Được lên sóng lần đầu ở năm 1979 và trở thành một hiện tượng ở Nhật Bản, “Mobile Suit Gundam” (tên gốc: “Kidou Senshi Gundam”) là một trong những thương hiệu anime dài hơi nổi tiếng nhất, quy mô nhất cho tới ngày hôm nay, với hơn tá series TV, phim dài, OVA và đủ thứ khác. Với rất nhiều cốt truyện chia rẽ thành nhiều cột mốc thời gian hay vũ trụ riêng biệt, mọi thứ đều sẽ trở thành một trở ngại không nhỏ để người mới khởi đầu theo dõi.

Do đó trong bài viết này, ta sẽ đến với một bảng hướng dẫn toàn tập để định hướng các bạn đang muốn đến với Vũ trụ “Gundam”, và cảm nhận từ cá nhân tác giả về mỗi series:

(Lưu ý rằng ý kiến trong bài là của cá nhân tác giả dành cho người mới, chứ thực tế là fan thì bất kỳ series nào, movie nào có chữ “Gundam” là cũng sẽ cố xem cho bằng hết ấy mà)

Universal Century

Anime “Mobile Suit Gundam” đầu tiên bắt đầu ở dòng thời gian Universal Century (viết tắt: UC), và đây được coi là vũ trụ phức tạp và nổi tiếng nhất trong số tất cả Vũ trụ "Gundam". Đối với những fan hâm mộ lâu năm, có thâm niên nhất thì UC là tượng đài kinh điển, không gì có thể vượt qua nổi, và nó chính là kinh thánh cho mọi tín đồ “Gundam”. Vũ trụ này lớn đến nỗi nó được phân chia thành nhiều sự kiện chính và vô số sự kiện nhỏ lẻ bổ sung diễn ra ở nhiều quãng thời gian khác nhau.

Mobile Suit Gundam – UC 0079 (1979)

Để đến với Universal Century, người xem nên bắt đầu với “Mobile Suit Gundam” đầu tiên, lên sóng năm 1979. Series này có nội dung chính xoay quanh sự kiện “One Year War”, một cuộc xung đột giữa lực lượng quân sự Trái Đất và phe thuộc địa không gian tự xưng là Principality of Zeon. Thông qua series “ông tổ” này, khán giả sẽ hiểu được những khái niệm cơ bản nhất về thế giới “Gundam”, biết đến nhiều thuật ngữ quan trọng và nhớ mặt một vài nhân vật kinh điển.

Người mới nên xem hay không? Có bởi gốc rễ là tất cả.

Mobile Suit Zeta Gundam – UC 0087 (1985)

Có bối cảnh chính diễn ra 8 năm sau series đầu tiên, “Mobile Suit Zeta Gundam” nói về một cuộc xung đột mới, hậu quả trực tiếp từ những gì tàn dư của “One Year War”. Series này có sự tập trung phát triển nhân vật hơn là chiến đấu khi so sánh với người tiền nhiệm, và được nhiều fan hâm mộ coi là anime “Gundam” xuất sắc nhất cũng như thuộc top anime khoa học viễn tưởng của Nhật Bản ở mọi thời đại.

Người mới nên xem hay không? Có bởi “Mobile Suit Zeta Gundam” có sự kế thừa và phát triển hoàn hảo series đầu tiên.

Mobile Suit Gundam ZZ – UC 0088 (1986)

Diễn ra ngay sau “Mobile Suit Zeta Gundam”, series này mang lại một dàn nhân vật mới và có cách khai thác nhẹ nhàng hơn hẳn so với người tiền nhiệm bi thương tăm tối. Mang nhiều yếu tố hài hước hơn hẳn, “Mobile Suit Gundam ZZ” không được fan đón nhận nhiệt tình và hứng chịu nhiều đánh giá trái chiều bởi sự đổi tông quá nhanh.

Người mới nên xem hay không? Có lẽ bởi nó có một vài thiết kế thú vị về nhân vật lẫn “Gundam”, còn không xem cũng chẳng sao.

Mobile Suit Gundam: Char's Counterattack – UC 0093 (1988)

"Char’s Counterattack" là tập phim anime “Gundam” dài tiêu chuẩn đầu tiên và kết thúc câu chuyện về phe Liên quân Trái Đất và Zeon lẫn cuộc đối đầu giữa hai nhân vật huyền thoại Amuro Ray và Char Aznable.

Người mới nên xem hay không? Có bởi nó là cái kết của cốt truyện “Gundam” đầu tiên, và ai cũng thích xem Amuro đối đầu Char cả, cho dù có hơi vướng một vài nhân vật phụ ngớ ngẩn.

Mobile Suit Gundam Unicorn – UC 0096 (2010)

Thực tế có một chút cốt truyện diễn ra ở UC 0001 rồi vèo đến giai đoạn diễn ra 3 năm sau “Char’s Counterattack”, bộ này kể về một thiếu niên trẻ tuổi, bị cuốn vào cuộc xung đột xoay quanh một vật thể bí ẩn gọi là “Laplace’s Box” và rồi trở thành người lái của Gundam Unicorn theo đúng tên đề. Đây là bộ OVA “Gundam” có chi phí đầu tư tốn kém nhất từ trước đến nay và mất đến 4 năm để phát hành hoàn chỉnh.

Người mới nên xem hay không? Có bởi nó có chất lượng hình ảnh và âm nhạc tuyệt đỉnh, là món quà dành tặng mọi fan UC của nhà sản xuất.

Cùng những sự kiện chính ở trên, dưới đây là một số bộ OVA ngắn kể về những chuyện bên lề diễn ra trước, trong và sau “One Year War”.

