Nếu đang sử dụng máy tính cũ và cảm thấy cỗ máy của mình chậm chạp, không đáp ứng đủ nhu cầu và bạn muốn nâng cấp. Hay đơn giản chỉ là bạn muốn có thêm những trải nhiệm mới như chơi game, xem phim…cho chiếc case cũ của mình? Với bài viết này tôi sẽ trình bày một cách tổng thể các linh kiện có thể nâng cấp trên PC, giúp các bạn có thêm kinh nghiệm hơn. Cần chú ý hơn là case cũ tôi muốn nói đến là các case cấu hình vừa phải đã qua sử dụng cách đây nhiều năm, và bạn muốn nâng cấp để chúng hoạt động tốt hơn thay vì việc mua case mới khá tốn kém.

Về các linh kiện có thể nâng cấp trên máy tính, nếu liệt kê hết ra có thể bao gồm các linh kiện sau:

1. CPU: Vi xử lí.

2. Main: Bo mạch chủ.

3. Ram: Bộ nhớ trong.

4. HDD: Ổ cứng máy tính.

5. VGA: Card màn hình.

6. PSU: Nguồn máy tính.

7. Card sound: Card âm thanh.

8. Case: Vỏ máy tính.

9. Mouse, Keyboard: Chuột và bàn phím.

10. Sound: Loa máy tính hoặc tai nghe.

Vi xử lí

  

Đây là thành phần khá quan trọng đóng vai trò trung tâm của máy tính bởi hiệu năng của toàn bộ hệ thống phụ thuộc khá nhiều vào nó. Các case cũ hiện tại đa phần sử dụng CPU socket 775 (Intel). Về hiệu năng có thể sắp xếp như sau: Celeron/Pentium/Core 2 dual/Core 2 quad và cao cấp hơn có Core i3, i5, i7 (sử dụng socket 1156). Ngoài ra còn một số socket khác của AMD).

Vậy khi nào thì cần nâng cấp CPU? Theo tôi thì bạn chỉ nên nâng cấp CPU khi sử dụng các ứng dụng nặng hơn và cảm thấy CPU của mình không đáp ứng đủ. Đơn giản như việc bạn đang dùng Autocad 2007 rất ổn với Pentium 3.0 nhưng lại cảm thấy máy chậm chạp khi dùng phiên bản 2010, hoặc bạn muốn nâng cấp card màn hình để chơi game nhưng lo sợ CPU của mình không gánh nổi với chiếc VGA mới. Lúc này việc nâng lên Core 2 dual sẽ giúp bạn giải quyết được các vấn đề trên.

Ngoài ra cần chú ý khi nâng cấp CPU, chúng ta cũng cần để ý đến sự tương thích và khả năng chịu tải của mainboard. Đơn giản như nếu bạn đang dùng Core 2 quad Q8400, bạn không thể nâng lên Core i3 540 vì i3 sử dụng socket 1156 chứ không phải 775 như Core 2 quad Q8400. Hay như việc nâng cấp từ core 2 dual lên Core 2 quad thì bo mạch chủ của bạn mặc dù hỗ trợ socket 775 nhưng chưa chắc đã hoạt động tốt với Core 2 quad. Vì thế bạn nên tìm hiểu kĩ main mình đang sử dụng có hỗ trợ tốt với CPU mà mình muốn nâng cấp hay không.

Cũng cần lưu ý là hiện tại các dòng CPU sử dụng socket 775 và 1156 không còn được sản xuất trên thị trường. Nếu muốn nâng cấp bạn chỉ có thể mua ở các cửa hàng sửa chữa máy tính hoặc trên các trang rao vặt đồ "second hand" mà thôi.

Bo mạch chủ

Bo mạch chủ (mainboard hay main) đóng vài trò là cầu nối liên kết giữa các thiết bị trong case. Chính vì vậy việc nâng cấp main nhiều khi sẽ kéo theo việc các linh kiện cũ liệu có còn tương thích với bộ mạch chủ hay không? Vì thế nếu main của bạn vẫn đang hoạt động bình thường thì không nên thay làm gì vì nó không tăng hiệu năng của máy tính và sẽ kéo theo việc nâng cấp các linh kiện khác rất tốn kém. 

