Nhắc tới kiếm thuật trong truyện Kim Dung, Độc Cô Cửu Kiếm luôn là thứ võ công không thể không nhắc tới. Thứ kiếm pháp này từng làm nên tên tuổi của hàng loạt võ lâm đại cao thủ, trong đó có Độc Cô Cầu Bại - nhân vật nổi tiếng vì cả đời chỉ mong một lần bại trận mà không được. Uy lực của nó cũng gần như bao trùm mọi loại võ công khác trên thiên hạ, khi có thể khắc chế mọi môn binh khí, chưởng pháp, nội công. Thậm chí, cả một người không có nội lực cũng có thể nhờ Độc Cô Cửu Kiếm đả thương võ lâm cao thủ khác. Vậy, phải chăng đây là môn kiếm pháp "bá đạo" nhất trong truyện Kim Dung?

Tên gọi Độc Cô Cửu Kiếm của môn kiếm pháp này bắt nguồn từ việc nó có 9 chiêu thức chính: Tổng quát thức, phá kiếm thức, phá đao thức, phá chưởng thức, phá thương thức, phá tiên thức, phá sách thức, phá tiễn thức, phá khí thức. Đúng như tên gọi, mỗi thức của Độc Cô Cửu Kiếm chính là khắc tinh của một loại binh khí, chưởng pháp cũng như ám khí. Ví dụ một tay cao thủ sử dụng đao pháp gặp, chắc chắn sẽ không tránh nổi kết cục thảm bại. Ám khí, cung tên sẽ trở thành vô dụng, còn chưởng pháp, khí công gặp phải Phá chưởng thức, Phá khí thức e rằng cũng chẳng thể tung hoành nổi nửa chiêu.

Chỉ 9 chiêu thức, nhưng Độc Cô Cửu Kiếm đã bao trùm lên toàn bộ võ học, trở thành khắc tinh của mọi loại binh khí trong thiên hạ. Chính nhờ uy lực bá đạo, Độc Cô Cửu Kiếm đã giúp chủ nhân của mình trở thành đại cao thủ bất bại, hùng bá võ lâm. Độc Cô Cầu Bại trước kia tung hoành thiên hạ không đối thủ, ôm nỗi sầu muộn không có kẻ tri kỷ trong võ học xuống cửu tuyền. Phong Thanh Dương đệ nhất kiếm khách phái Hoa Sơn luyện Độc Cô Cửu Kiếm tới mức thượng thừa, chỉ cần điểm chút vỏ ngoài cho Lệnh Hồ Xung cũng có thể giúp chàng đánh bại gã đao khách khét tiếng Điền Bá Quang.

Lệnh Hồ Xung sau khi học thành công Độc Cô Cửu Kiếm cũng lần lượt đả bại hàng loạt tay hảo thủ tiếng tăm trên thiên hạ, bất chấp người mang trọng bệnh và mất đi hoàn toàn nội lực. Nhưng thật ra, 9 thức ấy mới chỉ là phần nhập môn của thứ kiếm pháp kì diệu. Khi còn máy móc và rập khuôn trong khuôn khổ của phá tiễn, phá đao, phá chưởng thức, người dùng vẫn còn chưa thể chạm tới đỉnh cao của Độc Cô Cầu Bại.

Cảnh giới cao nhất của thứ kiếm pháp này là không còn chiêu thức, không bị gò bó trong bất cứ quy luật, giới hạn nào. Chiêu thức sẽ được sử ra từ tâm người kiếm khách như nước chảy mây trôi, như chính Phong Thanh Dương từng nói: “Luyện võ và sử chiêu linh động mới chỉ là bước đầu, luyện đến trình độ ra tay không còn chiêu thức mới tiến vào trình độ tuyệt luân. Theo người thì những chiêu luyện tới chỗ tối cao là không tài nào phá giải được. Ý nghĩa đó chỉ đúng có một điểm là chiêu thức dù có cao đến đâu mà để đối phương tìm thấy đường lối là có thể nhận ra kẽ hở phá mình ngay. Còn như đã không có chiêu thức thì địch nhân còn phá vào đâu?”.

