Một trong những hạn chế lớn nhất của các thiết bị tablet khi ta so sánh chúng với các sản phẩm PC truyền thông hay laptop đó chính là bàn phím. Có thể nhận thấy rõ ràng rằng bàn phím ảo trên tablet hay smartphone vẫn chưa thể đem lại cảm giác sử dụng thoải mái như bàn phím cứng trên máy tính thông thường.
Hạn chế này khiến cho tablet đang bị mất đi một lượng không nhỏ người dùng văn phòng thường hay phải soạn thảo văn bản bởi phần lớn trong số họ sẽ chọn sử dụng các sản phẩm laptop hay netbook. Không thể phủ nhận độ tiện dụng của bàn phím QWERTY ảo nhưng hầu hết người dùng đều nhất trí cho rằng sử dụng bàn phím cứng vẫn thích hơn rất nhiều so với bàn phím ảo trên tablet dẫu rằng bàn phím đó có to đến đâu đi nữa.
Hiểu được những hạn chế của bàn phím QWERTY trên tablet, Microsoft đã đầu tư nghiên cứu cả về thời gian lẫn chi phí để rất nhiều thời gian để thiết kế ra bàn phím cảm ứng tốt nhất trên trên nền tảng Windows 8 sắp sửa được ra mắt tới đây. Bàn phím ảo trong Windows 8 được tạo ra với kích thước và khoảng cách các phím được tối ưu hóa nhất nhằm đem lại trải nghiệm tốt hơn dựa trên ba mục tiêu.
- Soạn thảo văn bản một cách nhanh chóng với tốc độ tương đương các bàn phím vật lý.
- Giảm thiểu tối đã những lỗi gõ nhầm chữ.
- Tương tác với bàn phím ảo thoải mái hơn.
Tối ưu hóa bàn phím ảo cho các tư thế
Về cơ bản thì có rất nhiều cách để thiết kế bàn phím cảm ứng trên tablet với những ý tưởng như bàn phím kích thước lớn, bàn phím nhỏ, bàn phím nổi, bàn phím hình tròn hay bàn phím theo kiểu swype. Tuy nhiên quá trình thiết kế bàn phím QWERTY ảo của Microsoft lại có khá nhiều khác biệt và được dựa trên những cách mà người dùng tương tác với máy tính bảng.
Các nhà nghiên cứu của công ty này đã tiến hành một nghiên cứu chuyên sâu. Trong đó họ quan sát những người sử dụng máy tính bảng trong một thời gian dài. Thông qua những quan sát và phỏng vấn được thực hiện với người dùng máy tính bảng, Microsoft đã đúc kết ra được những cách tương tác với bàn phím trên máy tính bảng của người dùng như sau.
- Một tay giữ tablet, tay còn lại sử dụng bàn phím.
- Giữ máy tính bảng bằng cả hai tay và sử dụng bàn phím bằng hai ngón tay cái
- Đặt tablet trên đùi hoặc trên bàn và sử dụng bàn phím bằng hai tay.
Ba tư thế phổ biến nhất khi sử dụng bàn phím QWERTY trên tablet.
Đó là những tư thế mà người dùng cảm thấy tự nhiên nhất cũng như hay thực hiện nhất khi sử dụng tablet trong một thời gian dài. Microsoft đã dựa trên đó để thiết kế ra bàn phím ảo có thể tối ưu hóa cho các tư thế này cộng với việc đem đến cho người dùng cảm giác gõ phím thật hơn.
Bên cạnh đó, Microsoft cũng cố gắng tạo ra một bàn phím ảo có thể sử dụng tốt hơn khi người dùng sử dụng nhiều ngón tay để gõ phím. Trước đây, công ty của Bill Gates đã từng tạo ra mẫu bàn phím ảo mới trong quá trình thiết kế Windows 8 để người dùng cầm tablet bằng hai tay và sử dụng ngón tay cái để bấm phím. Bàn phím này có thể tự động điều chỉnh kích thước nhằm phù hợp với các cỡ bàn tay của người dùng. Điều thú vị từ nghiên cứu của Microsoft chính là việc người dùng thường xuyên thay đổi tư thế khi sử dụng bàn phím ảo trên tablet. Chính vì thế mà thách thức dành cho công ty phần mềm lớn nhất thế giới càng khó khăn hơn khi phải tạo ra một chiếc bàn phím phù hợp với hầu hết các tư thế đó.
Nghiên cứu của Microsoft cũng đã chỉ ra rằng những người dùng thường xuyên cầm máy tính bảng và gõ bàn phím bằng ngón cái hay gặp một số khó khăn khi ngón cái không thể với tới phần giữa của bàn phím nhất là với những người dùng có bàn tay bé. Kết quả này cũng đã đặt ra mục tiêu cho cha đẻ của Windows về việc chế tạo bàn phím ảo với khoảng cách hợp lý để giúp người dùng thuận tiện hơn khi gõ phím bằng ngón tay cái.
Biểu đồ nhiệt ở trên mô tả cảm giác người dùng khi sử dụng bàn phím ảo bằng hai ngón tay cái: Màu xanh mô tả vị trí ngón cái có thể với tới dễ dàng, màu vàng mô tả vị trí hơi khó với và màu đỏ là những vùng rất khó với. Biểu đồ này chính là một trong những cơ sở để người dùng chế tạo bàn phím ảo tách riêng khi người sử dụng muốn gõ phím bằng hai ngón cái.
