Như GenK đã gửi đến bạn đọc trong một bài viết gần
đây, vào ngày 10/5, Microsoft đã chính thức công bố giao diện tìm kiếm mới của
dịch vụ tìm kiếm trực tuyến Bing - đứa "con cưng" của hãng. Điểm nổi trội trong lần
“thay máu” này của Bing là sự tích hợp với các mạng xã hội lớn như Facebook, Twitter... được thể hiện ở
thanh công cụ Sidebar; đồng thời chức năng “People Who Know” của Bing cũng được khá
nhiều người ưa chuộng vì tính công bằng hơn so với kết quả tìm kiếm của Google.
Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt với Bing, Google dĩ nhiên không thể ngồi im
nhìn Bing "giành" người dùng của mình như vậy được. Vào ngày 16/5 vừa
qua, hãng đã trình làng thêm tính năng mới “Knowledge Graph” (Đồ thị tri thức)
cho công cụ tìm kiếm của mình. Việc ra đời tính năng này hứa hẹn sẽ giúp Google
trở nên “thông minh gấp 1000 lần”, trở nên "người" hơn, trở thành một
cuốn bách khoa toàn thư đồ sộ đáp ứng nhu cầu tìm kiếm thông tin vô tận của
người dùng Internet. Hãy cùng
Đồ thị tri thức là gì?
Tại sao Google lại công cụ này là “Đồ thị tri thức”? Đồ thị là thuật ngữ mô tả việc liên kết các đối tượng, thực thể được kết nối với nhau thông qua một mối quan hệ nào đó. Google đã sử dụng một “đồ thị” như vậy để liên kết các trang nội dung với nhau, từ đó xác định những nội dung tìm kiếm phổ biến có liên quan tới từ khóa truy vấn để trả thông tin tìm kiếm được chọn lọc đó về cho người dùng. Facebook cũng sử dụng một đồ thị như vậy để “kết nối” cư dân mạng lại với nhau. Còn “đồ thị” của Google sẽ xác định mối liên hệ giữa thông tin về người, sự vật, nơi chốn... trên các trang nội dung khác nhau, chọn lọc nội dung phù hợp, tổng hợp lại và báo cáo kết quả chọn lọc đó tới người dùng.
Hồi tháng 1 năm nay, Google đã bổ sung tính năng “
Search Plus Your World” vào công cụ tìm kiếm của mình, gợi ý cho người dùng
những nội dung tìm kiếm hữu ích từ các trang nội dung của bạn bè của họ trên
các mạng xã hội của Google như Picasa hay Google+. Tính năng này đã khiến
Google mất điểm rất nhiều trong mắt người dùng vì dường như Google đang ưu tiên
cho “đứa con cưng” của mình hơn (trong khi Bing thì không như vậy) nên kết quả
tìm kiếm theo tính năng này chưa mang tính đại diện cho toàn bộ thế giới mạng.
Vì vậy, Google rất hy vọng rằng sự ra mắt của tính
năng “Đồ thị tri thức” lần này phần nào sẽ “kéo” người dùng vốn đã quá thân
quen với công cụ tìm kiếm Bing về cho hãng. Liệu Google có thực hiện được?
“Đồ thị tri thức”
hoạt động như thế nào?
Đôi khi, người dùng mạng cảm thấy rất khó chịu khi kết
quả tìm kiếm của Google không khiến họ thỏa mãn, có thể là bởi đường link kết quả tìm
kiếm liên kết họ tới các trang nội dung không hữu ích đối với việc tìm kiếm; hay đã duyệt qua nhiều trang liệt kê kết quả tìm kiếm của Google mà họ vẫn
chưa thể tiếp cận được thông tin đích họ đang nhắm tới.
“Đồ thị tri thức” sẽ giúp người dùng giải quyết vấn đề này.
‘Đồ thị tri thức” sẽ lựa chọn ra những thông tin hữu ích đối với người dùng dựa
trên tính phổ biến của những thông tin này trong việc tìm kiếm của số lượng lớn người dùng
trước đó. Google sẽ hiển thị tất cả những thông tin này trong một hộp tin tổng hợp, và có thể người dùng sẽ không cần
phải tìm kiếm trong từng trang nội dung riêng biệt khác nếu kết quả tìm kiếm
trong truy vấn tổng hợp này đã khiến họ thỏa mãn.
Những thông tin tổng hợp được Google xuất ra hộp thông
tin này có thể giống nhau hoặc khác nhau tùy thuộc vào đối tượng tìm kiếm. Hãy
xem hai hộp thông tin tìm kiếm sau. Hộp thông tin thứ nhất là thông tin về nhà
văn Matt Groening, tác giả của cuốn sách “The Simpson”, còn hộp thông tin thứ
hai về kiến trúc sư Frank Lloyd Wright. Bạn thấy hai hộp đều có thông tin về
nơi sinh, năm sinh, năm mất, và sự giáo dục của hai người. Những thông tin còn lại sẽ khác nhau,
tùy thuộc vào đặc điểm của đối tượng. Ở khung nội dung bên dưới, do Groening là nhà
văn nên những cuốn sách mà ông là tác giả được liệt kê. Trong khi đó, Frank là
một kiến trúc sư nên những công trình kiến trúc tiêu biểu được ông thiết kế sẽ
xuất hiện.
