Liệu game mobile có cứu được ngành game Nhật Bản?

Trong nhiều thập kỷ qua, Nhật Bản đã luôn là khu vực phân phối chính hoặc ít nhất là đứng thứ hai cho tất cả mọi hệ thống console, nhưng giờ đây tình thế đã hoàn toàn thay đổi, các hệ thống console mới đều ra mắt tai thị trường Nhật Bản chậm hơn hàng tuần hay thậm chí hàng tháng so với phương Tây. Các game do Nhật Bản phát triển cũng đã từng chiếm 5 vị trí trong top 10 game bán chạy nhất tại Mỹ trong năm 2003, nhưng trong 2013 thì chẳng có nổi một cái tên lọt vào danh sách này.

 

Doanh số bán hàng game console Nhật Bản đã chịu sự tụt giảm trong 6 năm liên tiếp, và khiến nhiều người hoài nghi về vị thế của xứ mặt trời mọc trong ngành game thế giới.

 

Ngược lại, thị trường game mobile của Nhật Bản lại đang nở rộ mạnh mẽ, có mức tăng trưởng thần tốc lên hơn 5 tỷ USD doanh thu trong năm ngoái, và đang trong quá trình vượt qua doanh số bán hàng của game console. Vậy tại sao ngành công nghiệp game console Nhật Bản lại đang ở “buổi xế chiều” và game mobile thực sự có thể cứu lấy ngành game nước này hay không?

 

Video game không phải là sản phẩm văn hóa Nhật Bản duy nhất đang bị thất sủng trên chiến trường quốc tế.  Doanh thu từ anime ở thị trường nội địa và ở phương Tây cũng đã giảm mạnh trong 5 năm qua, hậu quả kéo theo nó là nhiều công ty anime lớn đã phải cắt giảm, thậm chí đóng cửa và rút lui khỏi phạm vi hoạt động quốc tế. Điều này cho chúng ta thấy rằng khẩu vị văn hóa quốc tế đã thay đổi.

 

Trong vài năm gần đây, văn hóa đặc trưng Nhật Bản đang tỏ ra thất thế trước những nền văn hóa khác, cho dù đó là của Trung Quốc, Hàn Quốc hay thậm chí là văn hóa phương Tây có dung nhập một số yếu tố từ văn hóa Nhật Bản. Bên cạnh đó, các vấn đề mà Nhật Bản đang phải đối đầu như khủng hoảng kinh tế, sự lão hóa và giảm dần dân số cũng có thể đóng góp một vai trò nhất định.

 

Ngành công nghiệp game Nhật bản cũng có những rắc rối của riêng nó. Các nhà phát triển của họ vốn có truyền thống thiết kế game tương thích với khẩu vị của riêng người chơi nội địa. Trong giai đoạn những năm 1990’, chuyện này đã đem lại kết quả rất tốt, tạo ra những cú hit thành công vang dội trên thị trường quốc tế khi khẩu vị của người chơi Nhật Bản và phương Tây tỏ ra rất giống nhau và không phải chịu sự cạnh tranh từ những nhà phát hành phương Tây.

 

Nhưng đến những năm 2000’, do sở thích về nền tảng lẫn game ở Nhật Bản và phương Tây có sự tách biệt nhanh chóng, các nhà phát triển của Nhật Bản đã phải đối mặt với ngã rẽ hoặc phát triển game cho thị hiếu quốc tế hoặc người dân nội địa. Phần lớn trong số họ đã lựa chọn vế thứ 2, từ bỏ tiềm năng của mình trên thị trường toàn cầu vốn đã bị suy giảm.

 

Trong khi các nhà phát triển phương Tây ngày một gia tăng tập trung cho những sản phẩm bom tấn với nguồn ngân sách leo thang, bộ phận các nhà phát triển console Nhật Bản lại bắt đầu mất dần tay nghề, nguồn tài chính hỗ trợ và tham vọng để cạnh tranh trong một thị trường game console quốc tế hiện đại.

 

Có rất ít sản phẩm bom tấn tới từ Nhật Bản đủ sức so sánh với những Call of Duty, FIFA hay GTA. Doanh số của rất nhiều thương hiệu lớn nhất Nhật Bản đã sụp đổ trong những năm gần đây, với một số ít những thương hiệu mới được ra đời, và không gì có thể cạnh tranh được với top đầu. Sự đóng cửa của những studio hàng đầu như Neverland, EA Japan và Game Republic càng hoàn thiện thêm bức tranh ảm đạm của ngành game Nhật Bản.

 

 

Một trong những lý do gây ra sự sụt giảm của game console Nhật Bản chính là game mobile. Tuy sự tác động của game mobile ở phương Tây chưa đủ gây ảnh hưởng tới bộ phận game console, nhưng tỷ lệ chi tiêu trung bình cao hơn cho game mobile ở người tiêu dùng Nhật Bản đã tạo ra cơn địa chấn không nhỏ tới doanh thu của game console.

 

Mặc dù có dân số nhỏ hơn, nhưng Nhật Bản lại có thể ganh đua với Mỹ cho danh hiệu khu vực có cửa hàng ứng dụng lớn nhất. Ngành công nghiệp game mobile hiện đại của Nhật Bản có thể được sáng lập bởi những doanh nhân không liên quan tới game, nhưng nó đang được thúc đẩy mạnh mẽ bởi nhiều nhà phát triển game console và PC.

 

Các công ty game mobile hàng đầu Nhật Bản như GREE và DeNA đã liên thục tuyển nhân viên từ những studio phát triển console và anime bị thua lỗ, nhiều công ty như GungHo lại có một đội ngũ phát triển cực kỳ tài năng và nhiều doanh nghiệp phát triển game console lớn của Nhật Bản cũng đã chuyển dịch sang mobile.

 

Mặc dù triển vọng của những công ty game mobile Nhật Bản là rất tươi sáng, nhưng có lẽ nào nó cũng sẽ đi vào vết xe đổ của game console không? Chúng ta có thể những dấu hiệu tương đồng khá rõ ràng.

 

Các nhà phát triển game mobile hàng đầu Nhật Bản đang làm game chủ yếu cho người chơi nội địa, với những thành công quốc tế được đến từ sự ngẫu nhiên, vô tình hơn là được tính toán trước. Ngay đến các công ty như Gree hay DeNA cũng đang gặp khó khăn trong việc chuyển đổi sang nền tảng quốc tế và đang cảm thấy thỏa mãn với thị trường nội địa. Trên thực tế, có rất ít sản phẩm hit cả các nhà phát triển Nhật Bản tạo được chỗ đứng ở phương Tây.

 

Sự nở rộ của thị phần game mobile Nhật Bản có thể bù đắp phần nào cho ngành game console, nhưng các công ty hàng đầu của Nhật Bản biết họ phải cố gắng giữ gìn lấy thành công này và tránh vấp phải sai lầm cũ.

 

Mặt trời lặn rồi lại mọc, nhưng có lẽ nó sẽ tối và ít ấm áp hơn đối với những công ty game Nhật Bản đã không thể vượt qua được chiếc cầu nối văn hóa, tiếp cận đến lượng khách hàng quốc tế, và cạnh tranh hiệu quả với các công ty game phương Tây để ngăn chặn lịch sử lặp lại một lần nữa.