Cách đây không lâu, Disney vừa mua trọn bộ phận phim điện ảnh (và phần lớn mảng phim truyền hình) từ hãng 20th Century Fox. Với thỏa thuận bao gồm việc nhượng quyền sử dụng một loạt thương hiệu danh tiếng, trong đó có The Alien and Predator, nó vô tình khiến tương lai của hai dòng phim này trở nên bấp bênh hơn bao giờ hết bởi Disney xưa nay vốn chẳng mấy ưa chuộng cũng như không giàu kinh nghiệm sản xuất các thể loại kinh dị, siêu nhiên mang nặng yếu tố bạo lực, đẫm máu.

Mặc dù quái vật Xenomorphs lẫn thợ săn Yautja chưa thể sánh bằng nhiều tượng đài điện ảnh đình đám khác, nhưng vẫn phải thừa nhận rằng cả hai đã khuấy đảo màn ảnh rộng ròng rã suốt hai thập niên. Hơn 30 năm trôi qua kể từ lúc Alien của Ridley Scott (1979) và Predator của John McTiernan (1987) ra mắt, đánh dấu đỉnh cao huy hoàng nhất ở thương hiệu này khi chúng đều tạo nên cú hít phòng vé.

Những bộ phim đầu tiên ngày ấy thực sự kinh điển. Về căn bản, chúng thay đổi hoàn toàn thể loại kinh dị, hành động mà mọi người từng biết đến. Thế nhưng, do quá tham lam chạy đua theo lợi nhuận, phát hành hàng loạt phiên bản "vắt sữa" nối tiếp, các sản phẩm sở hữu chất lượng tốt có khả năng sinh lời ngày càng khan hiếm đi.

Tất nhiên, bàn luận phim ảnh dưới góc độ doanh thu vật chất thật chẳng hay ho gì, nhưng đây là vụ sát nhập làm ăn hẳn hoi, nơi lợi nhuận là thứ tối thượng quyết định sự tồn vong của thương hiệu.

Disney hẳn mong muốn cái giá 60 tỷ đô họ bỏ ra sớm đem lại giá trị tương xứng, những mảnh ghép không phù hợp định hướng sẽ dần bị loại thải. Bản thân mỗi phần The Alien and Pradator thường khá tốn kém về chi phí đầu tư, sử dụng nhiều hiệu ứng đặc biệt và ẩn chứa nội dung sâu sắc, đáng nhớ bên cạnh dàn diễn viên thực lực. Đáng buồn thay, trong một thời gian dài, chúng không thu nổi bất kì khoản lợi tức đầu tư nào đáng kể.

Tương lai nào cho thương hiệu này?

Hè năm nay, giới mộ điệu tiếp tục được dịp thưởng thức Alien: Covenant từ đạo diễn Ridley Scott. Ridley, người đứng sau thành công của phiên bản 1979 năm nào, đã tuyên bố rộng rãi kế hoạch liều lĩnh nhằm thực hiện loạt tiền truyện dẫn tới khởi nguồn phần Alien đầu tiên, khởi đầu bằng Prometheus năm 2012. Covenant, tiếp nối ngay sau Prometheus, là một tác phẩm giả tưởng kì lạ, huyền bí xoay quanh trí tuệ nhân tạo AI và mối quan hệ giữa con người trước các dạng thực thể sống thông minh khác.

Covenant hoành tráng lẫn lạ lẫm, phản ánh màu sắc đặc trưng ở Fox: thỉnh thoảng hãng vẫn bật đèn xanh cho các bom tấn dị biệt mang tính rủi ro cao để thử nghiệm thị trường. Với tổng doanh thu 240 triệu USD so với kinh phí sản xuất 97 triệu USD, bộ phim chỉ vừa đủ sinh lãi dẫu không được lòng cánh phê bình tại Mỹ và bị đánh giá thua kém người tiền nhiệm. Tuy có thể xem Covenant như "bộ phận" thú vị trong "khẩu đại pháo" Alien, cả nó cùng Prometheus đều báo hiệu tương lai chẳng mấy sáng sủa cho vũ trụ điện ảnh này.