Trang tin Searchengineland đã thực hiện một số tìm
kiếm tương tự để thấy được những sự khác nhau này. Với tìm kiếm về Disneyland, những hành
trình tiêu biểu sẽ xuất hiện. Với thông tin về các nhà du hành vũ trụ, nơi đến
và thời gian họ có mặt ngoài không gian vũ trụ sẽ được hiển thị. Với tìm kiếm thông
tin về cung điện Buckingham, những kích thước về các tầng sẽ được liệt kê. Với thông
tin về Larry Page và Mark Zuckerberg, giá trị tài sản khổng lồ của họ sẽ xuất
hiện.
Dưới cùng, người dùng có thể thấy mục “People also
search for”. Ở vị trí này, Google sẽ liệt kê những người, địa danh hay sự kiện
có liên quan tới đối tượng tìm kiếm. Ví dụ, trong hộp thông tin về Groening, ta thấy có sự xuất hiện của
David X. Cohen vì ông là người đồng sáng tạo ra nhân vật Futurama (trong The
Simpson) cùng với tác giả Groening.
Dự đoán kết quả tìm kiếm
“Đồ thị tri thức” của Google cũng có một công dụng hữu
ích khác, đó là phân tích các kết quả để dự đoán xem người dùng thật sự đang
cần tìm kiếm nội dung gì. Có thể hiểu nôm na là việc khi bạn gõ từ Taj Mahal
thì Google có thể đoán xem bạn đang tìm kiếm thông tin về một ngôi đền, một ca
sĩ hay một nhà hàng ở Ấn Độ….và đưa ra những từ khóa kế tiếp cần thiết hữu ích
cho việc tìm kiếm.
Ví dụ ở kết quả tìm kiếm cho từ “Andromeda” trong hình
chụp dưới đây. Google có thể dự đoán là người dùng đang tìm kiếm thông tin về
thiên hà tên "Andromeda Galaxy", chương trình TV hay ban nhạc rock Thụy Điển cùng tên và đưa những
thông tin này vào hộp tin “See results about”. Đây được coi như hộp thông tin
định hướng, giúp người dùng có lựa chọn tìm kiếm đúng đắn nhất.
Tính năng Báo cáo lỗi sai
Cũng như từ điển trực tuyến Wikipedia, thông tin trong “Đồ thị tri thức”
của Google vẫn có thể có sai sót. Đó là lí do dưới hộp tin có mục “Report a
problem”, cho phép người dùng khi thấy có sự sai sót trong thông tin có thể báo
cáo với nhóm phát triển của Google.
Người dùng và nhà phát triển website - "Đồ thị tri thức" ưu tiên ai?
Khi thông tin tìm kiếm ở “Đồ thị tri
thức” đã đủ thỏa mãn người dùng, họ sẽ không vào website nguồn; và với một
lượng lớn người dùng cùng thực hiện như vậy, chắc chắn lượng truy cập và quyền
lợi của các nhà phát triển site (như lợi ích từ việc click vào quảng cáo) sẽ không đảm bảo so với trước. Tuy
nhiên, xét một cách tổng thể, tính năng này của Google lại hướng tới người dùng
hơn cả vì mang tới cho họ cái nhìn tổng quan nhất về thông tin, giúp họ tiết
kiệm thời gian và giảm bớt những tìm kiếm quá phiền phức. Đây có thể được coi
là yếu tố giúp công cụ tìm kiếm của Google “ghi điểm” trong mắt người dùng.
Bức tranh tương lai
Có thể coi, đây là lần “sửa lỗi” của Google khi mà
tính năng “Search Plus Your World” ra mắt hồi tháng 1 năm nay của hãng gây ra
quá nhiều tranh cãi và không được nhiều người hưởng ứng. “Đồ thị tri thức” ít
xâm phạm riêng tư và hữu ích với người dùng hơn.
Tuy nhiên, do cả giao diện mới của Bing và “Đồ thị tri
thức” của Google đều chưa ra mắt chính thức người dùng nên rất khó để “đong
đếm”, lượng hóa tỉ lệ người dùng ưa chuộng mỗi công cụ tìm kiếm. Giao diện,
tính năng mới của Bing rất tốt, đầy tiềm năng để phát triển; nhưng Google vẫn
chiếm ưu thế hơn khi sự ra mắt của “Đồ thị tri thức” lần này càng thêm chứng tỏ tham
vọng trở thành “bộ não điện tử biết tuốt” của Google đang trở nên lớn hơn bao giờ hết.
Tham khảo: Searchengineland