Không tên tuổi, không nơi ở, không quan hệ họ hàng, không có thẻ ngân hàng và thậm chí không có thẻ an sinh xã hội, có mật danh riêng biệt, làm nhiệm vụ đặc biệt của những cơ quan mật vụ danh tiếng thế giới - đó chính là những gì chúng ta được biết về các thành viên trong các tổ chức đặc vụ lớn nhỏ trên thế giới hiện nay.

Tuy nhiên ít có ai biết rằng, ngay từ thời Tần Thủy Hoàng lập quốc, các triều đại trong xã hội phong kiến Trung Quốc đã cho ra đời những lực lượng bí mật đầu tiên để bảo hộ và duy trì lợi ích của nhà thống trị. Trong số đố, Minh triều chính là thời đại cực thịnh của các loại tổ chức mật vụ này, và Cẩm Y Vệ là một trong số những tổ chức tình báo nổi tiếng nhất. Co thể nói đây chính là "thuở sơ khai" của các cơ quan mật vụ tình báo hiện nay.

Poster bộ phim điện ảnh "Cẩm y vệ" (2010) của đạo diễn Hồng Kông Lý Nhân Cảng

Tên đầy đủ của Cẩm y vệ là "Cẩm y thân quân đô chỉ huy sứ ti", tiền thân là "Củng vệ ti" do Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương lập ra, tận trung với Vua và hoàn thành mệnh lệnh chính là ý nghĩa tồn tại của lực lượng này. Bởi vậy nếu Vua liêm minh thì Cẩm Y Vệ có thể phò Vua diệt gian thần cứu bách tính, Vua vô đạo sẽ trở thành công cụ sát trung thần, hại lương dân. Tổ chức đặc vụ Cẩm y vệ được ra đời với quyền lực "sinh sát" không cần thông qua các cơ quan tư pháp.

(Nguồn: Cẩm Y Vệ Mobile)

Cẩm y vệ không chỉ kiểm soát quan lại triều đình, mà còn chiếu theo lệnh Hoàng đế liên tục do thám và thu thập quân tình cũng như ý dân. Cơ quan này hoạt động hiệu quả đến mức chỉ cần là những ngôn luận gây bất lợi cho chính quyền đều không thoát khỏi tai mắt. Các nghiên cứu hiện đại đều khẳng định, những người bị Cẩm y vệ "đưa đi phục vụ điều tra" thì chắc chắn là thập tử nhất sinh. "Nhẹ nhàng" nhất cũng là... tàn phế cả đời.

(Ảnh minh họa)

Như đã nói ở trên, Cẩm y vệ dưới trướng Vua vô đạo sẽ trở thành công cụ sát trung thần, hại lương dân. Chu Nguyên Chương vốn không phải là kẻ vô đạo, nhưng sự ám ảnh của ông với ngai vàng là quá lớn. Khi ngồi lên ngai vàng, Chu Nguyên Chương càng ngày càng trở nên lo sợ bị lật đổ và đã dùng chính lực lượng Cẩm y vệ để "diệt tận gốc" những mối nguy có thể ảnh hưởng đến cơ nghiệp Đại Minh của ông.

Nguồn: 14 Blades (2010)

Vụ thanh trừng rúng động nhất phải kể đến Thừa tướng Hồ Duy Dung vào năm Hồng Vũ 12. Sách "Minh sử" do Thanh triều biên soạn có ghi:

- Đương thời, các vụ án "băng đảng Hồ Duy Dung", "băng đảng Lý Thiện Trường" và "băng đảng Lam Ngọc" chấn động toàn quốc, số người chết kỷ lục lên tới 40.000 người. Tất cả đều do một tay Cẩm y vệ thực hiện.