Gõ phím trên mặt kính cảm ứng
Đây lại là một trong những thử thách dành cho Microsoft. Rõ ràng, bàn phím thật cho nhiều lợi ích và tốc độ cũng nhanh hơn rất nhiều so với bàn phím ảo. Đó là bởi bàn phím thật có tính đàn hồi khiến cho người dùng có cảm giác là mình đã gõ phím. Bên cạnh đó, với bàn phím thật, người dùng có thể đặt tay một cách dễ dàng lên hai phím J và F, vốn là hai phím trung tâm nơi người dùng thường hay đặt tay lên đó rồi cố định các ngón tay khác.
Từ đó họ có thể di chuyển các ngón tay lên xuống một cách dễ dàng hơn và tạo ra tốc độ nhanh hơn. Điều này là không thể đối với bàn phím ảo. Còn có một lợi thế hài hước nữa dành cho bàn phím thật đó là nóthường phát ra âm thanh khi sử dụng. Do đó, đồng nghiệp và sếp của bạn sẽ có thể nghĩ rằng bạn đang làm việc một cách chăm chỉ.
Bạn có thể thử lấy một mặt kính ra và gõ lên đó để thấy được rằng gõ phím trên mặt kính của tablet khó khăn như thế nào. Một trong những lý do đó là mặt kính không đem lại tính đàn hồi khi gõ phím, điều mà chúng ta vẫn thường thấy khi sử dụng bàn phím thật. Tính đàn hồi là rất quan trọng bởi nó giúp cho người dùng biết được rằng mình đã gõ phím hay chưa.
Và Microsoft đã tiếp tục phát triển bàn phím ảo trong Windows 8 bằng cách tạo ra một cơ chế phản hồi tốt hơn qua đó giúp người dùng cảm nhận được rõ ràng quá trình bấm phím của mình. Ngoài ra, hãng cũng tiến hành tối ưu hóa một số đặc tính trên bàn phím ảo mà bàn phím thật không có được.
Theo đó, Microsoft đã phát triển cơ chế phản hồi dành cho bàn phím ảo của Windows 8 qua hai tính năng đó là màu sắc của phím sẽ thay đổi và bàn phím ảo sẽ phát ra âm thanh khi người dùng gõ phím. Microsoft cũng đã nghiên cứu một số hình thức phản hồi của bàn phím ảo trong đó có cả phàn hồi rung mà chúng ta thường thấy trên những chiếc smartphone nhưng theo nghiên cứu của hãng thì phương thức phản hồi này vẫn gây rất nhiều khó chịu đối với người dùng.
Bản thân nghiên cứu của Microsoft trong phòng thí nghiệm cũng chỉ ra rằng khi người dùng sử dụng bàn phím ảo nhiều lần, họ sẽ có sự tiến bộ và sẽ ít nhìn vào bàn phím hơn mà thay vào đó là nhìn vào phần màn hình nơi hiển thị thông tin. Do vậy mà hãng tin rằng hình thức phản hồi rung sẽ không có nhiều tác dụng khi người dùng quen dần với bàn phím ảo. Hình ảnh bên dưới mô tả rõ hơn điều đó.
Hình ảnh mô tả vùng mắt mà người dùng hay nhìn nhất chính là nơi hiển thị thông tin.
Tuy nhiên, ngay cả khi người dùng đã thành thạo với bàn phím ảo trên tablet thì họ cũng không thể đạt được tốc độ gõ phím nhanh nhưu trên bàn phím vật lý được. Để giải quyết vấn đề này trong Windows 8, Microsoft đã phát triển một mô hình cảm ứng.
Khi người dùng gõ phím các ngón tay sẽ lướt trên mặt kính màn hình cảm ứng chính vì thế mà rất có thể họ sẽ bấm nhầm các phím trong quá trình sử dụng bàn phím ảo. Chính vì thế mà Windows 8 đã được phát triển một cơ chế tạo dựng một bản đồ hình học dựa trên vị trí ngay khi người dùng bấm phím đầu tiên, từ đó có những tùy chỉnh thích hợp đối với bàn phím ảo nhằm hạn chế những lỗi gõ nhầm phím của người dùng khi họ đặt tay vào ranh giới giữa các phím bấm.
Mô hình này cũng được Microsoft tạo nên trên cơ sở dữ liệu của hai nghiên cứu khác. Thứ nhất đó là hành vi đánh máy của người dùng, chẳng hạn như khi họ muốn gõ chữ p nhưng lại gõ nhầm thành chữ o do ngón tay khi đánh máy có xu hướng khép vào trong. Dựa trên một tập hợp các đặc điểm khi người dùng đánh máy bao gồm tốc độ đánh máy, lực ấn tay mà bàn phím của Windows 8 có thể tự động hiểu được những từ mà người dùng định gõ qua đó giảm được những lỗi do bấm nhầm.
Bản đồ hình học khi gõ phím.
Thứ hai là hệ thống từ điển ngôn ngữ của bàn phím ảo cho phép tự động đoán được từ ngữ của người dùng thông qua văn cảnh và độ phổ biến của từ. Ví dụ như người dùng muốn gõ từ "the" trong tiếng Anh, họ sẽ gõ phím "t" và "h" trước. Đến phím bấm cuối là phím "e", nếu như người dùng bấm nhầm giữa phím e và phím w thì bàn phím QWERTY của Windows 8 vẫn đủ thông minh để hiểu được rằng người dùng đang muốn gõ từ "the" chứ không phải là "thw" vì "the" là một quán từ rất phổ biến trong Anh ngữ.
Trong phần tiếp theo của bài viết, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những cách thức khác mà Microsoft đã phát triển bàn phím ảo dành cho Windows 8.
Tổng hợp