họ có thể tiết kiệm 1/4 số lương mỗi tháng.

 

Qua những thông tin kể trên ta có thể thấy sự khác nhau quá lớn giữa công nhân của Trung Quốc và của Mỹ. Là công dân của một đất nước có nền kinh tế phát triển, công nhân Mỹ có quá nhiều quyền lợi và mức lương cao. Chưa nói đến tay nghề và bằng cấp nhưng sự khác nhau cũng đã trở nên quá rõ ràng. Bởi lương của nhân viên quản lý của Trung Quốc cũng không thể bằng được lương của một công nhân Mỹ. Dẫu rằng mức sống ở Mỹ và Trung Quốc là khác nhau nhưng chúng ta cũng không thể không suy nghĩ khi biết được những thông tin này. 

Có quá nhiều lý do để Apple chọn Trung Quốc làm nơi sản xuất iPhone không chỉ là về những khoản chi phí được rút gọn mà còn nhờ vào một số đặc điểm của đất nước này. Công nhân Trung Quốc đang phải chịu một cuộc sống cơ cực. Nhưng cho đến khi Trung Quốc áp dụng các điều luật về lao động chặt chẽ hơn thì đất nước này vẫn là một công cụ giúp Apple nói riêng và các nhà sản xuất thiết bị điện tử tại Mỹ nói chung chọn làm nơi sản xuất các thiết bị của mình.