Trừ trường hợp chiếc main của bạn bị hỏng, hay bạn muốn nâng cấp từ Core 2 dual lên Core 2 quad. Việc tìm kiếm 1 chiếc main cũ giá cả hợp lí là điều đáng lưu tâm. Còn nếu không có nhiều kinh nghiệm hay khó tìm kiếm một chiếc main cũ, bạn có thể cân nhắc một số main mới socket 775 như Foxconn G41 MD-V (giá tham khảo : 1060K). Tuy Foxconn không phải là hãng mainboard phổ biến như các dòng Gigabyte, Asus... nhưng với chiếc case cũ thì đây hoàn toàn là lựa chọn tốt cho bạn.

Bộ nhớ trong (Ram)

  

Đây có thể nói là linh kiện dễ nâng cấp nhất cho case cũ. Nếu bạn sử dụng nhiều ứng dụng mà cảm thấy máy chậm không đáp ứng được, thì hãy nghĩ tới việc nâng cấp RAM. Lấy ví dụ như nếu bạn cảm thấy máy chậm khi sử dụng nhiều tab khi lướt web, hay việc chơi game cắm nhiều acc cùng 1 lúc, thì chỉ cần thêm 1 thanh RAM 1 GB sẽ giúp giải quyết vấn đề.

Với thị trường RAM đang rất đắt đỏ hiện nay, thiết nghĩ bạn không cần quan tâm nhiều đến các thương hiệu RAM làm gì, cứ model nào rẻ thì lấy thôi. Vì các sản phẩm đắt tiền cũng không phù hợp cho lắm với chiếc case cũ của bạn. Ngoài ra bạn cũng không cần lo lắng quá nhiều với vấn đề main không hỗ trợ bus RAM vì các RAM hiện tại có thể tương thích ngược với main và chạy với bus thấp hơn. Trường hợp nếu bạn tìm được một thanh RAM cũ giá rẻ thì quá tốt nếu không bạn có thể tham khảo các RAM mới như : Gskill 2G DDR3 bus 1333 (giá tham khảo 495.000 đồng) hay patriot 2D DDR3 bus 1333 (giá tham khảo 475.000 đồng).

Ổ cứng máy tính

  

Không giống như các linh kiện khác, ổ cứng máy tính hoạt động trong thời gian dài sẽ bị hao mòn dần (bad) mặc dù chúng vẫn hoạt động bình thường nhưng các thao tác mở ứng dụng, copy hay đọc ghi giữ liệu khá chậm chạp. Việc nâng cấp ổ cứng khá dễ dàng nhưng cũng rất tốn kém và nhiều khi không cần thiết. Nếu chiếc HDD của bạn chưa có vấn đề gì thì hãy cứ tận dụng. Trường hợp nếu dung lượng không đủ bạn có thể sử dụng thêm một ổ cứng nữa chứ không nhất thiết phải thay ổ cứng cũ.

Nếu muốn nâng cấp để có trải nghiệm mới thì việc sử dụng ổ SSD là điều nên nghĩ tới. Hiện tại ổ SSD có giá khá cao và được liệt vào các sản phẩm cao cấp và “xa xỉ” so với chiếc máy tính cũ của bạn. Tuy vậy, không có nghĩa là bạn không thể sử dụng chúng. Khác với việc bạn không thể lắp một CPU hay VGA cao cấp vào chiếc máy tính “đồ cổ” thì chiếc SSD lại hoàn toàn có thể được.

Ổ SSD cho tốc độ đọc ghi rất nhanh. Chiếc máy tính của bạn sẽ khởi động nhanh hơn, mở ứng dụng nhanh hơn, cài đặt, copy hay xóa dữ liệu cũng nhanh hơn...Và tôi tin chắc rằng khi sử dụng chúng bạn sẽ nhận ra ngay sự khác biệt này. Nếu có ý định nâng cấp thì 1 ổ SSD 60 GB dùng để cài hệ điều hành là cũng đủ rồi. Tuy nhiên hãy cố gắng lựa chọn 120 GB vì SSD từ 60 GB lên 120 GB giá cả chênh nhau không nhiều. Một số sản phẩm SSD hiện nay có thể kể đến như: Kingston SSDnow 120G v300 ( giá tham khảo 2,3 triệu đồng) hay SSD silicon power 120G velox V55 (giá tham khảo 2,4 triệu đồng) …