Chuyên gia về lịch sử triều Minh Ngô Hàm cũng viết trong "Chu Nguyên Chương truyện" năm 1949 rằng :

- Trọng phạm từ địa phương đều phải giải về kinh thành, giam tại Bắc Trấn phủ ti (trực thuộc Cẩm y vệ), nơi mà các hình cụ tàn khốc luôn sẵn sàng tiếp đón. Cáo trạng thường được sắp xếp trước, khẩu cung cũng được viết sẵn. Không có trình tự khởi tố, không qua xét xử. Quyền lợi duy nhất của phạm nhân là... ký tên nhận tội sau khi bị tra tấn. Bất kể là ai, đã bước qua cửa Cẩm y vệ thì đừng mong có "điều thần kỳ" là được bước chân ra khỏi đây một lần nữa.

Một "đặc vụ" Cẩm y vệ

Nếu như khi mới thành lập ở thời Chu Nguyên Chương, lực lượng Cẩm y vệ mới chỉ có 500 người thì đến năm 1385, con số này đã là 14.000 người và đạt đỉnh cao 20.000 vào thời Minh Vũ Tông. Cẩm y vệ được giải tán sau khi nhà Minh sụp đổ trong cuộc tấn công của Sấm vương Lý Tự Thành và nhà Thanh (1644).

Cẩm Y Vệ được mệnh danh là "triều đình ưng khuyển" với nhiệm vụ chủ yếu là thăm dò, giám sát hoạt động của quan lại - ảnh minh họa

Là một trong những "đặc sản" thời Minh, Cẩm Y Vệ đã trở thành nguồn cảm hứng cho rất nhiều tiểu thuyết, phim ảnh và xuất hiện cả trong game online ngày nay, được xây dựng xung quannh nhiều lực lượng khác như Đông Xưởng, Tây Xưởng và thế lực Giang Hồ. Một vài tác phẩm văn học được độc giả Việt yêu thích là Ngược về Triều Minh, Cẩm Y Dạ Hành (Nguyệt Quan), Cẩm Y Vệ (Miêu Khiêu)…

(Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó là các bộ phim có sự tham gia của những ngôi sao nổi tiếng như Cẩm Y Vệ, Người Băng (Chân Tử Đan), Thập Diện Mai Phục, Long Môn Phi Giáp (Lý Liên Kiệt), Tú Xuân Đao (Trương Chấn, Lưu Thi Thi)... với góc nhìn nhân văn về Cẩm Y Vệ chân chính trong cuộc chiến với Đông Xưởng.

Nguồn: Long Môn Phi Giáp

Nói về game online, số lượng các sản phẩm khai thác về chủ đề này không nhiều nếu so với theme kiếm hiệp võ lâm thông thường. Cẩm Y Vệ là cốt truyện đặc thù, phải có các hướng xây dựng tuyến nhân vật, nhiệm vụ, phe phái đặc thù có chiều sâu mới có thể truyền cảm xúc đến với người chơi, bởi vậy vốn và nguồn lực đầu tư không hề nhỏ. Cái tên sáng giá nhất ở thời điểm hiện tại chính là Cẩm Y Vệ - tựa game mobile được kỳ vọng nhất tại thị trường Trung Quốc 2018 và sẽ sớm ra mắt game thủ Việt trong thời gian tới.

Cẩm Y Vệ là game nhập vai mobile hiếm hoi khai thác đề tài này

Tạm Kết

Xét toàn bộ 276 năm chiều dài lịch sử của Minh triều, dù họ cũng có được vài Cẩm y vệ Đô chỉ huy sứ có thể gọi là chính trực như Viên Bân, Mưu Bân... nhưng về tổng thể, chức năng của họ vẫn không gì ngoài "kẻ tiếp tay" cho chế độ chuyên chế đầy cực đoan. Kinh khủng hơn, Cẩm y vệ dưới tay Vĩnh Lạc Đế còn xuất hiện hình thức "thanh tẩy" toàn bộ nhân khẩu... cùng quê với tội phạm, gieo nỗi kinh hoàng lên hàng trăm năm lịch sử của triều đại này.