Mobile Suit Gundam 0080: War in the Pocket – UC 0079-80 (1989)

“0080: War in the Pocket” tập trung về trải nghiệm của một cậu bé 10 tuổi, người hiểu ra được ý nghĩa thực sự của chiến tranh chứ không như những gì cậu vẫn tưởng tượng.

Người mới nên xem hay không? Có bởi đây là một câu chuyện mang tính cá nhân cao, kèm tính chân thực không dài dòng.

Mobile Suit Gundam: The 08th MS Team – UC 0079 (1996)

“The 08th MS Team” dẫn dắt khán giả theo chân một đội lính ở nơi tiền tuyến trong cuộc chiến “One Year War” và có một câu chuyện tình rất xúc động giữa chàng ở một phe, nàng ở một phe.

Người mới nên xem hay không? Có bởi nó cho thấy cái nhìn của người lính thông thường trong cuộc chiến kinh hoàng nhất lịch sử loài người.

MS IGLOO – UC 0079 (2004)

“MS IGLOO” là series kéo dài 9 tập phân chia thành 3 phần, kể về góc nhìn của một đơn vị kỹ thuật thuộc bên quân Zeon ở 2 phần đầu tiên, và chuyển sang góc nhìn của phe Liên quân Trái Đất trong phần 3.

Người mới nên hay không? Không bởi nó chẳng có mấy thông tin lôi cuốn, nhân vật ấn tượng hay gì cả, cộng thêm nữa là phong cách hình ảnh CGI hoàn toàn không thực hợp lí.

Mobile Suit Gundam 0083: Stardust Memory – UC 0083 (1991)

Series này có bối cảnh chính diễn ra ở giữa giai đoạn “Mobile Suit Gundam” và “Zeta Gundam”. Nó mang vai trò là một bước chuyển tiếp, và cho thấy những sự thay đổi thời hậu “One Year War”, rồi nguyên nhân dẫn đến các cuộc xung đột trong tương lai.

Người mới nên xem hay không? Có lẽ bởi “0083: Stardust Memory” có nhiều cảnh hành động với thiết kế “Gundam” cực ngầu.

Mobile Suit Gundam: The Origin – UC 0068, 0071… (2015)

“Mobile Suit Gundam: The Origin” kể về những sự kiện diễn ra trước thời điểm của “One Year War”, chủ yếu khai thác về cuộc đời của nhân vật huyền thoại Char Aznable từ lúc còn nhỏ cho tới khi bắt đầu gia nhập phe Zeon.

Người mới nên xem hay không? Có bởi nó bổ sung thêm nhiều thông tin thú vị về cốt truyện thời đại UC.

Mobile Suit Gundam: Thunderbolt – UC 0079 (2015)

“Thunderbolt” kể về cuộc tranh chấp một khu vực không gian quan trọng, mang vị trí chiến lược trong cuộc chiến “One Year War”, với cái nhìn của người lính từ cả hai phe đối lập.

Người mới nên xem hay không? Có lẽ bởi nó có phong cách thiết kế hình ảnh tốt, nhưng khó theo dõi nếu bạn chưa xem “Gundam” bao giờ.

Ngoài các cái tên kể trên, những cái tên dưới đây về dòng thời gian UC có thể coi là độc lập. Hệ thống nhân vật hay sự kiện cũ không còn ảnh hưởng mấy đến chúng và có thời điểm diễn ra sau đến mấy thập kỷ.

Mobile Suit Gundam F91 – UC 0123 (1991)

“Gundam F91” có bối cảnh diễn ra 30 năm sau “Char’s Counterattack” và vốn có dự dịnh phát triển thành hẳn một series dài tập. Tuy nhiên khâu sản xuất gặp nhiều vấn đề và rồi tiến đến là trở thành một tập phim dài thời lượng 115 phút. Rất tiếc là nó không thành công như mong đợi nên dự án series nối tiếp cốt truyện của nó cũng bị loại bỏ.

Người mới nên xem hay không? Không bởi chất lượng nội dung lẫn hình ảnh đều không thực ấn tượng cho dù bản thân tác giả rất thích thiết kế nhỏ gọn của F91.

Mobile Suit Victory Gundam – UC 0153 (1993)

“Victory Gundam” là series anime truyền hình cuối cùng diễn ra dòng thời gian UC và có bối cảnh diễn ra 30 năm sau “Gundam F91”. Nhân vật chính Uso Ewin mới 13 tuổi cũng là một trong những nhân vật chính nhỏ tuổi nhất của toàn bộ thương hiệu “Gundam”. Câu chuyện trong bộ này nổi tiếng khi tập trung vào cảm nhận của một cậu bé trước sự kinh hoàng của chiến tranh.

Người mới nên xem hay không? Có lẽ nếu bạn đã từng xem qua một vài series “Gundam” ở cùng thời đại UC khác, còn không thì bỏ qua được.

G-Saviour – UC 0223 (2000)

“G-Saviour” là một bộ phim live-action được hợp tác sản xuất giữa Sunrise và hãng Polestar Entertainment của Canada, với bối cảnh diễn ra ở thời điểm xa nhất được biết đến của UC. Mặc dù fan “Gundam” vô cùng háo hức khi dự án này được công bố, nhưng rồi họ đã phải ăn “trái đắng”.

Người mới nên xem hay không? KHÔNG BAO GIỜ BỞI ĐÂY LÀ MỘT SỰ BÁNG BỔ. (đùa chứ bỏ qua cả phim chỉ xem mỗi mấy phút cuối vì hình ảnh thì cũng tạm)

(còn tiếp)

Sẽ thế nào khi các anh hùng và ác nhân DC Comics chuyển nghề làm diễn viên?