Card màn hình

  

So với CPU máy tính thì đây là thành phần có thể nói là quan trọng thứ 2. Việc nâng cấp VGA sẽ giúp nâng cấp hiệu năng đáng nể nhất đặc biệt là với việc chơi game. Đa phần các case cũ hiện tại sử dụng đồ họa tích hợp, vì vậy việc nâng cấp VGA rời đóng vai trò rất quang trọng bởi có rất nhiều game bạn không thể chơi được nếu không có VGA rời. Do đó, nếu là người đam mê game thì đừng ngại chi tiền cho nâng cấp này. Hiện tại VGA có MSI HD 7730 (giá tham khảo: 1,8 triệu đồng) hay Zotac GT 640 (giá tham khảo: 2 triệu đồng) đang khá "hot" cho việc nâng cấp case cũ. Ngoài ra nếu bạn chỉ nâng cấp để chơi game nhẹ hay xem phim HD thì các VGA dưới 1 triệu như GT 210 hay HD 5450 của các hãng khác cũng là lựa chọn đáng giá. Cũng cần chú ý hơn đến việc nâng cấp nguồn điện khi nâng cấp VGA hay chú ý nâng cấp VGA vừa tầm tránh việc nghẽn cổ chai với CPU.

Nguồn máy tính

Đây là bộ phận cung cấp nguồn điện cho cả hệ thống. Với các case cũ thì đa phần sử dụng nguồn no name. Các loại nguồn này thường có công suất khá cao (500-550w) nhưng công suất thực thì thấp hơn rất nhiều và hiệu suất thì càng thấp (rất tốn điện). Với các case cấu hình thấp thì việc tận dụng chúng cũng không có vấn đề gì. Tuy nhiên khi đã nâng cấp VGA rời thì nâng cấp nguồn cũng là điều bắt buộc. 

Nếu bạn chỉ sử dụng các VGA tầm thấp hay 2nd thì có thể dùng chúng với vai trò "chống cháy", nhưng khi đã sử dụng các VGA cỡ HD 7730 hay GT 640 trở nên thì tốt nhất là nên thay nguồn ngay. Nếu ưu tiên giá thành thì các nguồn các bạn có thể chọn như: Acbel 350w (giá tham khảo: 490.000 đồng), Coolermaster 350w (giá tham khảo 600.000 đồng), FSP SAGA 400w (giá tham khảo 580.000 đồng) … Sử dụng các nguồn này thì các bạn đã có thể thoải mái sử dụng các VGA không nguồn phụ.

Card âm thanh

Cũng giống như VGA, card âm thanh cũng có thể nâng cấp và kết nối với máy tính qua cổng PCI và hỗ trợ xử lí các vấn đề về âm thanh. Tuy nhiên có lẽ tôi đưa vào đây cũng chỉ là cho đầy đủ lựa chọn vì ngay cả đến máy tính cấu hình cao cấp chúng cũng ít khi được sử dụng trừ những nhu cầu đặc biệt.

Vỏ máy tính

Tương tự như card âm thanh chắc chả có ai định chi tiền cho việc nâng cấp vỏ case cho máy tính cũ cả và không nhưng thế các vỏ case cũ thậm chí có thể tận dụng lại khi bạn mua case mới.

Chuột và bàn phím

Nếu bạn cảm thấy khó chịu với con chuột vì việc luôn chạy lung tung không chịu nghe lời hay chiếc bàn phím cũ đã bám bụi đất, thì thay vì liên tục đập chúng xuống bàn, hãy sắm cho mình một bộ chuột và bàn phím mới. Cũng không quá khó vì hiện tại tầm 200-300k là bạn đã có thể có một bộ combo chuột và bàn phím để về sử dụng rồi.

Loa máy tính

Nếu là người yêu âm nhạc thì hãy quan tâm đến các sản phẩm này. Không giống như các linh kiện khác như CPU hay VGA luôn bị tụt hậu vì sự phát triển của công nghệ, thì một chiếc loa máy tính hay tai nghe tốt vẫn có thể sử dụng và dùng tốt trong mọi thời điểm. Hãy thay thế các loa máy tính 2.0 bằng 2.1 hay nâng cấp các tai nghe chất lượng tôi tin chắc chúng sẽ cho bạn cảm nhận hoàn toàn khác về âm thanh.