Chính vì vậy, Độc Cô Cửu Kiếm thực chất chưa phải là đỉnh cao nhất của môn kiếm pháp này. Chỉ khi lĩnh ngộ được hoàn toàn kiếm ý của Độc Cô Kiếm Pháp, đó mới là đại cao thủ chân chính không đối thủ. Lý luận này đã được Độc Cô Cầu Bại ngầm ám chỉ trong cách dùng kiếm của mình: Thời trẻ dùng Cương kiếm cứng rắn vô song để tranh đấu với quần hùng. Tới khi 30 tuổi, ông lại chuyển sang dùng Tử vi nhuyễn kiếm, chú trọng tới sự sắc bén và linh hoạt trong kiếm pháp. Trước 40 tuổi, Độc Cô Cầu Bại dùng tới Huyền thiết trọng kiếm - thanh kiếm không hề gia công, không mũi nhọn, nhưng vẫn tung hoành thiên hạ không đối thủ.

Có điều, cảnh giới cuối cùng ông đạt được lại không cần dùng tới kiếm nữa, bởi đã hình thành được kiếm ý trong tâm. Tới khi đó, cỏ cây hoa lá đều có thể dùng làm kiếm, trong tâm không còn chiêu thức nào nữa, đạt tới cảnh giới dùng vô chiêu thắng hữu chiêu. Cảnh giới tối thượng mà Độc Cô Cầu Bại đạt được sau 40 tuổi cũng được áp dụng vào chính pho kiếm thuật Độc Cô Cửu Kiếm của ông.

Khi luyện Độc Cô Cửu Kiếm tới mức không còn phân biệt chiêu thức, không dựa vào chiêu thức để xuất chiêu, đó mới là chân chính cao thủ về kiếm thuật. Chân lý võ học này cũng tương tự như Thái Cực Kiếm của Trương Tam Phong, khi ông đề cao chữ “ngộ”, chứ không phải là lãnh hội. Cảnh giới cao nhất của võ học chính là tự mình sáng tạo ra chiêu thức, thoát khỏi vòng gò bó của những thứ khuôn khổ võ công, đạt tới cảnh giới tùy tâm sở dục (tùy ý sử dụng).

Khi Trương Tam Phong dạy kiếm cho Trương Vô Kỵ, chàng càng quên nhiều những chiêu thức thì kiếm ý có được trong tâm lại càng cao, giúp chàng chỉ trong 1 thời gian ngắn ngủi đã ngộ ra chân lý về kiếm thuật, đánh thắng được trưởng lão Cái Bang nổi danh về kiếm thuật Phương Đông Bạch. Tuy nhiên, mỗi loại võ học lại có một uy lực riêng biệt. Độc Cô Cửu Kiếm có phải là thứ kiếm thuật vô địch thiên hạ hay không, có lẽ còn cần phải xem xét lại.

Bởi ngay trong Tiếu ngạo giang hồ - bộ truyện Độc Cô Cửu Kiếm đại triển thần uy, môn kiếm pháp này vẫn bị khắc chế bởi một thứ võ công thượng thừa khác: Quỳ Hoa Bảo Điển. Lệnh Hồ Xung - chân truyền của Độc Cô Cửu Kiếm - cùng giáo chủ Ma giáo Nhậm Ngã Hành nổi danh với Hấp Tinh Đại Pháp, Thiên vương lão tử Hướng Vấn Thiên kết hợp lại quần công một mình Đông Phương Bất Bại, nhưng vẫn bị hắn chiếm thế thượng phong. Thậm chí, thứ vũ khí mà Đông Phương Bất Bại dùng chỉ là một chiếc kim thêu, nhưng Độc Cô Cửu Kiếm cũng đành bó tay thúc thủ. Nếu như không nhờ sự mưu mẹo của Nhậm Doanh Doanh, e rằng kẻ chiến bại sẽ thuộc về nhóm 3 cao thủ kia, chứ chẳng phải chủ nhân của Quỳ Hoa Bảo Điển.

Trên đời không có thứ võ công vô địch, chỉ có người sử dụng chúng để trở thành vô địch mà thôi. Chân lý ấy không chỉ được hiển hiện trong Độc Cô Cửu Kiếm - thứ kiếm pháp vô địch trong tâm trí rất nhiều người đọc truyện Kim Dung, mà còn được thấy trong mọi loại võ công, tâm pháp thượng thặng, uy lực mạnh mẽ và thần bí tới đâu đi chăng nữa. Bởi xét cho cùng, võ công, chiêu thức vẫn chỉ là vật chết và phụ thuộc rất nhiều vào người sử dụng.

Cũng như trong tựa game Độc Cô Cửu Kiếm Mobile, 9 thức kiếm thiên hạ vô địch của Độc Cô Cửu Kiếm vẫn làm người chơi trở nên mạnh mẽ vô song, và khiến đối phương phải đau đầu nhức óc khi tìm ra cách hóa giải chúng đó thôi.