Tương lai của chủng tộc thợ săn ngoài hành tinh Predator được định đoạt vào phần phim sắp tới (dự kiến phát hành tháng 08/2018) từ Shane Black. Nắm toàn quyền chỉ đạo theo ý cùa mình, vị đạo diễn hành động nổi tiếng đã kiếm về cho Disney, Marvel món hời kết xù với Iron Man 3 (2013), vì vậy tác phẩm ấy xứng đáng để trông đợi. Lần cuối cùng khán giả nhìn thấy nhân vật Predator là ở phần phim khá thất bại năm 2010 và trước đấy trong Aliens vs Predator - Requiem (2007), mà có lẽ ít nhắc đến nó sẽ tốt hơn.

Bài học lớn rút ra từ danh tiếng Alien and Predator là hiện nay, họ đang tận dụng những tên tuổi uy tín tại Hollywood muốn tham gia cùng họ hòng lôi kéo khán giả đến rạp. Không một ai nỡ từ chối lời đề nghị hấp dẫn phía Ridley Scott, bất kể sản phẩm của ông thế nào, và mọi người cũng có xu hướng ưa thích Shane Black và thích được hợp tác cùng anh ta (chưa kể đến chuyện Arnold Schwarzenegger sẽ góp mặt trong Predator 2018).

Nhưng thật đáng ngại khi nhận định rằng như vậy là đã đủ đáp ứng cho một tương lai sáng lạn trên màn bạc thông qua mấy chiêu trò sử dụng người nổi tiếng, rằng chỉ cần chi trả một khoản tiền lớn là có thể mời gọi bất cứ ngôi sao lớn bé. Tồi tệ hơn, chất lượng các phần phim vừa rồi cũng chẳng hề ổn định lắm.

Tham vọng mở rộng vũ trụ Alien/Predator thậm chí còn phức tạp hơn

Kể từ đầu thập niên 90, hãng Dark Horse đã nắm giữ giấy phép sản xuất bộ truyện tranh Alien and Predator. Được xem như đối thủ truyền kiếp lâu đời nhất của Marvel lẫn DC, Dark Horse đã nhanh chóng gầy dựng danh tiếng bản thân nhờ vào sự kết hợp khéo léo giữa các thỏa thuận nhượng quyền thương mại và sáng tạo nguyên tác. The Legend of Zelda, Avatar, Legend of Korra hay Halo đều thuộc hàng những ấn phẩm nổi tiếng mà họ tiến hành quá trình mở rộng vũ trụ câu chuyện. Suốt 25 năm trở lại đây, Alien and Predator là hai trong số mặt hàng bán chạy ổn định với một bộ mini-series riêng cùng vô vàn chương ngắn kết nối đã thu hút hẳn lượng fan riêng nhất định.

Không chắc Disney sẽ quá quan tâm đến việc để một thương hiệu đối địch trở thành miếng bánh béo bở giống Marvel, kiếm tiền từ dàn nhân vật đồ sộ do chính họ sở hữu. Mảng truyện tranh Marvel hiện nay chỉ là phần nhỏ thuộc bộ máy lớn hơn, nhưng tại sao lại cho người nào khác khai thác lợi nhuận từ công việc mà bản thân họ có thể tự làm với toàn quyền kiểm soát mọi mặt. Đặc biệt hơn khi thương hiệu ấy từng cộng tác cùng những đối thủ của họ, đơn cử Alien and Predator từng "ghé thăm" (cross-over) vài siêu anh hùng DC bao gồm Batman, Superman trong nhiều dịp.

Dark Horse đã xây dựng một vũ trụ mở rộng đáng ngưỡng mộ xoay quanh thế giới của Xenomorphs và Predators. Họ khám phá nhiều khía cạnh về nguồn gốc xuất xứ hai giống loài này đồng thời kể các câu chuyện lạnh gáy, riêng biệt nhằm làm rõ tuyến nhân vật và chương hồi khác nhau mà loạt phim chẳng thể thực hiện nổi.

Truyện tranh Marvel chưa bao giờ tỏ ra hứng thú với những chủ đề tăm tối, kinh dị. Thực chất, họ đã thử nghiệm chúng trong quá khứ và tạo nên dòng truyện riêng phục vụ đối tượng người lớn mà Marvel MAX là ví dụ tiêu biểu. Thế nhưng, MAX bị hạn chế do quá dựa dẫm vào các câu chuyện đáng sợ, dữ dội, đầy tính bạo lực. Có chút hy vọng le lói rằng việc tiếp cận nhóm độc giả hăng hái đó cho bộ truyện Alien and Predator sẽ giúp Marvel xuất bản thêm nhiều ấn phẩm cá tính trở lại, hoặc "tái sinh" hẳn dòng truyện MAX.

Những siêu anh hùng như The Punisher, Daredevil và Jessica Jones rất phù hợp để gia nhập cùng chúng nhằm thành lập một sản phẩm dán nhãn R ổn định, trong khi họ là bản sao phản chiếu của chính họ trên kênh truyền hình Netflix thì Alien and Predator khởi đầu một tiêu chuẩn mới cho bản thân mãi mãi. Hành động này nhiều khả năng sẽ hỗ trợ Marvel thu hút thêm lượng độc giả mới bởi dòng chảy liên tục của các sự kiện lớn cùng hàng loạt diễn biến crossover đan xen trong các ấn phẩm vài năm gần đây của Marvel khiến người đọc cảm thấy rối ít nhiều.

Sẽ ra sao nếu Alien and Predator giã từ màn bạc?

Luôn tồn tại tiềm năng cho thương hiệu điện ảnh nào muốn chuyển từ màn ảnh rộng lên màn hình tivi. Các chương trình Marvel/Netflix hiện đang thực hiện rất tốt điều này và mức độ phổ biến của chúng cho thấy người xem sẵn sàng đón nhận những nội dung phức tạp hơn. Hành trình về hai kẻ săn mồi ngoài hành tinh đáp ứng hoàn hảo mọi tiêu chuẩn đó, đặc biệt ở môi trường sản xuất phim truyền hình khá thoải mái hiện nay, nơi vẫn chưa bị gò bó quá nhiều trong việc sáng tạo nên một series thú vị, thu hút một vài tên tuổi được nể trọng nhất ngành làm phim tham dự. Tuy ngân sách thấp hơn nhưng đổi lại ít áp lực hơn về vấn đề lợi nhuận cũng như tự do quyết định mọi việc.

Còn quá sớm để khẳng định thêm điều gì. Đông đảo fan hâm mộ từng mong muốn nhìn thấy X-Men hay Fantastic Four trở về mái nhà xưa Marvel, nhưng không ai dám nghĩ rằng Disney sẽ mua đứt cả chủ sở hữu loạt thương hiệu đó. Tương tự Lucasfilm và Marvel Studios ngày trước, 20th Century Fox chắc chắn sẽ phải trải qua gia đoạn tái cơ cấu ở vài mảng nhất định, loại thải những thứ không cần thiết.

Hy vọng Alien and Predator sẽ sớm được tái khởi động vào thời gian sắp tới, với niềm hứng khởi mới cùng tầm nhìn kiên định từ các nhà làm phim tài năng. Hoặc giống như nhân vật người máy David do Michael Fassbender thủ vai trong Alien: Covenant, họ bị bỏ lại, đơn độc trên một hành tinh hoang tàn, bên đống tàn tích của một đế chế từng trải qua thời kì hoàng kim rực rỡ.